1. Chrześcijanie, nękając Żydów posuwali się do zabierania żydowskich dzieci często dochodziło do aktów przemocy i wrogości wobec Żydów gdzie sporym emocjom towarzyszył spór o język, w jakim powinni się porozumiewać Zamenhofa trapił również problem konfliktów ludzi na tle religijnym
; ]