Odpowiedź :
1
ANALIZA FINANSOWA
1 Analiza wstępna
Analiza wstępna, zwana również bilansową, obejmuje analizę bilansu i wstępną analizę
rachunku wyników..
We wstępnej analizie bilansu bada się:
strukturę majątkową na podstawie wskaźników struktury aktywów,
strukturę kapitałową na podstawie wskaźników struktury pasywów,
strukturę kapitałowo-majątkową.
Analiza statyczna pokazuje strukturę majątku i źródła jego finansowania w danym
momencie.
Analiza dynamiczna pozwala na określenie kierunku zmian struktury i dynamikę jej zmian
w poszczególnych okresach.
We wstępnej analizie bilansu w ujęciu dynamicznym za pomocą wskaźników dynamiki
określa się kierunek i stopień zmian poszczególnych składników bilansu, w porównaniu
do ich wartości we wcześniejszych momentach bilansowych oraz wskaźników struktury,
przedstawiających udział poszczególnych pozycji majątku i źródeł ich finansowania. Analiza
struktury majątku i kapitałów w przedsiębiorstwie jest odzwierciedleniem zaangażowania
kapitału firmy.
Podstawowe znaczenie mają tutaj wskaźniki wyposażenia przedsiębiorstwa w środki
gospodarcze.
STRUKTURA MAJĄTKOWA
Do wskaźników tych zalicza się:
1. 100% *
ogółem aktywa
trwaly majątek =
ogółem aktywach w majątku
składników alych Udział trw
2. 100% *
ogółem aktywa
majątku składniki rzeczowe =
ogółem aktywach w majątku
składników rzeczowych Udział
3. Udział nie materialnych składni ków
majątku w aktywach ogółem
= niematerialne składn iki majątk u
aktywa ogó łem
*100%
4. 100% *
ogółem aktywa
obrotowy majątek =
ogółem aktywach w
obrotowego majątku Udział
5. 100% *
ogółem aktywa
ogółem zapasy =
ogółem aktywach
zapasów w Udział
6. 100% *
ogółem aktywa
należności =
ogółem aktywach w
należności Udział
7. 100% *
ogółem aktywa
pieniężne środki =
ogółem aktywach w
h pieniężnyc środków Udział
8. 100% *
ogółem aktywa
rtościowe papiery wa inowe krótkoterm =
ogółem aktywach w wych wartościo
papierów inowych krótkoterm Udział
Struktura pasywów.
Do oceny struktury pasywów służą następujące wskaźniki:
1. 100% *
ogółem aktywa
asny kapitał wł =
asny kapitał wł w
orstwa przedsiębi e Wyposażeni
2. 100% *
ogółem aktywa
nowe długotermi ia zobowiązan =
nowymi długotermi iami zobowiązan
orstwa przedsiębi Obciążenie
2
3. 100% *
ogółem aktywa
stały kapitał = stały kapitał orstwa w przedsiębi e Wyposażeni
4. 100% *
ogółem aktywa
inowy krótkoterm kredyt =
inowym krótkoterm kredytem
orstwa przedsiębi Obciążenie
5. 100% *
ogółem aktywa
bieżące ia zobowiązan =
bieżącymi iami zobowiązan
orstwa przedsiębi Obciążenie
Kapitał obrotowy lub inaczej pracujący (ang. Working Capital).
Kapitałem obrotowym nazywa się kapitał (własny i obcy) zaangażowany przez firmę
do sfinansowania majątku obrotowego.
Składać się on może z części kapitału własnego, kapitałów obcych stałych (czyli
długoterminowych) oraz z kapitałów obcych krótkoterminowych w kolejności:
zobowiązania krótkoterminowe związane z kontraktami na dostawy potrzebnych
firmie materiałów, towarów i usług, przede wszystkim związanych z produkcyjną lub
handlową działalnością przedsiębiorstwa,
pożyczki i kredyty krótkoterminowe,
kapitały obce długoterminowe,
kapitały własne.
Długoterminowy
kapitał
obcy
Aktywa Pasywa
Majątek
trwały
Majątek
obrotowy
Kapitał
obrotowy
Kapitał
własny
Krótkoterminowy
kapitał obcy
niespontaniczny
Krótkoterminowy
kapitał obcy
spontaniczny
Rys. Graficzna interpretacja kapitału obrotowego [31].
Kapitał obrotowy netto = Kapitał obrotowy – Zobowiązania bieżące
a więc jest także równy:
środkom obrotowym pomniejszonym o zobowiązania, a także
różnicą pomiędzy kapitałem stałym a majątkiem trwałym przedsiębiorstwa
Kapitał obrotowy netto to kapitały stałe firmy przeznaczone do stałego finansowania części
majątku obrotowego. Kapitał ten jest swego rodzaju zabezpieczeniem przedsiębiorstwa przed
ewentualnymi kłopotami w przypadku trudności ze zbytem wytworzonych produktów i może
przyjmować zarówno wartości dodatnie, jak i ujemne.
Wartość dodatnia kapitału obrotowego netto występuje wówczas, gdy część majątku obrotowego jest
finansowana kapitałami długoterminowymi.
Wartość ujemna występuje wówczas, gdy nie starcza kapitału stałego na sfinansowanie majątku
trwałego i jego część jest finansowana przez zobowiązania bieżące.
3
Długoterminowy
kapitał
obcy
Aktywa Pasywa
Majątek
trwały
Majątek
obrotowy
Kapitał
obrotowy
netto
Kapitał
własny
Krótkoterminowy
kapitał obcy
niespontaniczny
Krótkoterminowy
kapitał obcy
spontaniczny
a)
Długoterminowy
kapitał
obcy
Aktywa Pasywa
Ujemny
kapitał
obrotowy
netto
Kapitał
własny
Krótkoterminowy
kapitał obcy
niespontaniczny
Krótkoterminowy
kapitał obcy
spontaniczny
Kapitał
obrotowy
b)
Majątek
trwały
Majątek
obrotowy
Rys. Kapitał obrotowy netto a) dodatni i b) ujemny [31].
Prawidłowa wielkość kapitału obrotowego zależy od:
rodzaju prowadzonej działalności,
długości cyklu operacyjnego,
poziomu sprzedaży (większa sprzedaż wymaga wyższego poziomu zapasów
i należności),
polityki sterowania zapasami,
polityki kredytowania,
stopnia wykorzystania środków obrotowych,
kosztów kredytów bankowych i handlowych.
Typowy finansowy cykl operacyjny dla przedsiębiorstwa produkcyjnego przedstawia
rysunek.7.
Dostawa Płacenie
dostawcom
Sprzedaż
kredytowana
Spływ
należności
Okres utrzymania zapasów Okres spływu należności
Okres spłaty zobowiązań Cykl zamrożenia gotówki
Cykl operacyjny
a)
b)
Rys.. Przykładowy cykl konwersji gotówki (inaczej finansowy cykl operacyjny) [29,31].
Sposób finansowania kapitału obrotowego zależy także od przyjętej polityki finansowania
przedsiębiorstwa. Na ogół wyróżnia się trzy sposoby podejścia:
polityka konserwatywna, gdy środki obrotowe zmienne i część środków obrotowych stałych
finansuje się kapitałem stałym - najczęściej kredytem długoterminowym (rys.Błąd! Nie
można odnaleźć źródła odwołania.8); tylko część środków obrotowych zmiennych
finansuje się kredytem krótkoterminowym,
polityka zachowawcza, gdy środki obrotowe zmienne finansuje się kredytem
krótkoterminowym (rysBłąd! Nie można odnaleźć źródła odwołania.),
polityka agresywna, gdy środki obrotowe zmienne i część środków obrotowych stałych
finansuje się kredytem krótkoterminowym (rysBłąd! Nie można odnaleźć źródła
odwołania.10).
4
WSKAŹNIKI STRUKTURY KAPITAŁOWO MAJĄTKOWEJ
Ważniejsze wskaźniki służące do wstępnej analizy struktury kapitałowo-majątkowej
przedsiębiorstwa to:
1. 100% *
wały majątek tr
asny kapitał wł =
własnym kapitałem trwałego
majątku pokrycia Wskaźnik
2. 100% *
wały majątek tr
stały kapitał =
stałym kapitałem trwałego
majątku pokrycia Wskaźnik
3. 100% *
obrotowy majątek
inowy krótkoterm kapitał =
inowymi krótkoterm kapitałami
obrotowego majątku pokrycia Wskaźnik
4. 100% *
ogółem aktywa
netto obrotowy kapitał =
ogółem majątku iu finansowan
w obrotowego kapitału Udział
5. 100% *
obrotowy majątek
netto obrotowy kapitał =
orstwa przedsiębi obrotowego majątku
iu finansowan w obrotowego kapitału Udział
2 Analiza wskaźnikowa
Analiza wskaźnikowa jest jednym z ważniejszych elementów analizy finansowej
przedsiębiorstw. Polega na obliczeniu szeregu wskaźników wyrażających relacje zachodzące
pomiędzy poszczególnymi wielkościami zaczerpniętymi z dokumentów sprawozdawczych,
takich jak bilans i rachunek wyników. Jest ona rozwinięciem analizy wstępnej. Za pomocą
obliczonych wartości wskaźników można syntetycznie scharakteryzować różne aspekty
ekonomicznej działalności przedsiębiorstwa. Przez pewną systematykę i ujednolicenie tych
wskaźników osiągnięto to, że mogą się nimi posługiwać różne grupy podmiotów, na przykład
kredytodawcy, udziałowcy (akcjonariusze), menedżerowie. Grupy te są zainteresowane
zwykle różnymi zestawami, pakietami wskaźników.
Zwykle wyróżnia się cztery obszary analizy wskaźnikowej odpowiadające różnym
problemom działalności przedsiębiorstwa. Należą do nich:
płynność finansowa,
sprawność działania przedsiębiorstwa,
zyskowność,
rentowność.
Wskaźniki analizy finansowej wykorzystywane w każdej z tych grup oblicza się
na podstawie:
1. danych wyrażających stan zjawiska na początku i na końcu okresu sprawozdawczego; różnica
pokazuje zmiany zachodzące w danej dziedzinie w badanym okresie sprawozdawczym za
sprawą podjętych odpowiednich decyzji gospodarczych,
2. wielkości średnich w okresie sprawozdawczym obliczonych ze wskaźników miesięcznych,
kwartalnych (w przypadku roku) lub w ostateczności jako średnich z wartości na początek
i koniec okresu sprawozdawczego.
2.1 Ocena płynności finansowej firmy
Płynność finansowa (ang. liquidity) pokazuje zdolność firmy do wywiązywania się
z krótkoterminowych zobowiązań, tzn. tych, których terminy płatności nie przekraczają roku.
bieżące pasywa
bieżące aktywa =
finansowej płynności
bieżącej Wskaźnik
, czyli
ia zobowiązan bieżące
bieżące aktywa inne + pieniężne środki + należności + zapasy =
finansowej plynności
bieżącej Wskaźnik
Generalnie uważa się, że przy poziomie wskaźnika bieżącego 1,2 – 2,0, zachowana jest
równowaga finansowa firmy.
5
Dla lepszego zobrazowania możliwości wywiązania się firmy z bieżących zobowiązań
należałoby wyłączyć część aktywów bieżących z wyżej wymienionego wskaźnika,
a mianowicie te, których płynność jest znacząco niższa od pozostałych. Otrzymamy wtedy
tzw. wskaźnik płynności szybki (ang. Quick Ratio lub Acid Test). Wyznacza się go ze wzoru:
pasywa bieżące
czynne sowe międzyokre a rozliczeni - zapasy - bieżące aktywa = szybki Wskaźnik
Analizę płynności finansowej przedsiębiorstwa, oprócz obliczenia wskaźników, można
poszerzyć o zbadanie struktury środków obrotowych ze względu na stopień płynności. Środki
te możemy podzielić na trzy zasadnicze grupy:
I stopień płynności są to środki pieniężne w kasie i na rachunku bankowym oraz krótkoterminowe
papiery wartościowe,
II stopień płynności przypisuje się należnościom odbieranym w założonych terminach, należnościom
od budżetów, na przykład, z tytułu nadpłaconych podatków, i innym należnościom oraz zapasom
wyrobów gotowych i półfabrykatów mających zbyt na rynku,
III stopień płynności charakteryzuje zapasy towarów i wyrobów nie mających zbytu: zapasy produkcji
niezakończonej, materiały, zaliczki na poczet przyszłych dostaw towarów oraz należności
przeterminowane i sporne.
Klasyfikacja jest uszeregowaniem ekonomicznym i różni się nieco od klasyfikacji
rachunkowej. W tej drugiej pierwszy stopień mają środki pieniężne, drugi należności, trzeci
zapasy. Zgodnie z tym, oblicza się odpowiednie dla każdego stopnia wskaźniki płynności
finansowej. Wskaźnik należy poddać wnikliwej analizie i zbadać, czy poważnej część
należności nie stanowią należności znacznie przeterminowane i prawdopodobnie
nieściągalne.
2.2 Wskaźniki aktywności
Dalsza analiza polega na analizowaniu sprawności działania przedsiębiorstwa.
Pierwszy wskaźnik mierzy, pomnożony przez 360 dni, stosunek kapitału obrotowego
do sprzedaży netto.
dni 360 *
netto sprzedaż
netto obrotowy kapitał = obrotu dniach w netto obrotowy Kapitał
należności stan średni
netto sprzedaż roczna = należności rotacji Wskaźnik
należności rotacji wskaźnik
dni 360 = należności cyklu Wskaźnik lub
dni 360 *
netto sprzedaż
należności stan średni = należności cyklu Wskaźnik
zapasów stan średni
h sprzedanyc rów koszt towa = zapasami obrotu Wskaźnik
Niekiedy używa się przybliżonej zależności:
zapasów stan úredni
netto sprzedaż = zapasami obrotu Wskaźnik .
zapasami obrotu wskaźnik
dni 360 = dniach zapasów w cyklu Wskaźnik lub
dni 360 *
netto sprzedaż
zapasów stan średni = dniach zapasów w cyklu Wskaźnik
.2.3 Badanie stopnia zadłużenia przedsiębiorstwa
Dla zbadania poziomu zadłużenia firmy wystarczą cztery podstawowe wskaźniki.
Strukturę majątku przedsiębiorstwa opisuje następujący wskaźnik (ang. Debt Ratio):
6
ogółem aktywa
ogółem ia zobowiązan = zadłużenia ogólnego Wskaźnik
Uzupełnieniem tego wskaźnika jest relacja zadłużenia kapitału własnego wobec zobowiązań
ogółem (ang. Debt to Equity)
asny kapitał wł
ogółem ia zobowiązan = własnego kapitału zadłużenia Wskaźnik
Następny wskaźnik zwany też wskaźnikiem długu lub wskaźnikiem ryzyka dotyczy
zadłużenia długoterminowego o okresie spłaty powyżej jednego roku.
asny kapitał wł
nowe długotermi ia zobowiązan = nowego długotermi zadłużenia Wskaźnik
nowe długotermi ia zobowiązan
trwałego majątku składniki rzeczowe =
majątku i składnikam rzeczowymi
nowych długotermi zobowiązań pokrycia Wskaźnik
Oprócz badania poziomu zadłużenia przedsiębiorstwa analizuje się także jego zdolność
do obsługi długu. Bank orientuje się wtedy co do możliwości zwrotu kredytu w terminie wraz
z odsetkami. Do oceny zdolności firmy do obsługi długu wykorzystuje się następujący zbiór
wskaźników:
wskaźnik pokrycia obsługi długu,
wskaźnik pokrycia zobowiązań odsetkowych,
wskaźnik pokrycia obsługi kredytu gotówką z cash flow.
Pierwszy z tych wskaźników, zwany również wskaźnikiem wiarygodności kredytowej, można
obliczyć na dwa różne sposoby:
odsetki + kapitałowe raty
) ( odsetkami i niem opodatkowa przed zysk = I długu obsługi pokrycia Wskaźnik EBIT lub
odsetki + kapitałowe raty
odsetki niu opodatkowa po zysk = II długu obsługi pokrycia Wskaźnik
+
Wskaźnik I wyraża stopień zabezpieczenia obsługi kredytu przez osiągnięty zysk.
Wskaźnik II obliczany jest ze względu na fakt pierwszeństwa wymagalności zobowiązań
podatkowych przedsiębiorstwa przed zobowiązaniami kredytowymi. Odsetki płacone są przed
opodatkowaniem. Stąd w powyższej relacji występuje zysk netto powiększony o odsetki, jako wartość
będąca w dyspozycji podmiotu i mogąca służyć obsłudze kredytu.
Nnastępny wskaźnik pokrycia zobowiązań odsetkowych w swej relacji wykorzystuje wartość
zysku przed opodatkowaniem powiększoną o odsetki.
Wskaźnik pokrycia zobowiązań odsetkowych =
odsetki
(EBIT) odsetkami i niem opodatkowa przed zysk =
Przy ocenie zdolności przedsiębiorstwa do obsługi długu warto wykorzystać relacje bazujące
na przepływie środków pieniężnych. Wskaźnik pokrycia zobowiązań nadwyżką finansową
umożliwia ocenę możliwości regulowania ich z tej właśnie nadwyżki bez uszczuplenia
majątku przedsiębiorstwa.
zobowiązań stan przeciętny
a amortyzacj + netto zysk = flow cash z zobowiązań pokrycia Wskaźnik
2.4 Analiza zyskowności przedsiębiorstwa
W literaturze polskiej określenia rentowności i zyskowności są:
stosowane zamiennie lub
zyskowność rozumiana jest w odniesieniu do sprzedaży, natomiast rentowność w odniesieniu
do zainwestowanych kapitałów.
Wyróżnia się:
zyskowność handlową obliczaną na podstawie danych o wielkości sprzedaży,
7
rentowność ekonomiczną dotyczącą całości majątku podmiotu,
rentowność finansową wiążącą się z zaangażowanymi kapitałami własnymi.
Przy badaniu zyskowności handlowej podstawowe znaczenie ma zysk. Zysk na sprzedaży
oblicza się jako różnicę pomiędzy przychodami ze sprzedaży a kosztami uzyskania tych
przychodów. Wskaźnik zyskowności sprzedaży (ang. Gross Profit Margin)
% 100 *
netto sprzedaż
h sprzedanyc rów koszt towa netto sprzedaż = sprzedaży i zyskownośc Wskaźnik
−
,
a także
% 100 *
netto sprzedaż
) ( netto zysk = netto sprzedaży i zyskownośc Wskaźnik EAT
W Polsce często obliczany jest również wskaźnik zyskowności sprzedaży brutto
% 100 *
netto sprzedaż
brutto zysk = brutto sprzedaży" " i zyskownośc Wskaźnik
Z uwagi na to, że w liczniku tej i poprzedniej zależności występuje wartość zysku całego
przedsiębiorstwa, należy pamiętać, że tym samym łączy on zyski z poszczególnych dziedzin
działania przedsiębiorstwa. Zależy on więc od wyników z:
podstawowej działalności,
działalności finansowej,
pozostałej sprzedaży (na przykład składników majątku trwałego) oraz
salda strat i zysków nadzwyczajnych.
% 100 *
netto sprzedaż
sprzedaży na brutto zysk = brutto sprzedaży i zyskownośc Wskaźnik ,
RENTOWNOŚĆ
Ten aspekt działalności firmy globalnie ocenia wskaźnik rentowności aktywów (ang. ROA -
Return on Assets lub Return on Investment - ROI)
% 100 *
(aktywa) ogółem majątek
netto zysk = majątku i rentownośc Wskaźnik ROA .
Taki wskaźnik jest wyznacznikiem ogólnej zdolności aktywów przedsiębiorstwa
do generowania zysku, czyli podpowiada, jak efektywnie kadra kierownicza gospodaruje
posiadanym majątkiem. Rentowność majątku zależy od zyskowności sprzedaży netto oraz
szybkości rotacji zaangażowanych aktywów. Stąd wniosek, że korzystną rentowność można
uzyskać stosując dwie różne polityki sprzedaży:
politykę niskich cen (marży) i dużej rotacji aktywów lub
politykę wysokich cen (marży) i mniejszej rotacji aktywów.
% 100 *
ogółem majątek
odsetek od podatek odsetki + netto zysk = majątku rentowność a Skorygowan
−
Bardzo pomocny jest wskaźnik informujący, jak dużą względną sprzedaż firma realizuje
z pomocą swojego majątku (ang. Total Assets Turnover)
aktywa
netto sprzedaż aktywami obrotu Wskaźnik =
Rentowność kapitału własnego jest trzecim aspektem badania rentowności przedsiębiorstwa
(ang. ROE - Return on Equity)
% 100 *
asny kapitał wł
netto zysk = własnego kapitału i rentownośc Wskaźnik ROE
Wskaźnik ROE jest jednym z najważniejszych wskaźników z punktu widzenia właściciela.
Stopa zwrotu z kapitału własnego nazywana jest często rentownością kapitałów własnych.
Wskazuje on bowiem procentowo zarobek właścicieli firmy.
Majątek przedsiębiorstwa finansowany jest kapitałami własnymi i obcymi. Stosunek aktywów
ogółem do kapitału własnego nazywa się mnożnikiem kapitału własnego MKW. Wskazuje on
8
ile razy majątek firmy jest większy od kapitału własnego. Ponieważ majątek firmy jest równy
źródłom finansowania (co wynika z głównego prawa bilansu), MKW można interpretować
jako stosunek wszystkich źródeł finansowania do kapitału własnego – wskazuje więc krotność
wartości źródeł finansowania w stosunku do kapitału własnego.
asny Kapitał wł
ogółem Aktywa = MKW .
Odwrotność MKW wskazuje udział kapitału własnego w finansowaniu działalności firmy.
Rentowność kapitału własnego można więc obliczyć w następujący sposób
ROE =
asny Kapitał wł
Aktywa *
Aktywa
Sprzedaż *
Sprzedaż
netto Zysk =
= Zyskowność netto * Obrót aktywami * MKW
Wynika stąd, że menedżerowie firmy realizując nadrzędny cel zarządzania finansami,
wzbogacenie właścicieli, powinni dbać przede wszystkim o wysoką zyskowność netto,
wysoki obrót aktywami oraz odpowiednio wysoki MKW (niski udział kapitałów własnych
w finansowaniu działalności przedsiębiorstwa). W realizację tego celu zaangażowane są
wszystkie sfery zarządzania (rys. ).
aktywa/kapit.
własny
zwrot z kapit.
własnego
ROE
obrót
aktywami
zyskowność
netto
=
Sprzedaż
Sprzedaż
aktywa
ogółem
zysk
netto
= (/)
= (/)
Sprzedaż
KTS k. ogólne odsetki podatki
koszty ogółem
= (-)
zapasy należn. papiery wart. gotówka
środki obrotowe
środki
trwałe
= (+)
( ) *
( ) *
zwrot
z aktywów
ROA
Rys. Procedura obliczania ROE [16,29,31].
2.5 Badanie wartości rynkowej przedsiębiorstwa.
Bardzo ważnym czynnikiem przy kształtowaniu się wizerunku firmy jest jej pozycja na rynku
Jednym z podstawowych wskaźników jest zysk przypadający na jedną akcję EPS (ang.
Earning per Share). Jest to miernik ogólny, po którym akcjonariusze mogą oceniać wysokość
spodziewanej dywidendy przy założeniu, że jest ona uzależniona od wielkości
wygospodarowanego zysku.
9
akcji mitowanych liczba wye
netto zysk EPS=
Do oceny zyskowności służy wskaźnik ceny do zysku na jedną akcję, P/E (ang. Price
to Earning Ratio):
akcję jedną na zysk
akcji jednej rynkowa cena = = akcję jedną na zysku do ceny Wskaźnik P/E .
Wskaźnik ten wykorzystywany jest także do wyceny wartości rynkowej przedsiębiorstwa.
W przypadku, gdy wartość księgowa lub likwidacyjna firmy nie stanowi jej autentycznej
wartości, wartość rynkową firmy WR można obliczyć mnożąc licznik i mianownik wskaźnika
P/E przez liczbę wyemitowanych akcji i wówczas otrzymamy wartość całej firmy
WR = P/E * zysk netto.
Wartość rynkowa firmy =
= iloczyn odczytanej wartości P/E firmy podobnej oraz prognozowanego zysku netto firmy
ocenianej.
Dla akcjonariuszy zainteresowanych bezpośrednio zyskiem z dywidendy najlepszą ilustracją
będzie wskaźnik stopy dywidendy, którego wartość podawana jest bądź jako ułamek, bądź
procentowo.
% 100 *
akcji jednej rynkowa cena
akcję jedną na dywidenda = dywidendy stopy Wskaźnik
Uzupełniające informacje do poprzedniego wskaźnika niesie wskaźnik stopy wypłat
dywidendy. Dowiadujemy się z niego, jaki jest udział dywidendy w zysku po opodatkowaniu:
% 100 *
akcję 1 na zysk
akcję 1 na dywidenda = dywidendy at stopy wypł Wskaźnik
Po pierwszej wojnie światowej duże firmy amerykańskie rozwijały się przez ekspansję
i przejmowanie innych, mniejszych firm. W jednym z czołowych koncernów chemicznych,
amerykańskiej firmie Du Pont powstał sposób oceny firm, które mogłyby stać się dla Du
Ponta ciekawym kąskiem. System ten jest aktualnie ogólnie znany i otrzymał nazwę piramidy
Du Ponta.
10
Price/Earning
P/E
cena na zysk
Assets on Equity
A/E
aktywa/kapitał własny
Return on Assets
zysk netto/aktywa
Total Assets Turnover
sprzedaż netto/aktywa
Net Profit Margin
zysk netto / sprzedaż netto
Return on Equity
ROE
zwrot na kapitał własny
Earning per Share
zysk na akcję
Book Value per Share
wartość księgowa akcji
wartość aktywów - zobowiązania
do liczby akcji
Stock Price
cena akcji
Balans Sheet
(equity, liability)
bilans (pasywa)
Balans Sheet (asset)
bilans (aktywa)
Income Statement
rachunek wyników
Rys. Piramida Du Ponta. Właściwa piramida została zaznaczona grubymi liniami i ciągłymi
strzałkami. W delikatnych ramkach zawarto informacje, wykorzystywane przez piramidę. Strzałki
ciągłe symbolizują mnożenie, przerywane - inne związki do obliczenia wskaźników piramidy
[16,29,31].
ANALIZA FINANSOWA
1 Analiza wstępna
Analiza wstępna, zwana również bilansową, obejmuje analizę bilansu i wstępną analizę
rachunku wyników..
We wstępnej analizie bilansu bada się:
strukturę majątkową na podstawie wskaźników struktury aktywów,
strukturę kapitałową na podstawie wskaźników struktury pasywów,
strukturę kapitałowo-majątkową.
Analiza statyczna pokazuje strukturę majątku i źródła jego finansowania w danym
momencie.
Analiza dynamiczna pozwala na określenie kierunku zmian struktury i dynamikę jej zmian
w poszczególnych okresach.
We wstępnej analizie bilansu w ujęciu dynamicznym za pomocą wskaźników dynamiki
określa się kierunek i stopień zmian poszczególnych składników bilansu, w porównaniu
do ich wartości we wcześniejszych momentach bilansowych oraz wskaźników struktury,
przedstawiających udział poszczególnych pozycji majątku i źródeł ich finansowania. Analiza
struktury majątku i kapitałów w przedsiębiorstwie jest odzwierciedleniem zaangażowania
kapitału firmy.
Podstawowe znaczenie mają tutaj wskaźniki wyposażenia przedsiębiorstwa w środki
gospodarcze.
STRUKTURA MAJĄTKOWA
Do wskaźników tych zalicza się:
1. 100% *
ogółem aktywa
trwaly majątek =
ogółem aktywach w majątku
składników alych Udział trw
2. 100% *
ogółem aktywa
majątku składniki rzeczowe =
ogółem aktywach w majątku
składników rzeczowych Udział
3. Udział nie materialnych składni ków
majątku w aktywach ogółem
= niematerialne składn iki majątk u
aktywa ogó łem
*100%
4. 100% *
ogółem aktywa
obrotowy majątek =
ogółem aktywach w
obrotowego majątku Udział
5. 100% *
ogółem aktywa
ogółem zapasy =
ogółem aktywach
zapasów w Udział
6. 100% *
ogółem aktywa
należności =
ogółem aktywach w
należności Udział
7. 100% *
ogółem aktywa
pieniężne środki =
ogółem aktywach w
h pieniężnyc środków Udział
8. 100% *
ogółem aktywa
rtościowe papiery wa inowe krótkoterm =
ogółem aktywach w wych wartościo
papierów inowych krótkoterm Udział
Struktura pasywów.
Do oceny struktury pasywów służą następujące wskaźniki:
1. 100% *
ogółem aktywa
asny kapitał wł =
asny kapitał wł w
orstwa przedsiębi e Wyposażeni
2. 100% *
ogółem aktywa
nowe długotermi ia zobowiązan =
nowymi długotermi iami zobowiązan
orstwa przedsiębi Obciążenie
2
3. 100% *
ogółem aktywa
stały kapitał = stały kapitał orstwa w przedsiębi e Wyposażeni
4. 100% *
ogółem aktywa
inowy krótkoterm kredyt =
inowym krótkoterm kredytem
orstwa przedsiębi Obciążenie
5. 100% *
ogółem aktywa
bieżące ia zobowiązan =
bieżącymi iami zobowiązan
orstwa przedsiębi Obciążenie
Kapitał obrotowy lub inaczej pracujący (ang. Working Capital).
Kapitałem obrotowym nazywa się kapitał (własny i obcy) zaangażowany przez firmę
do sfinansowania majątku obrotowego.
Składać się on może z części kapitału własnego, kapitałów obcych stałych (czyli
długoterminowych) oraz z kapitałów obcych krótkoterminowych w kolejności:
zobowiązania krótkoterminowe związane z kontraktami na dostawy potrzebnych
firmie materiałów, towarów i usług, przede wszystkim związanych z produkcyjną lub
handlową działalnością przedsiębiorstwa,
pożyczki i kredyty krótkoterminowe,
kapitały obce długoterminowe,
kapitały własne.
Długoterminowy
kapitał
obcy
Aktywa Pasywa
Majątek
trwały
Majątek
obrotowy
Kapitał
obrotowy
Kapitał
własny
Krótkoterminowy
kapitał obcy
niespontaniczny
Krótkoterminowy
kapitał obcy
spontaniczny
Rys. Graficzna interpretacja kapitału obrotowego [31].
Kapitał obrotowy netto = Kapitał obrotowy – Zobowiązania bieżące
a więc jest także równy:
środkom obrotowym pomniejszonym o zobowiązania, a także
różnicą pomiędzy kapitałem stałym a majątkiem trwałym przedsiębiorstwa
Kapitał obrotowy netto to kapitały stałe firmy przeznaczone do stałego finansowania części
majątku obrotowego. Kapitał ten jest swego rodzaju zabezpieczeniem przedsiębiorstwa przed
ewentualnymi kłopotami w przypadku trudności ze zbytem wytworzonych produktów i może
przyjmować zarówno wartości dodatnie, jak i ujemne.
Wartość dodatnia kapitału obrotowego netto występuje wówczas, gdy część majątku obrotowego jest
finansowana kapitałami długoterminowymi.
Wartość ujemna występuje wówczas, gdy nie starcza kapitału stałego na sfinansowanie majątku
trwałego i jego część jest finansowana przez zobowiązania bieżące.
3
Długoterminowy
kapitał
obcy
Aktywa Pasywa
Majątek
trwały
Majątek
obrotowy
Kapitał
obrotowy
netto
Kapitał
własny
Krótkoterminowy
kapitał obcy
niespontaniczny
Krótkoterminowy
kapitał obcy
spontaniczny
a)
Długoterminowy
kapitał
obcy
Aktywa Pasywa
Ujemny
kapitał
obrotowy
netto
Kapitał
własny
Krótkoterminowy
kapitał obcy
niespontaniczny
Krótkoterminowy
kapitał obcy
spontaniczny
Kapitał
obrotowy
b)
Majątek
trwały
Majątek
obrotowy
Rys. Kapitał obrotowy netto a) dodatni i b) ujemny [31].
Prawidłowa wielkość kapitału obrotowego zależy od:
rodzaju prowadzonej działalności,
długości cyklu operacyjnego,
poziomu sprzedaży (większa sprzedaż wymaga wyższego poziomu zapasów
i należności),
polityki sterowania zapasami,
polityki kredytowania,
stopnia wykorzystania środków obrotowych,
kosztów kredytów bankowych i handlowych.
Typowy finansowy cykl operacyjny dla przedsiębiorstwa produkcyjnego przedstawia
rysunek.7.
Dostawa Płacenie
dostawcom
Sprzedaż
kredytowana
Spływ
należności
Okres utrzymania zapasów Okres spływu należności
Okres spłaty zobowiązań Cykl zamrożenia gotówki
Cykl operacyjny
a)
b)
Rys.. Przykładowy cykl konwersji gotówki (inaczej finansowy cykl operacyjny) [29,31].
Sposób finansowania kapitału obrotowego zależy także od przyjętej polityki finansowania
przedsiębiorstwa. Na ogół wyróżnia się trzy sposoby podejścia:
polityka konserwatywna, gdy środki obrotowe zmienne i część środków obrotowych stałych
finansuje się kapitałem stałym - najczęściej kredytem długoterminowym (rys.Błąd! Nie
można odnaleźć źródła odwołania.8); tylko część środków obrotowych zmiennych
finansuje się kredytem krótkoterminowym,
polityka zachowawcza, gdy środki obrotowe zmienne finansuje się kredytem
krótkoterminowym (rysBłąd! Nie można odnaleźć źródła odwołania.),
polityka agresywna, gdy środki obrotowe zmienne i część środków obrotowych stałych
finansuje się kredytem krótkoterminowym (rysBłąd! Nie można odnaleźć źródła
odwołania.10).
4
WSKAŹNIKI STRUKTURY KAPITAŁOWO MAJĄTKOWEJ
Ważniejsze wskaźniki służące do wstępnej analizy struktury kapitałowo-majątkowej
przedsiębiorstwa to:
1. 100% *
wały majątek tr
asny kapitał wł =
własnym kapitałem trwałego
majątku pokrycia Wskaźnik
2. 100% *
wały majątek tr
stały kapitał =
stałym kapitałem trwałego
majątku pokrycia Wskaźnik
3. 100% *
obrotowy majątek
inowy krótkoterm kapitał =
inowymi krótkoterm kapitałami
obrotowego majątku pokrycia Wskaźnik
4. 100% *
ogółem aktywa
netto obrotowy kapitał =
ogółem majątku iu finansowan
w obrotowego kapitału Udział
5. 100% *
obrotowy majątek
netto obrotowy kapitał =
orstwa przedsiębi obrotowego majątku
iu finansowan w obrotowego kapitału Udział
2 Analiza wskaźnikowa
Analiza wskaźnikowa jest jednym z ważniejszych elementów analizy finansowej
przedsiębiorstw. Polega na obliczeniu szeregu wskaźników wyrażających relacje zachodzące
pomiędzy poszczególnymi wielkościami zaczerpniętymi z dokumentów sprawozdawczych,
takich jak bilans i rachunek wyników. Jest ona rozwinięciem analizy wstępnej. Za pomocą
obliczonych wartości wskaźników można syntetycznie scharakteryzować różne aspekty
ekonomicznej działalności przedsiębiorstwa. Przez pewną systematykę i ujednolicenie tych
wskaźników osiągnięto to, że mogą się nimi posługiwać różne grupy podmiotów, na przykład
kredytodawcy, udziałowcy (akcjonariusze), menedżerowie. Grupy te są zainteresowane
zwykle różnymi zestawami, pakietami wskaźników.
Zwykle wyróżnia się cztery obszary analizy wskaźnikowej odpowiadające różnym
problemom działalności przedsiębiorstwa. Należą do nich:
płynność finansowa,
sprawność działania przedsiębiorstwa,
zyskowność,
rentowność.
Wskaźniki analizy finansowej wykorzystywane w każdej z tych grup oblicza się
na podstawie:
1. danych wyrażających stan zjawiska na początku i na końcu okresu sprawozdawczego; różnica
pokazuje zmiany zachodzące w danej dziedzinie w badanym okresie sprawozdawczym za
sprawą podjętych odpowiednich decyzji gospodarczych,
2. wielkości średnich w okresie sprawozdawczym obliczonych ze wskaźników miesięcznych,
kwartalnych (w przypadku roku) lub w ostateczności jako średnich z wartości na początek
i koniec okresu sprawozdawczego.
2.1 Ocena płynności finansowej firmy
Płynność finansowa (ang. liquidity) pokazuje zdolność firmy do wywiązywania się
z krótkoterminowych zobowiązań, tzn. tych, których terminy płatności nie przekraczają roku.
bieżące pasywa
bieżące aktywa =
finansowej płynności
bieżącej Wskaźnik
, czyli
ia zobowiązan bieżące
bieżące aktywa inne + pieniężne środki + należności + zapasy =
finansowej plynności
bieżącej Wskaźnik
Generalnie uważa się, że przy poziomie wskaźnika bieżącego 1,2 – 2,0, zachowana jest
równowaga finansowa firmy.
5
Dla lepszego zobrazowania możliwości wywiązania się firmy z bieżących zobowiązań
należałoby wyłączyć część aktywów bieżących z wyżej wymienionego wskaźnika,
a mianowicie te, których płynność jest znacząco niższa od pozostałych. Otrzymamy wtedy
tzw. wskaźnik płynności szybki (ang. Quick Ratio lub Acid Test). Wyznacza się go ze wzoru:
pasywa bieżące
czynne sowe międzyokre a rozliczeni - zapasy - bieżące aktywa = szybki Wskaźnik
Analizę płynności finansowej przedsiębiorstwa, oprócz obliczenia wskaźników, można
poszerzyć o zbadanie struktury środków obrotowych ze względu na stopień płynności. Środki
te możemy podzielić na trzy zasadnicze grupy:
I stopień płynności są to środki pieniężne w kasie i na rachunku bankowym oraz krótkoterminowe
papiery wartościowe,
II stopień płynności przypisuje się należnościom odbieranym w założonych terminach, należnościom
od budżetów, na przykład, z tytułu nadpłaconych podatków, i innym należnościom oraz zapasom
wyrobów gotowych i półfabrykatów mających zbyt na rynku,
III stopień płynności charakteryzuje zapasy towarów i wyrobów nie mających zbytu: zapasy produkcji
niezakończonej, materiały, zaliczki na poczet przyszłych dostaw towarów oraz należności
przeterminowane i sporne.
Klasyfikacja jest uszeregowaniem ekonomicznym i różni się nieco od klasyfikacji
rachunkowej. W tej drugiej pierwszy stopień mają środki pieniężne, drugi należności, trzeci
zapasy. Zgodnie z tym, oblicza się odpowiednie dla każdego stopnia wskaźniki płynności
finansowej. Wskaźnik należy poddać wnikliwej analizie i zbadać, czy poważnej część
należności nie stanowią należności znacznie przeterminowane i prawdopodobnie
nieściągalne.
2.2 Wskaźniki aktywności
Dalsza analiza polega na analizowaniu sprawności działania przedsiębiorstwa.
Pierwszy wskaźnik mierzy, pomnożony przez 360 dni, stosunek kapitału obrotowego
do sprzedaży netto.
dni 360 *
netto sprzedaż
netto obrotowy kapitał = obrotu dniach w netto obrotowy Kapitał
należności stan średni
netto sprzedaż roczna = należności rotacji Wskaźnik
należności rotacji wskaźnik
dni 360 = należności cyklu Wskaźnik lub
dni 360 *
netto sprzedaż
należności stan średni = należności cyklu Wskaźnik
zapasów stan średni
h sprzedanyc rów koszt towa = zapasami obrotu Wskaźnik
Niekiedy używa się przybliżonej zależności:
zapasów stan úredni
netto sprzedaż = zapasami obrotu Wskaźnik .
zapasami obrotu wskaźnik
dni 360 = dniach zapasów w cyklu Wskaźnik lub
dni 360 *
netto sprzedaż
zapasów stan średni = dniach zapasów w cyklu Wskaźnik
.2.3 Badanie stopnia zadłużenia przedsiębiorstwa
Dla zbadania poziomu zadłużenia firmy wystarczą cztery podstawowe wskaźniki.
Strukturę majątku przedsiębiorstwa opisuje następujący wskaźnik (ang. Debt Ratio):
6
ogółem aktywa
ogółem ia zobowiązan = zadłużenia ogólnego Wskaźnik
Uzupełnieniem tego wskaźnika jest relacja zadłużenia kapitału własnego wobec zobowiązań
ogółem (ang. Debt to Equity)
asny kapitał wł
ogółem ia zobowiązan = własnego kapitału zadłużenia Wskaźnik
Następny wskaźnik zwany też wskaźnikiem długu lub wskaźnikiem ryzyka dotyczy
zadłużenia długoterminowego o okresie spłaty powyżej jednego roku.
asny kapitał wł
nowe długotermi ia zobowiązan = nowego długotermi zadłużenia Wskaźnik
nowe długotermi ia zobowiązan
trwałego majątku składniki rzeczowe =
majątku i składnikam rzeczowymi
nowych długotermi zobowiązań pokrycia Wskaźnik
Oprócz badania poziomu zadłużenia przedsiębiorstwa analizuje się także jego zdolność
do obsługi długu. Bank orientuje się wtedy co do możliwości zwrotu kredytu w terminie wraz
z odsetkami. Do oceny zdolności firmy do obsługi długu wykorzystuje się następujący zbiór
wskaźników:
wskaźnik pokrycia obsługi długu,
wskaźnik pokrycia zobowiązań odsetkowych,
wskaźnik pokrycia obsługi kredytu gotówką z cash flow.
Pierwszy z tych wskaźników, zwany również wskaźnikiem wiarygodności kredytowej, można
obliczyć na dwa różne sposoby:
odsetki + kapitałowe raty
) ( odsetkami i niem opodatkowa przed zysk = I długu obsługi pokrycia Wskaźnik EBIT lub
odsetki + kapitałowe raty
odsetki niu opodatkowa po zysk = II długu obsługi pokrycia Wskaźnik
+
Wskaźnik I wyraża stopień zabezpieczenia obsługi kredytu przez osiągnięty zysk.
Wskaźnik II obliczany jest ze względu na fakt pierwszeństwa wymagalności zobowiązań
podatkowych przedsiębiorstwa przed zobowiązaniami kredytowymi. Odsetki płacone są przed
opodatkowaniem. Stąd w powyższej relacji występuje zysk netto powiększony o odsetki, jako wartość
będąca w dyspozycji podmiotu i mogąca służyć obsłudze kredytu.
Nnastępny wskaźnik pokrycia zobowiązań odsetkowych w swej relacji wykorzystuje wartość
zysku przed opodatkowaniem powiększoną o odsetki.
Wskaźnik pokrycia zobowiązań odsetkowych =
odsetki
(EBIT) odsetkami i niem opodatkowa przed zysk =
Przy ocenie zdolności przedsiębiorstwa do obsługi długu warto wykorzystać relacje bazujące
na przepływie środków pieniężnych. Wskaźnik pokrycia zobowiązań nadwyżką finansową
umożliwia ocenę możliwości regulowania ich z tej właśnie nadwyżki bez uszczuplenia
majątku przedsiębiorstwa.
zobowiązań stan przeciętny
a amortyzacj + netto zysk = flow cash z zobowiązań pokrycia Wskaźnik
2.4 Analiza zyskowności przedsiębiorstwa
W literaturze polskiej określenia rentowności i zyskowności są:
stosowane zamiennie lub
zyskowność rozumiana jest w odniesieniu do sprzedaży, natomiast rentowność w odniesieniu
do zainwestowanych kapitałów.
Wyróżnia się:
zyskowność handlową obliczaną na podstawie danych o wielkości sprzedaży,
7
rentowność ekonomiczną dotyczącą całości majątku podmiotu,
rentowność finansową wiążącą się z zaangażowanymi kapitałami własnymi.
Przy badaniu zyskowności handlowej podstawowe znaczenie ma zysk. Zysk na sprzedaży
oblicza się jako różnicę pomiędzy przychodami ze sprzedaży a kosztami uzyskania tych
przychodów. Wskaźnik zyskowności sprzedaży (ang. Gross Profit Margin)
% 100 *
netto sprzedaż
h sprzedanyc rów koszt towa netto sprzedaż = sprzedaży i zyskownośc Wskaźnik
−
,
a także
% 100 *
netto sprzedaż
) ( netto zysk = netto sprzedaży i zyskownośc Wskaźnik EAT
W Polsce często obliczany jest również wskaźnik zyskowności sprzedaży brutto
% 100 *
netto sprzedaż
brutto zysk = brutto sprzedaży" " i zyskownośc Wskaźnik
Z uwagi na to, że w liczniku tej i poprzedniej zależności występuje wartość zysku całego
przedsiębiorstwa, należy pamiętać, że tym samym łączy on zyski z poszczególnych dziedzin
działania przedsiębiorstwa. Zależy on więc od wyników z:
podstawowej działalności,
działalności finansowej,
pozostałej sprzedaży (na przykład składników majątku trwałego) oraz
salda strat i zysków nadzwyczajnych.
% 100 *
netto sprzedaż
sprzedaży na brutto zysk = brutto sprzedaży i zyskownośc Wskaźnik ,
RENTOWNOŚĆ
Ten aspekt działalności firmy globalnie ocenia wskaźnik rentowności aktywów (ang. ROA -
Return on Assets lub Return on Investment - ROI)
% 100 *
(aktywa) ogółem majątek
netto zysk = majątku i rentownośc Wskaźnik ROA .
Taki wskaźnik jest wyznacznikiem ogólnej zdolności aktywów przedsiębiorstwa
do generowania zysku, czyli podpowiada, jak efektywnie kadra kierownicza gospodaruje
posiadanym majątkiem. Rentowność majątku zależy od zyskowności sprzedaży netto oraz
szybkości rotacji zaangażowanych aktywów. Stąd wniosek, że korzystną rentowność można
uzyskać stosując dwie różne polityki sprzedaży:
politykę niskich cen (marży) i dużej rotacji aktywów lub
politykę wysokich cen (marży) i mniejszej rotacji aktywów.
% 100 *
ogółem majątek
odsetek od podatek odsetki + netto zysk = majątku rentowność a Skorygowan
−
Bardzo pomocny jest wskaźnik informujący, jak dużą względną sprzedaż firma realizuje
z pomocą swojego majątku (ang. Total Assets Turnover)
aktywa
netto sprzedaż aktywami obrotu Wskaźnik =
Rentowność kapitału własnego jest trzecim aspektem badania rentowności przedsiębiorstwa
(ang. ROE - Return on Equity)
% 100 *
asny kapitał wł
netto zysk = własnego kapitału i rentownośc Wskaźnik ROE
Wskaźnik ROE jest jednym z najważniejszych wskaźników z punktu widzenia właściciela.
Stopa zwrotu z kapitału własnego nazywana jest często rentownością kapitałów własnych.
Wskazuje on bowiem procentowo zarobek właścicieli firmy.
Majątek przedsiębiorstwa finansowany jest kapitałami własnymi i obcymi. Stosunek aktywów
ogółem do kapitału własnego nazywa się mnożnikiem kapitału własnego MKW. Wskazuje on
8
ile razy majątek firmy jest większy od kapitału własnego. Ponieważ majątek firmy jest równy
źródłom finansowania (co wynika z głównego prawa bilansu), MKW można interpretować
jako stosunek wszystkich źródeł finansowania do kapitału własnego – wskazuje więc krotność
wartości źródeł finansowania w stosunku do kapitału własnego.
asny Kapitał wł
ogółem Aktywa = MKW .
Odwrotność MKW wskazuje udział kapitału własnego w finansowaniu działalności firmy.
Rentowność kapitału własnego można więc obliczyć w następujący sposób
ROE =
asny Kapitał wł
Aktywa *
Aktywa
Sprzedaż *
Sprzedaż
netto Zysk =
= Zyskowność netto * Obrót aktywami * MKW
Wynika stąd, że menedżerowie firmy realizując nadrzędny cel zarządzania finansami,
wzbogacenie właścicieli, powinni dbać przede wszystkim o wysoką zyskowność netto,
wysoki obrót aktywami oraz odpowiednio wysoki MKW (niski udział kapitałów własnych
w finansowaniu działalności przedsiębiorstwa). W realizację tego celu zaangażowane są
wszystkie sfery zarządzania (rys. ).
aktywa/kapit.
własny
zwrot z kapit.
własnego
ROE
obrót
aktywami
zyskowność
netto
=
Sprzedaż
Sprzedaż
aktywa
ogółem
zysk
netto
= (/)
= (/)
Sprzedaż
KTS k. ogólne odsetki podatki
koszty ogółem
= (-)
zapasy należn. papiery wart. gotówka
środki obrotowe
środki
trwałe
= (+)
( ) *
( ) *
zwrot
z aktywów
ROA
Rys. Procedura obliczania ROE [16,29,31].
2.5 Badanie wartości rynkowej przedsiębiorstwa.
Bardzo ważnym czynnikiem przy kształtowaniu się wizerunku firmy jest jej pozycja na rynku
Jednym z podstawowych wskaźników jest zysk przypadający na jedną akcję EPS (ang.
Earning per Share). Jest to miernik ogólny, po którym akcjonariusze mogą oceniać wysokość
spodziewanej dywidendy przy założeniu, że jest ona uzależniona od wielkości
wygospodarowanego zysku.
9
akcji mitowanych liczba wye
netto zysk EPS=
Do oceny zyskowności służy wskaźnik ceny do zysku na jedną akcję, P/E (ang. Price
to Earning Ratio):
akcję jedną na zysk
akcji jednej rynkowa cena = = akcję jedną na zysku do ceny Wskaźnik P/E .
Wskaźnik ten wykorzystywany jest także do wyceny wartości rynkowej przedsiębiorstwa.
W przypadku, gdy wartość księgowa lub likwidacyjna firmy nie stanowi jej autentycznej
wartości, wartość rynkową firmy WR można obliczyć mnożąc licznik i mianownik wskaźnika
P/E przez liczbę wyemitowanych akcji i wówczas otrzymamy wartość całej firmy
WR = P/E * zysk netto.
Wartość rynkowa firmy =
= iloczyn odczytanej wartości P/E firmy podobnej oraz prognozowanego zysku netto firmy
ocenianej.
Dla akcjonariuszy zainteresowanych bezpośrednio zyskiem z dywidendy najlepszą ilustracją
będzie wskaźnik stopy dywidendy, którego wartość podawana jest bądź jako ułamek, bądź
procentowo.
% 100 *
akcji jednej rynkowa cena
akcję jedną na dywidenda = dywidendy stopy Wskaźnik
Uzupełniające informacje do poprzedniego wskaźnika niesie wskaźnik stopy wypłat
dywidendy. Dowiadujemy się z niego, jaki jest udział dywidendy w zysku po opodatkowaniu:
% 100 *
akcję 1 na zysk
akcję 1 na dywidenda = dywidendy at stopy wypł Wskaźnik
Po pierwszej wojnie światowej duże firmy amerykańskie rozwijały się przez ekspansję
i przejmowanie innych, mniejszych firm. W jednym z czołowych koncernów chemicznych,
amerykańskiej firmie Du Pont powstał sposób oceny firm, które mogłyby stać się dla Du
Ponta ciekawym kąskiem. System ten jest aktualnie ogólnie znany i otrzymał nazwę piramidy
Du Ponta.
10
Price/Earning
P/E
cena na zysk
Assets on Equity
A/E
aktywa/kapitał własny
Return on Assets
zysk netto/aktywa
Total Assets Turnover
sprzedaż netto/aktywa
Net Profit Margin
zysk netto / sprzedaż netto
Return on Equity
ROE
zwrot na kapitał własny
Earning per Share
zysk na akcję
Book Value per Share
wartość księgowa akcji
wartość aktywów - zobowiązania
do liczby akcji
Stock Price
cena akcji
Balans Sheet
(equity, liability)
bilans (pasywa)
Balans Sheet (asset)
bilans (aktywa)
Income Statement
rachunek wyników
Rys. Piramida Du Ponta. Właściwa piramida została zaznaczona grubymi liniami i ciągłymi
strzałkami. W delikatnych ramkach zawarto informacje, wykorzystywane przez piramidę. Strzałki
ciągłe symbolizują mnożenie, przerywane - inne związki do obliczenia wskaźników piramidy
[16,29,31].
