W okresie od powstania (1922) do wybuchu II wojny światowej (1939) ZSRR graniczył z Finlandią, Estonią, Łotwą, Polską i Rumunią w Europie; Turcją, Iranem, Afganistanem, Chinami i Japonią w Azji. Mongolska Republika Ludowa i Tannu-Tuwa były marionetkowymi państwami buforowymi ZSRR w Azji. Po zakończeniu II wojny światowej ZSRR graniczył z: Norwegią, Finlandią, Polską, Czechosłowacją, Węgrami, Rumunią, Turcją, Iranem, Afganistanem, Chinami, Mongolią, Koreą Północną i Japonią.
W 1991 ZSRR rozpadł się na 15 niepodległych państw (największe z nich to, będąca jego sukcesorem, Rosja), z których część próbowała kontynuować współpracę w ramach Wspólnoty Niepodległych Państw.
3. Przejęcie władzy przez Stalina.
- styczeń 1924r. – umiera Lenin, władzę przy pomocy Feliksa Dzierżyńskiego przejmuje Józef Wisarionowicz Stalin
- następnie odejście od polityki NEP-u w gospodarce
- 1928r. – rozpoczyna się kolektywizacja wsi
- pod koniec lat dwudziestych rozpoczyna się masowe wykorzystywanie więźniów łagrów (choć pierwsze łagry powstają już w 1918r.) do realizacji wielu inwestycji okresu stalinowskiego (m.in. budowa Kanału Biełomorskiego)
- 1931-33r. – trwa wielki głód, podczas którego umiera od 4 do 10 mln ludzi (głównie na Ukrainie).
4. Czystki
a) w partii
- w 1927r. Lew Trocki zostaje usunięty z partii, ucieka z Rosji w 1929r. (zostaje zabity w Meksyku w 1940r.)
- najbliżsi współpracownicy Lenina Grigoryj Zinowiew i Lew Kamieniew w wyniku pokazowych procesów z lat 1936-38, zostają skazani na śmierć
b) w aparacie bezpieczeństwa
- szefowie NKWD Henryk Jagoda i Mikołaj Jeżow zostają zgładzeni (Stalina przeżywa ostatni szef NKWD Ławretnij Beria)
c) w wojsku
- w 1937r. zostają przeprowadzone ogromne czystki w wojsku
• Z 5 marszałków przeżywa tylko 2 (zamordowany zostaje m.in. Michał Tuchaczewski)
• Z 19 dowódców armii przeżywa 6
• Ze 135 dowódców dywizji przeżywa 25
