1. Jaki jest temat przedstawionego utworu(napisz w 5 zdaniach).
Tematem utworu jest miłość, tęsknota i lęk o ukochaną osobę, a także siła wiary. Dzieci tęskniące za ojcem, bojące się o niego, na prośbę matki modlą się o jego szczęśliwy powrót do domu. Ich modlitwy przynoszą skutek. Szczery zwrot do istoty wyższej ratuje im i ojcu życie w momencie pojawienia się zbójców. Miłość jaką okazują dzieci zmiękcza nawet serce herszta zbójców.
2. Zastąp tytuł własnym.
„Siła miłości“
3. Ułóż plan wydarzeń ukazanych w balladzie, (minimum 6 punktów).
- Obawa matki o los męża.
- Wysłanie dzieci do świętego obrazu na pagórku za miastem , aby pomodliły się o bezpieczny i szybki powrót ojca.
- Szczera, gorliwa modlitwa dzieci.
- Przyjazd ojca.
- Radosne przywitanie.
- Pojawienie się zbójców.
- Grabienie dóbr i koni.
- Rozkaz odwrotu wydany przez herszta, wzruszonego modlitwą dzieci.
- Uwolnienie kupca z dziećmi.
- Prośba zbójcy skierowana do dzieci o modlitwę za niego.
4. Kto i do kogo mówi w utworze? uzasadnij cytatami z tekstu.
- matka do dzieci: „Pójdźcie, o dziatki, pójdźcie wszystkie razem/ Za miasto, pod słup, na wzgórek;/ Tam przed cudownym klęknijcie obrazem,/ Pobożnie zmówcie paciórek.“
- narrator: „Słysząc to dziatki, biegną wszystkie razem (...)“
- dzieci do Matki Boskiej: „Najświętsza Matko, przyśpiewują dziatki,/ Zmiłuj się, zmiłuj nad tatem!”
- dzieci do ojca: „Tato, ach tato nasz jedzie!”
- ojciec do dzieci: „Ha, jak się macie, co się u was dzieje?/ Czyście tęskniły do tata?“
- ojciec do zbójców: „Ach! bierzcie wozy, ach! bierzcie dostatek,/ Tylko puszczajcie nas zdrowo (...)“
- herszt do zbójców: „Stójcie, stójcie!” krzyknie starszy zbójca,/ I spędza bandę precz z drogi (...)“
- herszt do kupca i dzieci: „Idźcie, rzekł, dalej bez trwogi.“
5. Wyjaśnij jak rozumiesz znaczenie związków frazeologicznych
a) ,,porwał mię śmiech pusty" - nagły smiech z rzeczy nieśmiesznej
b) ,,łzy radośnie leje"- łzy szczęścia
6. Wypisz po 1 przykładzie zdania
a) pytające: „Ha, jak się macie, co się u was dzieje?"
b) wykrzyknikowe: „Tato, ach tato nasz jedzie!"
c) rozkazujące: „Stójcie, stójcie!”
7. W kontekście utworu wyjaśnij znaczenie słów:
a) bory - lasy
b) czaty - pilnowanie
c) kamrat- kompan
8. Napisz jak w obecnej polszczyźnie brzmiałyby wyrażenia:
a) paciórek - pacierz
b) zmiłuj się nad tatem - zmiłuj się nad tatą
9. Opisz znaczenie słów i zwrotów:
a) zbójca - człowiek zajmujący się rozbojem i rabunkiem
b) zbójecki wzrok - surowe, groźne spojrzenie
c) zbójecki czyn - bandycki, przestępczy czyn
10. Podaj po 2 wyrazy bliskoznaczne do słów:
a) tata - ojciec, rodzic
b) dziatki - szkraby, maluchy