Odpowiedź:
Pedagogika Oświeceniowa
„Opis pedagogicznej myśli oświeceniowej sprawia szczególne problemy. Niemieckie piśmiennictwo historyczne oraz leksykografia XIX wieku stroni od pojęcia „Oświecenie” i mówi raczej o jednostronnym, paradoksalnym „Realizmie”, który stawiał naturę i naturalność w centralnym punkcie, ale odbiegał przy tym od rzeczywistości. W pedagogicznych encyklopediach „Oświecenie” jest tylko marginalnym hasłem lub nie pojawia się wcale. Zmienia się to dopiero wtedy, gdy teorie polityczne, zwłaszcza socjalistyczne ogłaszają Oświecenie jako swoją prekursorską epokę. Friedrich Paulsen pod koniec XIX wieku osadził „Oświecenie” i „Pedagogikę oświeceniową” w takiej oto relacji: sposób myślenia w Oświeceniu charakteryzuje się „racjonalizowaniem rzeczywistości” albo zasadą rozsądku. Owa zasada nasuwała naturalną równość wszystkich jednostek. Środkiem urzeczywistniania rozsądku miało być udoskonalone nauczanie .”[1]
Powyższy cytat pochodzi z artykułu Jürgena Oelkersa – „Aufklärung”, czyli „Oświecenie”. Jest on doskonałym źródłem informacji o przemianach, jakie dokonały się w myśli pedagogicznej XVII i XVIII wieku. Polegały one głównie na reorganizacji oświaty i powstaniu nowych koncepcji wychowawczych.
Do trzech istotnych pedagogicznych innowacji Oświecenia można zaliczyć:
eksperymentalne postępowanie w naukach przyrodniczych
wiążącą się z tym koncepcję powszechnego kształcenia
a także sensualistyczną psychologię nauczania