Odpowiedź :
z.1
Ze Szwecją:
- Przyczyny
a) Panowanie nad Bałtykiem
b) Roszczenia Wazów do tronu szwedzkiego
c) Konflikt religijny (Szwecja – protestanci, Zygmunt III Waza – gorliwy katolik)
d) W Szwecji brakowało ziem pod uprawę
- Skutki
a) Utrata większej części Inflant przez Polskę i przegranie rywalizacji o dominacje nad morzem Bałtyckim
b) Utrata zwierzchności nad Prusami Książęcymi
Z Turcją:
- Przyczyny
a) Najazdy Tatarów na ziemie Polskie i Kozaków na ziemie Turcji
b) Wyprawy magnatów kresowych na Mołdawię i Wołoszczyznę
- Skutki
a) Utrata wpływów w księstw naddunajskich przez Polskę
Z Rosją
- Przyczyny
a) Rosja chce zdobyć dostęp nad Bałtykiem, a Pol. Musi utrzymać pory poza Gdańskiem
b) Zajęcie dużej cz. Inflant przez Iwana IV Groźnego (Rosję) w XVI w.
c) „Zbieranie ziem ruskich”
- Skutki
a) Polska bardzo osłabiona oraz utraciła znaczenie międzynarodowe
b) Rosja wyrosła na mocarstwo, uzyskała prawo interwencji w wewnętrzne Sprawy Polski
Z Kozakami
- . Przyczyny
a) najazdy kozackie na ziemie tatarsko-tureckie
b) dazenie kozaków do powiekszenia rejestru
c) wyjeżdżająca na Zaporoże szlachta próbowała zmusić kozaków do odrabiania pańszczyzny
d) Bohdan Chmielnicki chciał się zemścic za smierc swojej rodziny
e) dażenie kozaków do uzykania wiekszych swobód politycznych i przywilejów analogicznych ze szlacheckimi
f) konflikty religijne między katolikami a prawosławnymi na Ukrainie
- Skutki :
W 1654 roku starszyzna kozacka uchwaliła z Rosją w Perejasławiu ugodę na mocy, której lewobrzeżna Ukraina została zjednoczona z panśtwem rosyjskim. Oznaczało to dla Polski wojnę juz nie tylko z samymi kozakami, lecz także z Rosją, która od tej pory walczyła po stronie kozackiej.
z.2
- dymitriada to nazwa stosowana na określenie interwencji grupy polskich i litewskich magnatów w wewnętrzne sprawy Rosji w czasie
- piechota wybraniecka to rodzaj oddziałów wojskowych w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, do której rekrutowani byli jedynie chłopi z dóbr królewskich w Koronie od 1578 i na Litwie od 1595.
- potop szwedzki, czyli najazd armii szwedzkiej na ziemie polskie. Szwecja była państwem bardzo zaborczym i postanowiła skorzystać z osłabienia Polski. Na Ukrainie trwało powstanie kozackie Bohdana Chmielnickiego, a wojska rosyjskie zdołały opanować większość ziem litewskich.
- husaria to polska ciężka jazda należąca do autoramentu narodowego, znana z wielu zwycięstw formacja kawaleryjska Rzeczypospolitej, obecna na polach bitew od początku XVI wieku do połowy XVIII wieku.
- Zaporoże to historyczna nazwa terytorium nad dolnym Dnieprem, leżącego poniżej tzw. porohów (progów skalnych na rzece), w granicach administracyjnych dawnego województwa kijowskiego Rzeczypospolitej.
- liberum veto rozumiano powszechnie jako prawo zrywania obrad sejmu wskutek protestu (veto) jednego posła.
- rokosz to zbrojne wystąpienie, bunt szlachty przeciwko królowi pod hasłem zagrożonych swobód i wolności.
- barok to główny kierunek w kulturze europejskiej, którego trwanie datuje się od końca XVI wieku do XVIII wieku. ... Barok obejmował wszystkie przejawy działalności literackiej i artystycznej.
- sarmatyzm to potoczna nazwa kultury szlacheckiej XVII i XVIII wieku oraz ideologia głosząca nadrzędność szlachty w polityce.
z.3
Najważniejsze bitwy:
- bitwa pod Maratonem 12 września 490 r. p.n.e.
- wyprawa sycylijska 413 p.n.e.
- bitwa pod Gaugamelą 331 p.n.e.
- bitwa pod Waterloo 18 czerwca 1815
- bitwa pod Valmy 20 września 1792
- Bitwa pod Połtawą 8 lipca 1709
z.4
- Jan Karol Chodkiewicz był hetmanem wielkim litewskim
- Stanisław Żółkiewski był polskim magnatem
- Bohdan Chmielnicki był hetmanem zaporoskim, przywódcą powstania kozaków
- Stefan Czarniecki był dowódcą wojskowym, hetmanem polnym koronnym
- Jan III Sobieski był królem Polski
- Zygmunt III Waza był królem Polski i księciem litewskim
- Jan II Kazimierz Waza był także królem Polski i księciem litewskim
Myślę że pomogłam
liczę na naj
