Klasa .................... Imię i nazwisko ....................................................
Liczba punktów ...... / 31
1 Na podstawie opisu rozpoznaj elementy morfotyczne krwi i podaj ich nazwę
Te elementy morfotyczne krwi odpowiadają za transport tlenu w organizmie. Mają one kształt dwuwklęsłych krążków i nie zawierają jądra komórkowego. Są wytwarzane w czerwonym szpiku kostnym, a niszczone – w śledzionie. Żyją około 120 dni. U kobiet jest ich zwykle mniej niż u mężczyzn.
( ... / 1 p.)
2 Podkreśl właściwe wyrazy tak, aby tekst dotyczący układu krwionośnego człowieka był prawdziwy. Krwiobieg mały zaczyna się w prawej / lewej komorze serca, a kończy się w prawym / lewym przedsionku. Krwiobieg duży rozpoczyna się w prawej / lewej komorze serca, a kończy się w prawym / lewym przedsionku.
( ... / 4 p.)
3 Przyporządkuj naczyniom krwionośnym (A i B) odpowiednie cechy (1–8). ( ... / 2 p.)
A. Naczynia włosowate. B. Tętnice.
1. Ściany naczyń zbudowane z trzech warstw.
2. Niskie ciśnienie krwi przepływającej przez naczynia.
3. Wysokie ciśnienie krwi przepływającej przez naczynia.
4. Gruba warstwa mięśniowa w ścianach naczyń.
5. Cienkie ściany naczyń zbudowane tylko z nabłonka.
6. Cienka warstwa mięśniowa w ścianach naczyń.
7. Ściany naczyń zbudowane z jednej warstwy.
8. Brak zastawek
. A – ......................................... B – ...................................................
4 Przyporządkuj elementom budowy serca (A–C) pełnione przez nie funkcje (1–4). ( ... / 3 p.)
A. Komórki wytwarzające impulsy elektryczne.
B. Zastawki.
C. Naczynia wieńcowe.
1. Powodują automatyczne skurcze serca.
2. Zaopatrują serce w tlen i substancje odżywcze.
3. Wymuszają jednokierunkowy przepływ krwi.
4. Zapobiegają mieszaniu się krwi natlenionej z krwią pozbawioną tlenu.
A. ………… B. …………. C. ………….
5 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.
Miażdżyca może prowadzić do
zaburzenia pracy węzłów chłonnych.
B. anemii.
C. zawału serca.
D. krwotoku wewnętrznego.
( ... / 1 p.)
6 Zaznacz nazwy narządów, które wchodzą w skład układu limfatycznego.
A. Wątroba. B. Węzły chłonne. C. Śledziona. D. Serce.
( ... / 1 p.)
7 Podkreśl właściwe wyrazy tak, aby tekst dotyczący odporności był prawdziwy.
Pan Jan postanowił zabezpieczyć się przed zachorowaniem na grypę. Udał się więc do przychodni, gdzie podano mu szczepionkę / surowicę. Ta substancja zawiera przeciwciała / antygeny wirusa. W wyniku jej podania pan Jan uzyskał odporność naturalną / sztuczną.
( ... / 3 p.)
8 Wyjaśnij, dlaczego niegroźne czynniki chorobotwórcze stają się dla chorych na AIDS śmiertelnie niebezpieczne.
( ... / 1 p.)
9 Wykreśl w podanych zdaniach błędne informacje.
1. W obiegu małym krew wypływa z prawej / lewej komory serca.
2. W obiegu małym z serca wypływa krew utlenowana / odtlenowana.
3. W obiegu małym krew wpływa do lewego / prawego przedsionka serca.
( ... / 3 p.)
10 Alergie należą do chorób cywilizacyjnych powodowanych między innymi zanieczyszczeniem środowiska.
Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.
Alergia to
A. nadwrażliwość organizmu na substancje nieszkodliwe.
B. nadwrażliwość organizmu na czynniki chorobotwórcze.
C. łączenie się hemoglobiny z tlenkiem węgla.
D. osadzanie się w płucach cząsteczek pyłów.



b) Uzupełnij zdania tak, aby poprawnie opisywały objawy i skutki alergii. Wykorzystaj wyrazy wybrane spośród podanych – wpisz je w odpowiedniej formie gramatycznej.
astma, katar sienny, angina, zapalenie płuc, gruźlica

Alergie wziewne mogą wywoływać na przykład ………………………………., którego objawy są podobne do objawów przeziębienia. Wczesne zdiagnozowanie alergii jest jednak ważne, ponieważ nieleczona może przyczynić się do powstania ……………………………….. . To choroba przewlekła, której leczenie jest trudne i długotrwałe. Osoby cierpiące na to schorzenie mają znaczne trudności w oddychaniu, silny kaszel i napady duszności.
( ... / 3 p.)
11 Zaznacz trzy zasady profilaktyki chorób układu krążenia.
A. Unikanie pokarmów bogatych w tłuszcze roślinne.
B. Małe spożycie soli kuchennej.
C. Odpoczynek bierny, np. oglądanie telewizji.
D. Spożywanie tłuszczów zwierzęcych.
E. Unikanie palenia papierosów.
F. Umiarkowana aktywność fizyczna.
( ... / 3 p.)
12 Oceń, czy poniższe informacje dotyczące układu limfatycznego są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F – jeśli jest fałszywe.
( ... / 3 p.)
Układ limfatyczny dostarcza tlen do wszystkich komórek ciała. P/ F
W węzłach limfatycznych są unieszkodliwiane substancje toksyczne. P/ F
W przeciwieństwie do układu krwionośnego układ limfatyczny jest otwarty. P/ F
13 Oceń, które z poniższych informacji dotyczą układu krwionośnego (K), a które – układu limfatycznego (L). Zaznacz w tabeli odpowiednie litery.
( ... / 3 p.)
W naczyniach tego układu płyn przemieszcza się dzięki skurczom mięśnia sercowego. K/ L
Ten układ składa się z otwartego systemu naczyń. K/ L
Przez naczynia tego układu przepływa płyn bogaty w tłuszcze. K/ L


potrzebuje na teraz plis