Opisz prądy literackie epoki pozytywizmu: realizm i naturalizm.



Odpowiedź :

Pozytywizm odwoływał się do starożytnej kategorii mimezis, czyli odtwarzania i naśladowania rzeczywistości. Normą zatem był fakt, że literatura miała pełnić rolę zwierciadła i odbijać realny świat i egzystencję, często nawet ukazywać ich brzydotę, nieforemność. Ponadto na literaturę oddziaływały pozytywistyczne postulaty i światopogląd epoki, zwłaszcza teoria utylitaryzmu. Akt twórczy nie wiązał się już z natchnieniem, ale z intelektualną pracą, a zadaniem pisarza było wykorzystanie wiedzy opartej na obserwacji i doświadczeniu.

W ten sposób okres pozytywizmu rozwinął w literaturze dwa główne nurty: realizm i naturalizm.

nie wiem czy o to chodziło

Odpowiedź:

Zarówno realizm, jak i naturalizm były prądami związanymi z epoką pozytywizmu. To właśnie w trakcie jej trwania, przypadał ich największy rozwój. Obydwa ze wspomnianych prądów widocznymi były w literaturze, ale miały także swoje odbicie między innymi w sztuce. Zarówno realizm, jak i naturalizm posiadały cechy, które można uznać za świadczące o ich podobieństwie.

Ważną cechą ówczesnej twórczości były rezygnacja z upiększania opisywanej rzeczywistości, na rzecz przedstawienia jej takiej, jaką jest. Powieść miała stać się zwierciadłem, które odbijać miało społeczeństwo, razem z jego dobrymi, ale i słabymi stronami. Była wiernym zapisem codzienności, odbiciem życia takim, jakie naprawdę ono było. Założeniem realizmu była wierność przedstawienia. Twórcy pokazywali określone zachowania, postawy, które były możliwie najbliższe rzeczywistości, nie zaś fikcyjnie wymyślane i budowane. Twórcy realistyczni starali się także jak najwierniej oddać realia, w których żyli bohaterowie. Realizm nie bał się trudniejszych tematów, często dotykał tych, które we wcześniejszych epokach były pomijanymi.

Można powiedzieć, że naturalizm czerpie bardzo wiele z realizmu, który był nurtem pierwszym, pojawił się przed nim. Jest to przede wszystkim prawdziwość relacji, która stanowi znamienną cechę obydwu nurtów. W tym przypadku także i człowiek poddawany jest wnikliwej obserwacji. Zarówno realizm, jak i naturalizm przedstawiają wycinki ludzkiego życia.

Jednakże naturalizm to nurt, który porusza tematykę o wiele trudniejszą. Skupia się na życiu warstw najuboższych, podczas gdy realizm często portretował życie mieszczan. W naturalizmie istotną rolę odgrywają wszelkie patologie czy odchylenia od przyjętej normy. Człowiek przedstawiony jest jako istota przede wszystkim fizyczna. Jego zachowanie determinowane jest przede wszystkim przez jego wadliwą naturę, popędy.