Odpowiedź :
1 Podmiot liryczny wciąż ubolewa nad stratą córki Urszulki. Wspomina o złej sile, czyli o negatywnych emocjach, które mu towarzyszą.
2 Jan Kochanowski - poeta, ojciec
3 córka Urszula
4 Podmiot liryczny zastanawia się, czy pobożność może kogokolwiek uchronić przed śmiercią i cierpieniem. Pytania retoryczne : „Kogo kiedy pobożność jego ratowała? Kogo dobroć przypadku złego uchowała?”.
Podmiot liryczny uważa że bez względu na to jaką człowiek posiada wiedzę i mądrość w obliczu cierpienia jest bezbronny. Ludzie ukazani są jako ci , którzy zwracają uwagę na błahe sprawy i w rzeczywistości nie potrafią uchronić się przed tym co nieuniknione.
5 Epitety – nieznajomy (wróg), ludzkie (rzeczy), boże (tajemnice), śmiertelnej (źrzenice), (wzrok) tępy, (sny) lekkie, płoche.
metafory: "Wspinamy się do nieba, boże tajemnice upatrując", "... wzrok śmiertelnej źrenice Tępy na to!"
apostrofy: "Żałości!"
przerzutnie:" Boże tajemnice
upatrując, ale wzrok śmiertelnej źrenice
Tępy na to;", "Owa już oboje
Mam stracić..."
wykrzyknienia: "Fraszka cnota", "Fraszka kto się przypatrzy, fraszka z każdej strony"
pytania retoryczne: "Kogo kiedy pobożność jego ratowała? Kogo dobroć przypadku złego uchowała?"
omówienie: "Nieznajomy wróg jakiś"
6. W ostatnich wersach podmiot liryczny kończy ogólnoludzkie filozoficzne rozważania. Nadaje im osobisty kontekst, mówi, że jego gorzka wizja świata zrodziła się z żałoby – „Żałości, co mi czynisz?”. Zdaje sobie sprawę, że z powodu przeżywanych emocji, opisywany obraz nie musi być do końca prawdziwy. Wiersz okazuje się być opowieścią o niesprawiedliwości losu i o tym, co potrafi zrobić z człowiekiem cierpienie.
7 Tren XI to apogeum kryzysu poety, który pod wpływem nieszczęścia zwątpił w wyznawaną do tej pory filozofię życiową.
1. Określ sytuację liryczną.
- Rozpacz po śmierci dziecka spowodowała, że poeta-filozof odrzuca wszystkie wyznawane wcześniej zasady filozoficzno-moralne (załamanie światopoglądu)
2. Kim jest podmiot liryczny?
- podmiot liryczny w deoch rolach: pogrążony w rozpaczy po stracie dziecka poeta-ojciec, oraz czujący sie oszukanym przez stoicką mądrość i cnotę poeta filozof
3. Adresat liryczny.
- Żałość, żal, rozpacz, która doprowadza ojca – poetę na skraj obłąkania (Żałości, co mi czynisz?)
4. O czym mówi podmiot liryczny?
- Mówi o tym, że nic nie jest w stanie uchronić człowieka przed cierpieniem, nawet pobożność. Uważa, że ludzkie plany krzyżuje „nieznajomy wróg”, który
wszystkich niezależnie od pozycji, wykształcenia traktuje jednakowo. Mówi też o
ludzkiej zarozumiałości w dociekaniu Boskich planów i tajemnic.
5. Jak mówi ( jakie występują środki poetyckiego wyrazu)?
- Intonacja pytająca, wykrzyknikowa, oznajmująca. Pytania retoryczne, np.:
„Kogo kiedy pobożność jego ratowała?
Kogo dobroć przypadku złego uchowała?“
Wykrzyknienia, np.: „ … fraszka z każdej strony!”
Powtórzenia: „„fraszka” (zaprzecza wartości nie tylko cnoty, ale i wszystkiego czym żyje człowiek)
6. Odczytaj konteksty interpretacyjne.
- kontekst historyczny - parafraza do słów Brutusa -zabójcy Cezara, który stwierdza, że stoicka cnota jest niczym.
- kontekst biblijny - kreacja podmiotu lirycznego jest bardzo zbliżona do kreacji biblijnego Hioba, gdyż obaj zostali wystawieni na ciężką próbę daną im od Boga.
7. Jakie jest przesłanie utworu?
- Cierpienie jest doświadczeniem, które może zburzyć dotychczasowy system wartości, światopogląd.