wyjaśnij okoliczności rozpadu związku sowieckiego



Odpowiedź :

Odpowiedź:

MASZ W DUŻEJ ROZPISCE

10 marca 1985 roku zmarł Konstantin Czernienko. Dzień później władzę w ZSRR objął Michaił Gorbaczow. Gospodarka ZSRR była w bardzo złym stanie. Nierentowne górnictwo, zacofanie techniczne, głód mieszkaniowy, koszty wyścigu zbrojeń i wojny w Afganistanie oraz niewykonywalne plany gospodarcze doprowadziły do sytuacji, w której Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego (KPZR) musiała zaakceptować istnienie wolnego rynku wbrew ideologii[3].

Podczas pierwszych lat rządów Gorbaczow zrestrukturyzował biurokrację państwową i partyjną, zrezygnował z doktryny Breżniewa oraz rozpoczął proces rozbrojenia. W marcu 1986 roku rozpoczął się program reform gospodarczych i społecznych nazwany pierestrojką[3]. Reformy Gorbaczowa spotkały się ze sprzeciwem zarówno konserwatywnych członków KPZR, jak i radykałów domagających się przyspieszenia zmian. Na czele radykałów stanął Borys Jelcyn[4]. Polityka jawności głasnost spowodowała wzrost żądań secesji ze strony bałtyckich i zakaukaskich republik[4]. W czerwcu 1988 roku na specjalnej Wszechzwiązkowej Konferencji Partyjnej zaaprobowano poprawki do konstytucji. Na mocy nowej konstytucji w 1990 roku Gorbaczow został prezydentem ZSRR. Wkrótce po wyborze na prezydenta Gorbaczow zaakceptował niekomunistyczne rządy w Europie Środkowo-Wschodniej

Reformy Gorbaczowa wywołały wzrost napięć narodowościowych i niezadowolenie społeczne wynikające z klęski pierestrojki[4]. W kwietniu 1989 roku Armię Radziecką wysłano na Zakaukazie, by stłumić niepodległościowe demonstracje w Tbilisi, zaś w styczniu 1990 roku armię wysłano do Armenii i Azerbejdżanu w celu stłumienia wojny domowej o Górski Karabach[4]. W grudniu 1989 roku Michaił Gorbaczow oraz George H.W. Bush ogłosili zakończenie zimnej wojny[4]. W listopadzie 1990 roku w Paryżu odbyła się Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, w której uczestniczył Gorbaczow[4].

Przez cały 1990 rok sytuacja polityczna i ekonomiczna w ZSRR pogarszała się. W republikach pojawiły się nowe rządy, które domagały się niepodległości. Z upływem roku rozgorzała „wojna prawna” pomiędzy Rosją, a pozostałymi republikami, które nie wpłacały funduszy do kasy związkowej (przez co wzrósł federalny deficyt)[4]. Niepokoje pracownicze oraz wzrost przestępczości przyczyniły się do spadku produkcji i wzrostu deficytu budżetowego. Zimą 1990/1991 ZSRR był zmuszony do skorzystania z międzynarodowej pomocy żywnościowej[4].

W 1990 roku rozpoczął się rozpad KPZR. Partia komunistyczna podzieliła się na kilka frakcji: konserwatystów (dwie grupy: Komuniści dla Rosji oraz Sojusz), liberałów (Komuniści dla Demokracji) oraz radykałów (Platforma Demokratyczna)[4]. Podział sformalizowano podczas XXVIII Zjazdu KPZR w kwietniu 1990 roku. W celu powstrzymania dezintegracji politycznej i ekonomicznej w grudniu 1990 roku Gorbaczow wymusił na parlamencie głosowanie za większymi uprawnieniami prezydenckimi i nową federalistyczną strukturą polityczną[4]. Pod presją Sojuszu, KGB i kół wojskowych kierunek polityki przesunął się w kierunku zachowawczych komunistów. W lipcu 1991 roku stanowisko premiera mianowano Walentina Pawłowa, a ministrem spraw wewnętrznych został Boriss Pugo. Wcześniej Eduard Szewardnadze zrezygnował z funkcji ministra spraw zagranicznych, ostrzegając, że kraj zmierza w stronę dyktatury[4].

Po ogłoszonej 11 marca 1990 deklaracji niepodległości Litwy, w styczniu 1991 roku do Wilna Moskwa skierowała wojsko w celu zdobycia litewskich budynków rządowych i środków przekazu[4],

Wyjaśnienie: