Odpowiedź:
Ruch egzekucyjny - ruch polityczny średniej szlachty w XVI wieku.
Główne postulaty ruchu egzekucyjnego w latach 1562-1570:
- zniesienie uprzywilejowania duchowieństwa, opodatkowanie go oraz sprzeciwienie się egzekucji wyroków sądów kościelnych w sporach o różne kwestie ekonomiczne
- zwiększenie uprawnień Sejmu; programowi egzekucjonistów towarzyszyło hasło nihil novi (nic nowego bez izby poselskiej)
Egzekucjoniści wysuwali również postulaty silnego rządu. Domagali się udziału całej szlachty w stanowieniu praw. Według nich Król miał reprezentować monarchię, senat magnaterię, izba poselska demokrację, a z tych trzech najistotniejszą siłą państwa miała być izba poselska
- zakaz sprawowania przez jedną osobę wielu urzędów, tzw. Incompatibilitas z 1504
- unowocześnienie procedury sądowej
- zacieśnienie unii z Litwą
- utworzenie stałego wojska
- zagwarantowanie wolności wyznania
- wprowadzenie całkowitej wolności celnej, zniesienie podatków wewnętrznych, takich jak myta, cła mostowe
- wzmocnienie pozycji szlachty wobec mieszczan
- zwrot królowi królewszczyzn, nielegalnie zarządzanych przez wielu magnatów, (egzekucja dóbr)
Król był przychylnie nastawiony do ruchu egzekucjonistów o czym świadczy to, że król pojawił się ubrany w polski strój szlachecki na sejmie w Piotrkowie.
Do zmiany nastawienia doszło, kiedy stanął w obliczu wojny o Inflanty. Sama siła Litwy nie mogła wystarczyć, by wygrać tę wojnę, dlatego król potrzebował poparcia szlachty i jej zgody na sejmie, by zdobyć fundusze na działania wojenne.
Ślub Zygmunta Augusta z Barbarą Radziwiłłówną wywołał wielki skandal i protest szlachty, ponieważ ślub zawarto w sekrecie oraz bez zgody rodziców i bez zasięgnięcia opinii rady, w celu zalegalizowania potomka, którego jakoby spodziewała się Barbara.
Wyjaśnienie:
