USTAWA SUKCESYJNA – Krzywousty ustalił zasady następstwa tronu i wprowadził podział terytorialny Polski między swoich synów.
Bolesław Krzywousty miał 5 synów i aby uniknąć między nimi walk o władzę, rozdzielił państwo na dzielnice i każdy syn dostał jego część. Chciał również zachować jedność polityczną, dlatego ustanowił zasady:
- senioratu – zwierzchnictwo nie będzie dziedziczone, lecz przekazywane kolejnym najstarszym przedstawicielom roku (książętom seniorom). Dziedziczna władza przysługiwała tylko członkom dynastii Piastów, a udział w sprawowaniu władzy polegał na posiadaniu własnej dzielnicy.
- pryncypatu – główna władza należała do księcia zwierzchniego (łac. princepsa), którym każdorazowo miał zostawać najstarszy przedstawiciel (senior) rodu. Miał on władzę zwierzchnią nad juniorami. Do jego obowiązków m.in. należało: obrona granic państwowych, prowadzenie polityki zagranicznej, mianowanie arcybiskupa i biskupów oraz prawo bicia monety. Utrzymywał też w dzielnicach innych książąt załogi.
Bolesław podzielił państwo na następujące dzielnice:
- Dzielnica senioralna ze stolicą w Krakowie miała być niedziedziczna i niepodzielna. Składały się na nią ziemie: krakowska, sieradzka i łęczycka oraz Pomorze Gdańskie (jako lenno), a być może także zachodnia część Kujaw z Kruszwicą, wschodnia część Wielkopolski z Kaliszem i Gnieznem.
- Władysław II – Śląsk ze stolicą we Wrocławiu oraz ziemię lubuską. Jako najstarszy wśród synów Krzywoustego został pierwszym seniorem (princepsem).
- Bolesław Kędzierzawy – Mazowsze ze stolicą w Płocku oraz Kujawy (ewentualnie tylko wschodnią część Kujaw).
- Mieszko Stary – Wielkopolska ze stolicą w Poznaniu, być może bez ziemi gnieźnieńskiej i kaliskiej (o ile weszły w skład dzielnicy senioralnej).
- Henryk Sandomierski – ziemia sandomierska ze stolicą w Sandomierzu z Lubelskiem aż po Bug ku północy i wschodowi.
- Salomea z Bergu (wdowa po Bolesławie) –. oprawa wdowia: ziemię łęczycką lub łęczycko-sieradzką. Po jej śmierci ziemie te miały być włączone do dzielnicy senioralnej.
Statut Krzywoustego nie przewidywał dziedziczenia ziem przez potomków jego synów. Po ich śmierci dzielnice te miały zostać włączone do domen seniora. Ich władza nad poszczególnymi ziemiami miała charakter namiestniczy.
