DZIADY CZ 3

1)Młodzież w bazyliańskiej celi i tematy ich rozmów
2) Bajki i piosenki śpiewane przez więźniów i ich symbolika
3) Znajomość Ustępu



Odpowiedź :

1)Młodzież w bazyliańskiej celi i tematy ich rozmów.

W klasztorze o.o. Bazylianów zamienionym na więzienie, uwięzieni zostali młodzi Polacy,  patrioci należący do Towarzystwa Filomatów, oskarżeni o działalność wywrotową. Więźniowie: Konrad, Tomasz (Tomasz Zan), Jan Sobolewski, Adolf (Adilf Januszkieicz), Żegota (Ignacy Domeyko), Suzin (Adam Suzin),  Frejend (Antoni Frejend), ksiądz Lwowicz, Józef (Józef Kowalewski), Jacek (Onufry  Pietraszkiewicz) i Jan (Jan Jankowski) rozmawiają o męczeństwie młodych Polaków. Tomasz i Żegota opowiadają o prześladowaniach i śledztwie Nowosilcowa. Więźniowie mówią o warunkach w więzieniu, że nie wiedzą ile siedzą, nie mają kalendarza, nie dostają listów, okna zabite są deskami. Jan Sobolewski opowiada o wywożeniu młodych ludzi na Sybir ze szkół,  czego był świadkiem.  

2) Bajki i piosenki śpiewane przez więźniów i ich symbolika

Więzień Jankowski śpiewa bluźnierczą pieśń, nie wierząc w  to, że Jezus i Maryja im sprzyja. Następnie pieśń śpiewa Feliks, w której drwi z cara. Natomiast Konrad śpiewa  bezbożną, szatańską, wampiryczną pieśń zemsty wzywającą do picia krwi wrogów: "Zemsta, zemsta, zemsta na wroga, /Z Bogiem i choćby mimo Boga!" , chcąc wzbudzić w innych nienawiść i żądzę zemsty.

Żegota opowiada bajkę Góreckiego o diable i ziarnie. Gdy Bóg wypędził Adama z raju, by ten nie głodował  rozsypał na jego drodze ziarno. Diabeł chcąc przeszkodzić w nocy zakopał ziarno, ale  wiosną z ziarna wyrosły kłosy i paradoksalnie diabeł, chcąc zaszkodzić człowiekowi, przyczynił się do jego dobra.  

Bajka ma znaczenie alegoryczne, gdzie ziarno symbolizuje młodzież polską, która jak Chrystus  musi umrzeć, żeby móc się odrodzić i wydać plony. Diabeł to alegoria carskiej Rosji, zakopując ziarno czyli dokonując zbrodni na polskiej młodzieży, przyczynia się do jego wykiełkowania  czyli odrodzenia polskości zjednoczonej wspólnym cierpieniem.

3) Znajomość Ustępu

„Ustęp“ to cykl 7 wierszy

„Droga do Rosji" - utwór opisuje podróż Pielgrzyma - zesłańca w głąb Rosji. Są tu opisy krajobrazu widzianego przez skazańców wywożonych kibitkami. Ziemia pokryta jest śniegiem, kraina "pusta, biała i otwarta". Po drogach poruszają się tylko wojskowi i więźniowie, z rzadka pokazują się ubogie osady.

„Przedmieścia stolicy"

Wozy z więźniami dojeżdżają do Petersburga, "Paryża północy“ wzniesionego na trupach robotników pracujących przy jego budowie. Więźniowie widzą już rzędy wspaniałych pałaców i świątyń, wzniesionych "Krwią  Litwy, łzami Ukrainy i złotem Polski". Przed zesłańcami otwierają się bramy, kibitki wjeżdżają do stolicy.

„Petersburg“ - w wierszu tym opisana jest historia stolicy Rosji. Car postanowił na piaskach i błotach zbudować wspaniałe miasto, symbol jego mocy i potęgi. Można tu spotkać kopie najsłynniejszych budowli Paryża, Amsterdamu, Rzymu, Wenecji i Londynu. Na ulicach słychać wielojęzyczny tłum ludzi, a wśród nich jest Pielgrzym. Gdy ulice spustoszały  podszedł do niego człowiek, który wcześniej rozdawał ubogim jałmużnę. Zwrócił się do niego słowami: "Chrześcijaninem jestem i Polakiem,? Witam cię krzyża i Pogoni znakiem" (to zdarzenie przepowiedział Konradowi ks. Piotr w sc. VIII), jednak wyrwany nagle z zamyślenia Pielgrzym  uciekł.

„Pomnik Piotra Wielkiego“ -  to rozmowa stojących pod pomnikiem Piotra Wielkiego dwóch młodych ludzi: Pielgrzyma oraz "wieszcza ruskiego narodu"  (prawdopodobnie chodzi tu o Aleksandra Puszkina). Rosjanin opowiada historię powstania  pomnika. Swoją wypowiedź rosyjski poeta kończy  słowami będącymi wyrazem wiary w upadek carskiej tyranii.

„Przegląd wojska“ - utwór opisuje codzienny przegląd wojsk rosyjskich  przez cara. Rytuał przeglądu to przykład tyranii i okrucieństwa jakie panują w rosyjskim wojsku - po defiladzie na placu zostają trupy stratowanych i zamarzniętych prostych żołnierzy.

„Dzień przed powodzią petersburską 1824. Oleszkiewicz"

Tłem opisanych wydarzeń jest autentyczna powódź , jaka miała miejsce 7 listopada 1824 r. , kiedy przepływająca przez Petersburg rzeka Newa wystąpiła z brzegów. Wieczorem przed powodzią grupa polskich zesłańców spotyka znanego im Polaka - malarza i mistyka - Oleszkiewicza, podąża za nim  jeden z Polaków (prawdopodobnie Pielgrzym. Oleszkiewicz zatrzymuje się na placu z którego widać okna sypialni cara i wypowiada proroctwo o nadchodzącej i nieuchronnej zagładzie cara i końca tyranii. Nagle orientuje się, że nie jest sam na placu i znika w mroku.

„Dedykacja Ustępu"

To tylko kilka słów: "Ten ustęp przyjaciołom  Moskalom poświęca autor"

„Do przyjaciół Moskali"

Wiersz powstał na skutek wydarzeń, które miały miejsce w czasie zesłania Mickiewicza w głąb Rosji. W grudniu 1825 r. w Petersburgu wybuchło powstanie przeciwko carowi (zwane powstaniem dekabrystów), które źle przygotowane skończyło się przegraną. Wojska carskie stłumiły je błyskawicznie , przywódcy zostali uwięzieni a po półrocznym śledztwie i procesie - powieszeni. Stracono wtedy przyjaciela Mickiewicza  z okresu jego pobytu w Petersburgu - Kondratija Rylejewa a innego - Aleksandra Bestużewa skazano na katorżniczą pracę w kopalniach syberyjskich. W wierszu poeta składa im hołd i wyraża ból po tragedii rosyjskich rewolucjonistów.  Utwór jest także wyrazem wiary w solidarność między Polakami a przeciwnikami tyranii cara Rosjanami i podkreśla, że  „Dziady cz. III“ jest utworem antycarskim,  a nie  antyrosyjskim.