napisz streszczenie tekstu Magdaleny Goetz, liczące 40–60 tekst -



Magdalena Goetz

„Co nam daje czytanie książek?”

[ 1 ] Badania naukowe wskazują, że czytając, dosłownie

ćwiczymy nasz mózg. Współczesna wiedza pozwala z całym

przekonaniem stwierdzić, że ciągła stymulacja mózgu do pracy

pobudza jego rozwój. Kiedyś uważano, że człowiek przychodzi

na świat z „gotowym” mózgiem i jeśli coś się w nim zmienia, to

najwyżej to, że komórki nerwowe obumierają i jest ich coraz

mniej. Dziś wiemy, że przez całe nasze życie mogą tworzyć się

w naszych mózgach nowe komórki nerwowe. Tego odkrycia

dokonano w ostatniej dekadzie XX wieku, która była

przełomowa dla neurobiologii 1) i z tego powodu została

okrzyknięta „dekadą mózgu”.

[ 2 ] Czytanie jest dla naszych mózgów trudnym zadaniem.

Spróbujmy przypomnieć sobie czasy żmudnej nauki czytania

w dzieciństwie, trudu poznawania liter, składania ich w sylaby

i układania sylab w słowa. Człowiek potrzebuje czasu

liczonego w latach i codziennych ćwiczeń (i to w okresie swoich

największych zdolności uczenia się, czyli w dzieciństwie!), by

w miarę biegle opanować tę umiejętność. Później, by się ona

nie osłabiła, musi nadal ćwiczyć (praktykując choćby

weekendową lekturę dla przyjemności czy przeglądając



gazetę). To, że zdołaliśmy opanować zdolność czytania na tak

biegłym poziomie, jest właśnie przykładem ogromnej

elastyczności mózgu, który potrafi przystosować się nawet do

czynności, do których nie jest naturalnie stworzony (np.

czytania czy prowadzenia samochodu).

[ 3 ] Elastyczność mózgu polega na tym, że te jego części

i struktury, które są częściej używane, są „ćwiczone”, w efekcie

czego tworzy się w nich więcej połączeń nerwowych między

komórkami, a nawet więcej samych komórek (a te połączenia,

których przestajemy używać, zanikają). Połączenia nerwowe

wzmacniają się za każdym razem, kiedy się je aktywuje.

Ćwiczenie czytania pozwala nam je usprawnić.

[ 4 ] Czytając, ćwiczymy nie tylko technikę czytania, ale też inne

umiejętności. Lektura powieści aktywizuje dokładnie te rejony

w naszych mózgach, które byłyby aktywne w sytuacji, w której

sami przeżywalibyśmy przygody będące udziałem opisywanego

bohatera czy bohaterki. Jest to możliwe za sprawą istniejących

w naszych mózgach tzw. neuronów lustrzanych. Neurony

lustrzane pozwalają nam naśladować cudze zachowanie – to

dzięki nim małe dzieci chcą naśladować rodziców i w ten

sposób uczą się wszystkiego. Te same neurony lustrzane

pozwalają nam współodczuwać z bohaterkami i bohaterami

powieści czy postaciami historycznymi, o których życiu

czytamy.

[ 5 ] Ponadto czytanie książek i innych tekstów pisanych

usprawnia naszą pamięć. W mózgu zachodzi mechanizm

uczenia się polegający na tym, że nowo przyswojone treści są

integrowane z tymi, które już wcześniej przyswoiliśmy, a które

się z nimi w jakiś sposób wiążą.



[ 6 ] Czytanie literatury pozwala doskonalić także nasze

kompetencje językowe (w tym wzbogać słownictwo, nabywać

kompetencje związane z prawidłową gramatyką i ortografią), co

z kolei umożliwia nam lepsze zrozumienie rzeczywistości.

Wraz z rozwojem systemu pojęć nasze rozumienie świata

wchodzi więc na coraz wyższy poziom.

[ 7 ] Lista powodów, dla których warto regularnie czytać, jest

bardzo długa. Na jej czele dla wielu z nas znajduje się

przyjemność (i często bywa ona argumentem całkowicie

wystarczającym do sięgnięcia po lekturę), jednak dobrze jest

mieć świadomość, że sprawiając sobie tę przyjemność, robimy

jednocześnie coś bardzo cennego dla naszego mózgu.