referat o slązakach [1strona]



Odpowiedź :

Odpowiedź:

Ślązacy – osoby należące do zespołu grup etnograficznych ludności polskiej, zamieszkujących głównie Górny Śląsk[6], obejmujący takie grupy jak: Bytomiacy, Górale śląscy, Górzanie, Krawaki, Lachy śląskie, Opolanie, Raciborzanie, Wałasi[7]. Posługują się oni zespołem śląskich gwar lub dialektów języka polskiego o różnym zakresie wpływów języka niemieckiego i czeskiego. Grupy te rozwinęły bogatą kulturę, odrębną od sąsiednich regionów. Zachowując poczucie pewnej odrębności kulturalnej i językowej podobnie jak inne grupy etniczne Polski, deklarują narodowość polską.

Ślązacy – osoby deklarujące odrębność narodową od Polaków, Czechów i Niemców, niekiedy traktujące mowę śląską jako odrębny język. Większość osób deklarujących narodowość śląską mieszka na Górnym Śląsku – w środkowej części województwa śląskiego, wschodniej części województwa opolskiego[8], jak również w Czechach. Narodowość ta nie jest uznawana prawnie przez Polskę[b][9] i Czechy[10][11]. Jednakże w oficjalnych wynikach spisów ludności w tych krajach zdeklarowało ją 847 tys. obywateli polskich (spis statystyczny w 2011[12], w spisie z 2002 r. zadeklarowało ją 173 tys.[13]) oraz 12,2 tys. osób[14] (spis statystyczny w 2011) w Czechach.

Ślązacy – osoby o wyraźnej polskiej tożsamości narodowej (Polacy), które mieszkają na Śląsku, ale ich przodkowie pochodzili z innych regionów Polski. Czują przywiązanie do regionu i kultury śląskiej, lecz dominuje wśród nich polszczyzna standardowa.

Ślązacy – Niemcy zamieszkujący Śląsk w Polsce, Czechach oraz w Niemczech na terenach dawnej prowincji Dolny Śląsk (obecnie część krajów związkowych Saksonia i Brandenburgia) i prowincję Górny Śląsk, deklarujący narodowość niemiecką i posługujący się językiem niemieckim lub dialektem śląskim języka niemieckiego[15], a także osoby które w przeszłości wyemigrowały lub zostały wysiedlone, zachowując swą śląską tożsamość. Konstytucja Saksonii z 1992 zezwala na korzystanie z flagi i herbu Dolnego Śląska (równoprawnie z symbolami saskimi) na terenie śląskiej części kraju związkowego[16].

Ślązacy – mieszkańcy Śląska, niezależnie od identyfikacji etnicznej lub narodowej.

Przy omawianiu kultury, języka i podziału etnograficznego w dalszej części hasła ma się na myśli kulturę Ślązaków w rozumieniu pkt. 1 lub 2 powyższych definicji. Kultura Niemców dolnośląskich i górnośląskich, Polaków o słabej identyfikacji z kulturą śląską jest omówiona we właściwych tematycznie hasłach.

Wyjaśnienie:

Odpowiedź:

Strój rozbarski (strój górzański, rozbarsko-bytomski) – jeden ze strojów ludowych z Górnego Śląska. STRÓJ DAMSKI: Śląskie stroje kobiece różnią się w zależności od regionu, a nawet poszczególnych miast i wsi, z jakich pochodzą. Ślązaczka mogła ubrać się na trzy sposoby: kiecka, zopaska, kabotek i wierzcheń kiecka, zopaska i jakla kiecka, zopaska, kabotek i merynka (chusta) kiecka,Mazylonka - sięgająca do kostek spódnica, zapinana na guzik z prawej strony. W miejscu zapięcia znajdowała się kieszeń na pieniądze. Spódnice te były proste, czasem marszczone, zaś najdroższe były plisowane. Zazwyczaj były jednokolorowe, przy czym w jasnych chodziły młode kobiety, w ciemnych - starsze. Dół obszywano pliśbortami zwanymi też szczotkami', aby zabezpieczyć spódnice przed zniszczeniem. zopaska - fartuch, sięgający kostek kawałek materiału przewiązany w pasie. Oprócz ochrony kiecki, zopaska służyła przede wszystkim do ozdoby. Była ręcznie malowana w motywy kwiatowe, wyszywana, ozdabiana koralikami, lub doszywano do niej koronki. Zopaskę zakładało się na wierzcheń. kabotek - biała bluzka, noszona pod jaklą lub merynką była bardzo skromna, natomiast ta, która ubierano pod wierzcheń była bogato zdobiona, miała pufiaste rękawy wykończone haftem i koronką, oraz ozdobny kołnierz. wierzcheń - rodzaj kamizelki czy bezrękawnika zapinany z przodu na pięć guzików, dekolt ozdobiony wstążką. Wierzcheń był jednokolorowy, zazwyczaj czerwony, wiśniowy, granatowy lub czarny. jakla - sięgający bioder kaftan, żakiet, zapinany z przodu na guziki, tył dłuższy od przodu. Jakle ozdabiano malowanymi kwiatami, naszywanymi koronkami. Czasem miały one pufiaste rękawy lub koronkę doszytą do dolnej krawędzi, zwaną szpicą. Najbardziej elegancka była jakla z grubego, czarnego jedwabiu. W niej to Ślązaczki chodziły do kościoła. Był to także element stroju ślubnego. Pod kiecką kobiety nosiły co najmniej dwie spodnice, czerwoną i białą. Był to rodzaj halki. Pod nią zakładały galoty czyli majtki, których wykończone ozdobnymi falbankami nogawki sięgały za kolana. Obowiązkowe były też kiełbaśnice. Był to płócienny wałek o średnicy od 5 - 10 cm, wypychano go wełną, pierzem lub watą. Na obu końcach znajdowały się sznurki służące do zawiązywania kiełbaśnicy na biodrach. Jej zadaniem było poszerzyć biodra, co według ówczesnych Ślązaków sprawiało, że kobieta była piękniejsza. Zamiast biustonoszy i gorsetów Ślązaczki nosiły płócienny pas zakładany na piersi i zapinany z przodu na haftki. Na pas ubierały lajbik. Była to płócienna lub jedwabna koszula bez rękawów, do której doszywano czasem kiełbaśnicę, kieckę albo pas do pończoch. chusty: plyjt - chusta wykonana z wełny o różnej grubości, w zależności od pory roku, w której się ją nosiło. Zazwyczaj była czarna, brązowa lub granatowa, często w kratę i ozdobiona frędzlami. Chustę tę nosiło się w ciągu tygodnia składając ja na pół i zarzucając na plecy, w czasie mrozów także na głowę. szpigeltuch - chusta zwana też szaltuchem, szpiglem, lub chustą turecką. Jest to chusta noszona w niedziele i święta, utkana była z wełny i bawełny lub z wełny i jedwabiu. purpurka - ozdobna chustka o kształcie kwadratu noszona na głowie. yła ona ozdobiona kwiatowymi wzorami. Wiązana była z tyłu głowy, dlatego bardzo trudno było zawiązać ją samemu. Nosiły ją mężatki na terenie całego Śląska. szalinka - biała, kremowa brązowa lub czarna wełniana chustka w kształcie kwadratu. Wykończona jest frędzlami i ozdobiona wyhaftowanymi motywami kwiatowymi. Chustka noszona była na głowie, wiązana pod szyją. chustka plisiowo - chustka z czarnego lub bordowego aksamitu, ozdobiona haftami o motywach kwiatowych i frędzlami. tybetka - czarna chustka z cienkiej wełenki noszona na głowie i wiązana pod szyją. Ozdobiona frędzlami i motywami kwiatowymi. pultok - chustka w jasnym kolorze noszona na głowie i wiązana pod szyją. Chustka wykończona szerokimi, półkolistymi koronkami, które układały się pod szyją przypominając szyję indyka. merynka - duża, wełniana, kwadratowa chusta, najczęściej kremowa lub biała, ozdobiona drukowanymi czerwono-różowymi kwiatami i frędzlami. Noszona była przez młode kobiety zamiast jakli albo wierzchnia. STRój MĘSKI: Strój męski składa się z szaketu, kamizelki (westy), białej koszuli, jedwabnej chustki (jedwobki) lub wstążki (szlajfki), galot czyli spodni lub bizoków czyli spodni prasowanych na kant oraz szczewików czyli butów. Na głowie Ślązak nosił hut czyli kapelusz. Strój mężczyzny obecnie nazywa się ancugiem, nazwa ta kojarzona jest głównie z garniturem. Jednak niewielu ludzi pamięta, że w gwarze śląskiej słowo ancug oznaczało ogólnie strój męski jak i żeński.

Wyjaśnienie:

mam nadzieje ze pomogłem ;)