napisz notatke o Co to jest populacja i jakie cechy ją charakteryzują? 2. W jaki sposób oblicza się zagęszczenie i liczebność osobników na danym obszarze? Podaj przykład. 3. Opisz rodzaje struktur populacji.



Odpowiedź :

Odpowiedź:

Populacja:

Jest to zespół osobników tego samego gatunku, który występuje na danym terenie. Łączą je liczne interakcje funkcjonalne, których obrazem są następujące parametry:

1.Liczebność

2.Struktura przestrzenna

3.Struktura wiekowa

4. Struktura płci

Teren zajmowany przez jedną populację to nisza ekologiczna. W obrębie populacji najsilniejszą interakcją decydującą o jej parametrach jest konkurencja. Konkurencja dotyczyć może dotyczyć pokarmu, miejsc lęgowych, kryjówki, czy też wodę, dostęp do światła.

Osobniki tego samego gatunku w obrębie populacji swobodnie się krzyżują. Ma wówczas miejsce rekombinacja materiału genetycznego i możliwa jest zmienność osobnicza. Suma informacji genetycznej wszystkich osobników danej populacji podlega ciągle działaniu doboru naturalnego. Określa się tą sumę pulą genową populacji. Nauka, która zajmuje się zmianami w obrębie puli genowej populacji nosi nazwę genetyki populacyjnej.

Parametry populacji:

1.    Liczebność:

Liczebność populacji

Liczebność populacji

Liczebność – liczba osobników, które tworzą populację. Jest wyrażana w przeliczeniu na daną jednostkę przestrzenną, czyli zagęszczenie. Liczebność jest zmienna w czasie. Wpływają na nią takie czynniki jak: rozrodczość, śmiertelność, imigracje i emigracje. Rozrodczość jest to tempo rozmnażania się osobników, natomiast śmiertelność jest tempem ich umierania. Rozrodczość wyraża się, jako liczbę osobników nowo narodzonych w danej jednostce czasu, a śmiertelność w liczbie osobników umierających w jednostce czasu. W przypadku, gdy parametry rozrodczości przewyższają parametry śmiertelności w danej populacji mamy do czynienia z wzrostem liczebności populacji.

Tempo wzrostu przedstawia się za pomocą dwóch krzywych:

Krzywa wykładnicza o kształcie litery J (wykres A).

Krzywa logistyczna o kształcie litery S (wykres B).

Krzywe tempa wzrostu:

Taka ilustracja tempa wzrostu liczebności populacji mówi, że liczba osobników rośnie geometrycznie, a jej wzrost jest nieskończony.

Tempo wzrostu jest jednak ograniczane przez zespół różnorodnych czynników zewnętrznych, który nosi nazwę oporu środowiska.

Zasoby środowiska również są ograniczone i pozwalają wyznaczyć liczbę osobników, która zdolna jest utrzymać się przez dłuższy czas w danych warunkach środowiska – jest to tzw. pojemność środowiska.

Im bardziej populacja przybliża się do pojemności środowiska tym wzrost liczebności spada, a krzywa wykładnicza przekształca się w krzywą logistyczną o Krzywe tempa wzrostu liczebności populacji: A- krzywa logistyczna, B- krzywa wykładnicza

Krzywe tempa wzrostu liczebności populacji: A- krzywa logistyczna, B- krzywa wykładnicza

kształcie litery S.

Mechanizmami silnie regulującymi przebieg tempo wzrostu liczebności populacji są konkurencja międzygatunkowa i wewnątrzgatunkowa oraz eksploatacja zasobów środowiska.

W momencie, gdy, liczebność populacji w znaczący sposób przekroczy pojemność środowiska, nastąpi szybkie wyczerpanie zasobów środowiska i krach populacyjny.

Po krachu następuje odnowienie zasobów środowiska, a tym samym liczebność populacji rośnie wykładniczo.

Rozrodczość:

Wymienia się dwie zasadnicze strategie rozmnażania: strategia typu r i strategia typu K.

Krzywe przeżywalności

Krzywe przyżywalności

Strategia typu r: charakterystyczna dla owadów i ryb.

Duża liczba potomstwa.

Brak opieki nad potomstwem.

Młode słabe, niedołężne.

Wysoka śmiertelność.

Niewiele osobników dożywa wieku dojrzałego.

Śmiertelność wysoka w obrębie osobników młodocianych, która jest losowa.

Strategia typu K: charakterystyczna dla ssaków i ptaków.

Opieka nad potomstwem.

Mała liczba potomstwa.

Większość osobników dożywa do okresu produkcyjnego i wydaje na świat potomstwo.

2.Struktura przestrzenna:

Trzy rodzaje rozmieszczenia osobników na danym terenie:

1.Skupiskowe (A)

2.Losowe (B)

3.Równomierne (C)

Rodzaje rozmieszczenia osobników

Rodzaje rozmieszczenia osobników

Rozmieszczenie losowe:

•Bardzo rzadko występuje w warunkach naturalnych .

•Nieliczne gatunki żyjące w niezmiennych warunkach zewnętrznych.

Rozmieszczenie równomierne:

•Efekt silnej konkurencji wewnątrzgatunkowej

•U roślin ta konkurencja często wyrażona jest poprzez wytwarzanie rożnego rodzaju substancji chemicznych w celu walki z innymi roślinami. Jest to tzw. allelopatia.

•U zwierząt konkurencja wyraża się w terytorializm (ptaki, ssaki, ryby).

•Częste w środowiskach sztucznych, np. sady, pola uprawne.

Rozmieszczenie skupiskowe:

•Najczęściej występuje w przestrzeni.

•Osobniki łączą się w stada zwierząt czy kępy roślin.

•Jest efektem nierównomiernego rozmieszczenie zasobów środowiska na danym terenie.

3.Struktura wiekowa:

Struktura wiekowa – udział osobników w różnym wieku w liczebności całej populacji wyrażony w procentach.

Trzy klasy wiekowe:

Wiek przedprodukcyjny

Wiek reprodukcyjny

Wiek poprodukcyjny

Udział osobników należących do poszczególnych klas wiekowych decyduje o zmianach w liczebności populacji. Wyróżnia się trzy typy populacji.

Typy populacji

Typy populacji

4.Struktura płuci

Wyjaśnienie: