Temat: Mechanizm oddychania
Termin " oddychanie" ma 3 znaczenia:
1) oddychanie ............................., gdy wymiana gazowa zachodzi w płucach
2) oddychanie ............................., gdy wymiana gazowa odbywa się w tkankach między krwią a komórkami ciała
3) oddychanie .............................., jako proces uwalniania energii w komórkach (dokładniej w mitochondriach)
Oddychanie płucne
a) Wymianę gazową w płucach zapewnia ............................... .................., czyli pobieranie z otoczenia do płuc powietrza zawierającego dużo tlenu - następuje ............................... i usuwanie z płuc powietrza ubogiego w tlen - następuje ...............................
b) Wdech i wydech umożliwiają mięśnie oddechowe:
- mięśnie ........................................
- ................................., która oddziela klatkę piersiową od jamy brzusznej
Gdy wykonujemy wdech to mięśnie międzyżebrowe .............................................., przepona ......................................................., a żebra...........................................
Gdy wykonujemy wydech, to mięśnie międzyżebrowe................................................., przepona................................................................., a żebra ...........................................
c) W powietrzu wdychanym jest ................. % tlenu i ..................% dwutlenku węgla .
W powietrzu wydychanym jest .................. % tlenu i ................% dwutlenku węgla.
d) Zawartość dwutlenku węgla w powietrzu wydychanym wykrywamy za pomocą .............................. ..............................., która pod wpływem dwutlenku węgla .....................
e) Wdech i wydech( wentylacja płuc) zachodzą ....................................... od woli człowieka.
f) Człowiek wykonuje w spoczynku ok. ......... oddechów na minutę. Podczas wysiłku fizycznego częstość oddechów .........................
g) Tlen przenika z pęcherzyków płucnych do krwi na zasadze ....................................., czyli swobodnego przenikania substancji ze środowiska o stężeniu ......................................... do środowiska o stężeniu ..................................... .
Ponieważ podczas wdechu w powietrzu w pęcherzykach płucnych jest wyższe stężenie tlenu niż w krwi w naczyniach włosowatych oplatających pęcherzyki, to tlen przenika do .................
Ponieważ w krwi jest wyższe stężenie dwutlenku węgla niż w pęcherzykach płucnych, to dwutlenek węgla przenika do .......................... ...................................... i następuje wydech.
Oddychanie tkankowe
a) Między krwią a komórkami ciałą zachodzi taki sam proces przenikania gazów, czyli ................................., tylko tlen przenika z ................. do ....................................., a dwutlenek węgla z ............................. do .......................
b) Układ krwionośny współpracuje w przenoszeniu gazów: nośnikiem tlenu jest czerwony barwnik ....................................... znajdujący się w krwinkach czerwonych, a za transport dwutlenku węgla odpowiada głównie ......................... krwi.

Oddychanie komórkowe
a) Łączenie związków chemicznych z tlenem nazywamy utlenianiem, a gdy ono odbywa się w komórkach, to jest to ....................................... .......................................
b) Zapis tego procesu to:
glukoza + ........................ ........................... ..................... + woda + ......................
Substratem reakcji jest najczęściej glukoza, ale w razie jej braku mogą być wykorzystane ...................................., a nawet białka.
d) Energia powstała w czasie oddychania komórkowego może posłużyć jako:
- energia ................................... wykorzystywana do skurczu mięśni, do ruchu organelli komórkowych
- energia ................................. wykorzystywana do wytwarzania impulsów nerwowych
- energia ................................wykorzystywana do wytwarzania własnych tłuszczów, węglowodanów i białek