Jeśli chodzi o sytuację z początku XX wieku, to w Polsce rywalizowały o władzę:
frakcja socjalistyczna - reprezentowana przez PPS J. Piłsudskiego oraz SDKPiL
frakcja ludowa - reprezentowana przez PSL W. Witosa
ruch nacjonalistyczny - Endecja R. Dmowskiego
Frakcja socjalistyczna dążyła do wzniecenia rewolucji proletariackiej, która obali kapitalizm, zlikwiduje państwa narodowe i wprowadzi rządy klasy robotniczej. Hasła niepodległościowe były jej raczej obce. Nie pałali też chęcią współpracy z chłopstwem. Organizowali wiece i strajki. Dążyli do sojuszu narodów.
Frakcja ludowa (PSL) to parta chrześcijańska. Propagowała ideę demokracji parlamentarnej. Opowiadała się za reformą rolną poprzez m. in. tworzenie dużych gospodarstw chłopskich i rozwój spółdzielczości.
Frakcja nacjonalistyczna była ruchem grup prezentujących ideologię nacjonalistyczną przekładającą dobro narodu nad dobro jednostki. Polskę postrzegali jako wspólnotę etniczną. Hołdowali tzw. darwinizmowi społecznemu, wg którego walka między narodami jest konieczna, a każdy sąsiad kraju powinien być widziany jako potencjalny wróg.