Rozwiązane

Przygotuj wizytówkę acetylenu. Postaraj się w ciekawy sposób przedstawić


budowę jego cząsteczki, właściwości i zastosowanie. Wyszukaj przynajmniej jedną ciekawostkę na temat użycia tego gazu.



Odpowiedź :

Acetylen

  • acetylen (etyn) ma wzór sumaryczny [tex]C_2H_2[/tex]
  • związek organiczny: najprostszy węglowodór nienasycony (alkin)
  • wzór strukturalny jest postaci:
    [tex]H - C \equiv C - H[/tex]
    stąd też kąt między wiązaniami wynosi [tex]180^\circ[/tex]
  • wiązanie jest kowalencyjne
  • hybrydyzacja wzbudzonego atomu węgla to jeden orbital typu sp [tex]2s \circ 2p[/tex] i dwa typu p [tex]2p^2[/tex], stąd: między atomami węgla występuje silne wiązanie typu [tex]\sigma[/tex] (sigma) i dwa słabsze wiązania typu [tex]\pi[/tex] (pi), zaś między węglami a odpowiednimi wodorami także występuje wiązanie typu [tex]\sigma[/tex]
  • bezbarwny, bezwonny gaz;
    zazwyczaj jednak zawiera zanieczyszczenia związkami siarki i fosforu - stąd nieprzyjemny (czosnkowy) zapach
  • słabo rozpuszczalny w wodzie, dobrze w acetonie
  • stosowany jest:
    - w palnikach acetylenowo-tlenowych: spawanie, cięcie metali;
    - do produkcji tworzyw sztucznych: przykładowo polimeryzacji;
    - w lampie acetylenowej;
    - pozbawiony zanieczyszczeń - do narkozy (narcylen);
  • charakterystyczna jest dla niego reakcja addycji - słabe wiązania [tex]\pi[/tex]  przyłączają przykładowo częsteczkę wodoru - "zwiększając nasyconość" - najpierw do etylenu (etenu), następnie do etanu; addycja może zachodzić także w obecności innych cząsteczek - np. [tex]HCl[/tex] lub [tex]H_2O[/tex] (tworząc w tym drugim przypadku przejściowy etenol, który przegrupowoje się do aledhydu octowego).


Warto zapamiętać rozróżnienie nazw technicznych:
acetylen = etyn
etylen = eten (alken: [tex]C_2H_4[/tex])