Racjonalizm- według niego świat można poznać i zrozumieć tylko dzięki rozumowi.
Nawet podczas zsyłki Wokulski stara się uczyć od rosyjskich naukowców i pokłada swoje nadzieje w poznaniu i zrozumieniu świata.
Organicyzm - państwo działa jak żywy organizm, a działające w nim instytucje są ze sobą ściśle powiązane.
Dostarcza rosyjskim żołnierzom zapasy aby jego firma mogła więcej zarabiać.
Praca organiczna - działanie na rzecz rozwoju gospodarczego państwa.
Wokulski prowadzi sklep, rozbudowuje go i stara się żeby coraz bardziej się bogacił.
Praca u podstaw - praca edukacyjna dążąca do podniesienia podstawowych standardów życia.
Wokulski zaczyna od pracy w sklepie i pomimo śmiechów znajomych udaje się do szkoły przygotowawczej.
Akumulacja zysków - to przeznaczanie dochodów na inwestycje i zwiększanie zasobów.
Wokulski zarobione pieniądze przeznacza na zdobywanie dodatkowego wykształcenia.
Emancypacja kobiet - zwiększanie roli i udziału kobiet w życiu społeczeństwa.
Wokulski zatrudnił w swoim sklepie Helenę Stawską.
Lalka Bolesława Prusa to utwór, który opowiadając o życiu Wokulskiego i jego miłości do Izabeli opisuje procesy społeczne i obyczajowe zachodzące w społeczeństwie polskim lat 70tych XIX wieku.