Odpowiedź:2. ODRODZENIE RZECZYPOSPOLITEJ
____________________________________________________________________________
1. Pierwsze ośrodki władzy polskiej
Na jesieni 1918 r. na ziemiach polskich zaczęły się tworzyd lokalne ośrodki władzy, które starały się
przejąd władzę. Wszystkie te ośrodki nie obejmowały swoimi wpływami całego terytorium. Na
kontrolowanych przez siebie obszarach rozbrajały zaborców i tworzyły administrację. Żaden z tych
„rządów” nie chciał uznad zwierzchności drugiego.
Pierwsze ośrodki władzy polskiej
Ziemie zaboru Nazwa ośrodka Data i miejsce
powstania
Obszar władzy
austriackiego Rada Narodowa Księstwa
Cieszyoskiego
19.10.1918 r.
Cieszyn
Śląsk Cieszyoski
Polska Komisja Likwidacyjna 28.10.918 r.
Kraków
Galicja Zachodnia
rosyjskiego Rada Regencyjna (formalnie) 12.09.1917 r.
Warszawa
Królestwo Polskie
zajęte przez
paostwa centralne
Rada Delegatów Robotniczych 5.11.1918 r.
Lublin
obszar Lublina
Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki
Polskiej
6/7.11.1918 r.
Lublin
Galicja Wschodnia
pruskiego Naczelna Rada Ludowa NRL 10.11.1918 r.
Poznao
Śląsk,
Wielkopolska,
Pomorze
2. Powstanie polskich władz centralnych
10.11.1918 przybył do Warszawy Józef Piłsudski. 11.11.1918 r. Rada Regencyjna przekazała
mu władzę nad tworzącym się wojskiem polskim, a 14.11.1918 r. przekazała mu również
władzę cywilną i rozwiązała się.
Dzieo 11.11.1918 r. uznaje się za datę odzyskania niepodległości. J
18.11.1918 r. Piłsudski powołał rząd na czele z Jędrzejem Moraczewskim. Podporządkowały
mu się wszystkie lokalne ośrodki władzy ale nie Komitet Narodowy Polski w Paryżu, który
uznawały paostwa ententy.
Jędrzej Moraczewski 22.11.1918 r. wydał dekret, w którym powołał Tymczasowego
Naczelnika Państwa - został nim Józef Piłsudski, który sprawował najwyższą władzę cywilną
i wojskową do czasu zwołania Sejmu Ustawodawczego. Uprawnienia:
o powoływanie i odwoływanie rządu
o stanowienie prawa
o zwierzchnik wojska polskiego
23.11.1918 r. ogłoszono dekret o ustawodawstwie socjalnym, który wprowadzał 8-o
godzinny dzieo pracy i obowiązkowe ubezpieczenia społeczne
28.11.1918 r. Józef Piłsudski wydał dwa dekrety:
o wyznaczył datę wyborów do Sejmu na 26 stycznia 1919 r.
o dekret o ordynacji wyborczej – wprowadzono pięcioprzymiotnikowe prawo wyborcze
(czynne prawo wyborcze miał każdy obywatel po ukooczeniu 21 roku życia bez
względu na pochodzenie społeczne, narodowośd, wyznanie, płed).
Paostwa zachodnie nie uznały rządu Moraczewskiego. J. Piłsudski chcąc uzyskad poparcie dla
swego rządu musiał dopuścid do władzy przedstawicieli KNP z Paryża.
Wyjaśnienie:trzeba troche poprawic ale potem jest ok