1. Akcja sceny VII rozgrywa się w modnym Salonie Warszawskim.
2. Goście w Salonie podzieleni są na tzw. towarzystwo stolikowe i gości stojących przy drzwiach.
I. „Towarzystwo stolikowe”
a) uczestnicy: ważni urzędnicy, wybitni literaci, kilka eleganckich dam, generałowie i ważni oficerowie.
b) temat rozmów: najpierw towarzystwo rozmawia o balu, następnie jeden z generałów prosi ważnego Literata o wyrecytowanie swojego wiersza. Ten broni się przed tym z kokieterią. Jeszcze chwilę rozmowa toczy się wokół poezji. Kiedy do stolika podchodzi młoda dama z Adolfem, ten opowiada pozostałym zebranym (poza Szambelanem, który wycofuje się z towarzystwa, kiedy słyszy, jaki temat będzie poruszany) o Cichowskim i stanie, w jakim się znajdował, po wieloletnim pobycie w więzieniu i domniemanych torturach. Młoda Dama sugeruje Literatom opisanie tej historii, ci jednak nie uważają, aby był to dobry pomysł.
c) język rozmów: francuski.
d) poglądy na temat poezji: Damy twierdzą, że nie mówią dobrze po polsku, więc polska literatura jest dla nich niezrozumiała. Wszyscy razem pokpiwają z wiersza Literata na temat sadzenia grochu i można odnieść wrażenie, że gardzą polską poezją. Twierdzą też, że poezja przeznaczona jest dla dworu, a nie dla ludu i powinno się w niej poruszać tematy lekkie i przyjemne. Natomiast temat Cichowskiego dla jednych jest zbyt niebezpieczny, by o nim pisać, a dla innych za mało interesujący.
e) postawa: Generalnie ludzie siedzący przy stoliku wolą rozmawiać o nic nie znaczących, błahych rzeczach i zdają się nie wykazywać zainteresowania tematami politycznymi ani represjami na Polakach. Są próżni, obojętni na sprawy związane z Ojczyzną i nie mają w sobie ani krzty patriotyzmu. Są konformistami, którzy za cenę wygód i bogactwa pozostają całkowicie ulegli wobec oprawców.
II Towarzystwo zgrupowane przy drzwiach
a) uczestnicy: kilku młodych patriotów, m.in. Zenon Niemojewski i Adolf oraz dwóch starych Polaków
b) temat rozmów: mężczyźni rozmawiają o dramatycznej sytuacji na Litwie, o aresztowaniach i torturach, których doświadczają Polacy, ubolewają nad nieszczęściem, jakie dotknęło Cichowskiego.
c) język rozmów: polski.
d) poglądy na temat poezji: młodzi Polacy uważają, że w poezji powinno się pojawić więcej martyrologii. Domagają się, aby poezja mówiła o rzeczach ważnych i współczesnych, aby poruszała tematy wzniosłych ideałów narodowych i patriotyzmu.
e) postawa: młodzi są głęboko poruszeni obojętną postawą gości przy stoliku. Sami wykazują się wrażliwością na sprawy Ojczyzny i mocno ubolewają nad jej losem.
3. Słowa Wysockiego stanowią doskonałą charakterystykę narodu polskiego i skrajnych postaw, które można w nim zaobserwować. Tę część społeczeństwa, która pozostawała uległa carowi, przyjmując postawę kosmopolityczną, określono tu mianem zimnej i twardej skorupy. Z kolei odważnych, kochających ojczyznę i przejmujących się jej losem patriotów, którzy i nieraz cierpią w imię swoich ideałów, opisano jako wewnętrzny ogień.
#SPJ1