wyprawy kozackie i najazdy Tatarów były skierowane zarówno w Turcję, jak i w Rzeczpospolitą, prowadziły do zaognienia sporów terytorialnych między tymi dwoma państwami, a także do konfliktów politycznych i dyplomatycznych,
Mołdawia także była terenem spornym, dlatego doszło do konfliktu kiedy w 1620 roku Zygmunt III Waza obsadził tron mołdawski swoim zwolennikiem,
Wojny ze Szwecją:
spory dynastyczne i religijne,
chęć dominacji i kontroli żeglugi na Bałtyku,
próba przyłączenia Estonii,
wsparcie udzielone przez Rzeczpospolitą Habsburgom w wojnie trzydziestoletniej
Wyjaśnienie:
wojny polsko-szwedzkie były wynikiem wieloletniej rywalizacji o dominację na Morzu Bałtyckim (dominium Maris Baltici), co dotyczyło także terenów przybrzeżnych - np. Estonii
dodatkowo ówcześni władcy Rzeczpospolitej pochodzili ze szwedzkiej dynastii Wazów - mieli prawo do katolickiego tronu w Polsce i protestanckiego tronu Szwecji,
Szwecja była przeciwnikiem Habsburgów w wojnie trzydziestoletniej, dlatego postawa Rzeczpospolitej w latach 1618-1648 negatywnie wpłynęła na stosunki między tymi państwami,
Wojny z Rosją:
wyprawy Dymitra Samozwańca,
chęć podporządkowania prawosławia katolicyzmowi,
państwo polsko-litewskie było osłabione wojnami i powstaniem kozackim,
Wyjaśnienie:
wyprawy Dymitra Samozwańca można uznać za ingerencję Rzeczpospolitej w wewnętrzne sprawy Rosji, dlatego doprowadziły do konfliktu zbrojnego,
spory religijne między Rosją a Rzeczpospolitą rozgrywały się przede wszystkim na terenach przygranicznych, gdzie mieszały się wpływy katolicyzmu i prawosławia,
Rosja chciała wykorzystać osłabienie Rzeczypospolitej spowodowane powstaniem Chmielnickiego, dlatego dołączyła do działań przeciwko Polsce w tamtym okresie,
