Dla Lipieckiej społeczności najwyższa wartością jest ziemia, którą szanują i są do niej głęboko przywiązani. Ilość posiadanej ziemi stanowi o statusie w gromadzie, dlatego Boryna jako najbogatszy gospodarz w Lipcach darzony jest szacunkiem. Jednak ziemia staje się przyczyna konfliktu między nim a synem Antkiem, który chce uzyskać od ojca swoją schedę, by móc samodzielnie gospodarować, stać się autonomicznym gospodarzem, a nie domownikiem ojca, zależnym w pełni od jego woli. Ma własną rodzinę i ciężko mu pogodzić się z tym, że żyje niczym parobek, bez własności. Ciężko pracował w gospodarstwie ojca, więc liczył na to, że ten przepisze na niego część gruntu. Czuje się jak wyrobnik, chce rozpocząć życie na własny rachunek.
Podczas niedzielnego obiadu dochodzi między ojcem i synem do kłótni, podczas której Antek wyrzuca ojcu co go frasuje.
Stary Boryna jednak nie chce przepisać praw do ziemi na Antka, ponieważ obawia się, że pozbawi go to pozycji we wsi, a nawet, że zostanie pozbawiony dachu nad głową, nie zamierza iść na „wycóg“. Boi się przed życiem na łasce dzieci. Wie doskonale, jaki los spotkał tych, którzy ziemię dzieciom odpisali. Zna bowiem sytuację starej Agaty i Jagustynki, które przepisały ziemię dzieciom, a same musiały wychodzić na żebry lub wynajmować się jako robotnice w gospodarstwie dzieci lub sąsiadów.
Ponadto w wieku niemal 60 lat nadal czuje się sprawny i silny i nie chce nikomu ustępować swojego miejsca, uważa nawet, że jest wystarczająco młody, by ponownie się
ożenić. Jego ślub potęguje konflikt, ponieważ nowa żona oznacza kolejną osobę do podziału majątku. Ostatecznie kłótnia kończy się wyrzuceniem prze Borynę ze swojego gospodarstwa Antka wraz z jego żoną Hanką, pozostawieniem ich na pastwie losu, pozbawiając ich dachu nad głową w tak trudnym dla wszystkich mieszkańców wsi okresie, jakim jest zima.
Konflikt między pokoleniowy przedstawiony w powieści pokazuje naturalistyczną koncepcję relacji w rodzinie i wiejskiej społeczności, gdzie walka o byt, której wyrazem jest walka o ziemię, stanowi podstawę funkcjonowania chłopskiej społeczności.
