Odpowiedź :
Odpowiedź:
W “Dziadach cz. II” ukazano duchy lekkie i ciężkie (co ma wskazywać, że niektóre grzechy są gorsze niż pozostałe).
Duchy lekkie: Józio i Rózia
Dzieci te umarły chwilę po narodzeniu, więc nie zdążyły zaznać człowieczeństwa. Proszą zatem o ziarno gorczycy, czyli odrobinę goryczy życia, by móc w pełni szczęśliwe cieszyć się z przebywania w niebie.
Duch lekki: Zosia
Przebywa w czyśćcu, gdzie odbywa karę za to, że wyśmiewała chłopców wyznających jej miłość – na tym przykładzie widać, że uważano wówczas, że kobieta powinna mieć partnera. Spotkała ją kara za nieszanowanie cudzych uczuć.
Duch ciężki: Widmo Złego Pana
Cierpi w czyśćcu i marzy wręcz o udaniu się do piekła. Nie ma dla niego ratunku, bo był okrutnym mordercą i źle traktował swoich poddanych, nie udzielał pomocy ludziom w potrzebie. Osoby, które przez niego zmarły (kobieta, która zamarzła z noworodkiem w Wigilię tuż przed bramą Pana oraz wędrowiec skatowany za zjedzenie jabłka z sadu) zamieniły się w ptaki, które nieustannie odbierają Widmu każde pożywienie. Ten, który żył w dostatku, ale nie potrafił i nie chciał się nim dzielić, nie wykazał człowieczeństwa, więc będzie wiecznie cierpieć niedostatek.
W dramacie pojawia się także Widmo nieszczęśliwego kochanka, który cierpi z powodu śmierci samobójczej i co noc w wigilię Święta Zmarłych musi odtwarzać swoją śmierć. Pierwszy z dramatów Mickiewicza ukazuje ludowe prawdy dotyczące moralności i sprawiedliwości, która jeśli nie za życia – przyjdzie po śmierci: ludzi trzeba traktować z szacunkiem, szanować ich uczucia, dzielić się z nimi i udzielać im pomocy w potrzebie.
Rozwinięcie (kontekst):
W epokach preromantyzmu i w początkowej fazie romantyzmu można zauważyć zainteresowanie twórców tradycją ludową. Ballada jako gatunek synkretyczny czerpała inspiracje z opowieści przekazywanych ustnie, zawierała zawsze motyw winy i kary, a sędzią była przyroda. W “Świteziance” nimfa wodna, pani jeziora Świteź utopiła niewiernego kochanka, który nie dotrzymał obietnicy wierności, chociaż jej to przysiągł. Z kolei w dramacie Juliusza Słowackiego “Balladyna”, w którym tytułowa bohaterka otrzymała imię nawiązujące do ballad, a zatem i moralności ludowej, została ukarana za wszystkie przewinienia przez zabicie jej piorunem.
Zakończenie (podsumowanie):
W kulturze ludowej tematy sprawiedliwości i moralności były często poruszane, wyznaczały prawo; były formą nauki, zatem jej głównym zadaniem była funkcja dydaktyczna i moralizatorska.
<3
