5. Czy jest szansa na urodzenie się dziecka z niebieskimi oczami w małżeństwie dwóch osób o brązowej barwie oczu ?
Jakie genotypy muszą mieć rodzice ?

Fenotypy potomstwa ( określ w procentach lub w proporcjach ) : __________




​.



Odpowiedź :

W zależności od genotypów rodziców szansa na niebieskie oczy u potomstwa to 25% (dla rodziców o genotypach Aa i Aa) lub 0% (dla rodziców o genotypach AA i AA lub AA i Aa).

Wprowadźmy oznaczenia:

A - allel dominujący - brązowe oczy

a - allel recesywny - niebieskie oczy

Możliwe fenotypy:

  • AA - brązowe oczy
  • Aa - brązowe oczy
  • aa - niebieskie oczy

Jeżeli rodzice mają genotypy Aa i Aa to możliwe jest uzyskanie potomstwa o niebieskich oczach (patrz załącznik).

W przypadku rodziców o genotypach Aa i Aa fenotypy potomstwa to 75% oczy brązowe, 25% oczy niebieskie.

W przypadku rodziców o genotypach Aa i AA lub AA i AA fenotypy potomstwa to 100% oczy brązowe.

Model dziedziczenia Mendla

Dziedziczenie niesprzężonych ze sobą genów można prosto wytłumaczyć w oparciu o model zaproponowany przez Mendla i krzyżówki genetyczne:

Każdy osobnik ma 2 kopie danego genu, a każdy gen może mieć 2 różne wersje (allele):

  • dominujący - oznaczany wielką literą
  • recesywny - oznaczany małą literą alfabetu.

Każdy z rodziców przekazuje potomstwu tylko jedną kopię genu. W taki sposób powstaje u nowego osobnika nowy zestaw alleli danego genu.

W przypadku omawianego w zadaniu koloru oczu, brązowa barwa oczu przekazywana jest przez gen dominujący, niebieska przez gen recesywny.

Dla przykładu:

  •    rodzice AA i aa; potomstwo Aa Aa Aa Aa,
  •    rodzice Aa i AA;  potomstwo: AA, AA, aA, aA
  •    rodzice Aa i Aa; potomstwo: AA, aA, Aa i aa.
Zobacz obrazek Elkonek