Romantyzm - triumf ducha i serca
Romantyczność to ballada Adama Mickiewicza stanowiąca manifest polskiego romantyzmu. Epoka ta skupiała się na takich tematach jak:
W jaki sposób przedstawione są w utworze świat ducha i świat rozumu?
Ballada reprezentuje dwa punkty widzenia. Jeden odnosi się do oświeceniowej wiary w "szkiełko i oko" - możliwości zbadania i zrozumienia wszystkiego, co dzieje się na świecie.
Poeta wskazuje jednak, że na świecie istnieją rzeczy, które trudno pojąć rozumem, ale można zrozumieć je sercem. W utworze takim elementem jest widzenie Karusi, która spotyka ducha swego ukochanego i pragnie znów przeżyć z nim chwile czułości. Mimo tego, że starzec wierzący w rozum oskarża ją o mówienie bez sensu, zgromadzona gawiedź głęboko wierzy, że dziewczyna widzi zjawę Jasieńka. To wskazuje na wyższość ludowej wiary w rzeczy nadprzyrodzone nad oświeceniową wizją świata.