Rozwiązane

Opisz przejawy kryzysu w Europie Zachodniej w XIV-XV w. Podaj jego przyczyny polityczne, gospodarcze,
demograficzne i społeczne. ​.



Odpowiedź :

Jakie były przyczyny kryzysu w Europie Zachodniej w XIV-XV wieku?

Powody, dla których Europa późnego średniowiecza znalazła się w kryzysie, jest kilka, i można je podzielić na te o charakterze politycznym, gospodarczym, demograficznym i społecznym.

Główną przyczyną polityczną był szereg niepowodzeń chrześcijańskiej Europy. Wynikał on z ostatecznego wyparcia krzyżowców z Ziemi Świętej w 1291 r. Ponadto ważną przyczyną był upadek autorytetu papieży. Wynikał on z uwikłania się zwierzchnika Państwa Kościelnego w politykę europejską oraz fiaska kolejnych wypraw krzyżowych. Kolejnym ciosem w papiestwo była tzw. niewola awiniońska, czyli przymuszone przez władców Francji rezydowanie papieży narodowości francuskiej w mieście Awinion w latach 1309-1377. Dalszym powodem kryzysu była wielka schizma zachodnia, kiedy to w wyniku kontrowersyjnych konklawe i zwarć frakcji w latach 1378-1417 okresowo urzędowało nawet trzech papieży naraz. Dodatkowo trwała wojna stuletnia pomiędzy Anglią a Francją, której kampanie pogłębiały ruinę kontynentalnej Europy.

Najważniejszą przyczyną gospodarczą były niedobory ludności do pracy na roli. Był to skutek epidemii czarnej śmierci, o której poniżej. Wobec braku ludzi do upraw ziemi przestawiono się na hodowlę zwierząt, co wywołało braki w żywności. Dotychczasowe metody uprawy roli okazały się nieskuteczne, co w połączeniu z ochłodzeniem klimatu wpłynęło na mniejsze zbiory. Ponadto prześladowania Żydów zmniejszyły obroty handlowe a "psucie monety" (czyli bicie pieniądza z metali gorszej jakości bez zmiany nominału) pogorszyło sytuację ekonomiczną mieszkańców Europy.

Kluczową przyczyną demograficzną była trwająca w latach 1347-1352 epidemia czarnej śmierci, będącej jedną z odmian dżumy. Na dobre rozkręciła się w Europie w 1348 r. i objęła ona większość kontynentu. W jej wyniku ludność Europy skurczyła się o około 30 milionów, czyli mniej więcej 1/3. Straty demograficzne zostały odbudowane dopiero w XVI wieku.

Najistotniejszą przyczyną społeczną było dążenie niższych stanów, przede wszystkim chłopstwa, do polepszenia swojej sytuacji społeczno-ekonomicznej względem pozostałych grup. Wynikało to z omówionego wyżej kryzysu gospodarczego i politycznego i objawiało się wybuchami buntów i wojen chłopskich, krwawo tłumionych przez władców i rycerstwo.