Odpowiedź :
W XVII wieku między Rzeczpospolitą, a jej sąsiadami wybuchały bardzo liczne i długie wojny. Trudną sytuacje potęgował fakt, że Rzeczpospolita miała także wewnętrzne problemy, jak choćby bunty kozackie czy rozwijająca się demokracja szlachecka i trudności władzy w podejmowaniu jakichkolwiek decyzji. Skutki tych konfliktów na sytuację w Rzeczpospolitej były następujące:
- straty terytorialne, np. lewobrzeżna Ukraina z Kijowem, Inflanty, ziemia smoleńska
- osłabienie pozycji króla
- trudna sytuacja gospodarcza
- zniszczenie wielu miast i wsi
- zadłużenie państwa wobec armii i niewypłacalność żołdu
- niewydolność Sejmu
- osłabienie zysków z handlu bałtyckiego
- wzrost obciążeń feudalnych wobec chłopów: wzrost dni pańszczyzny, którą trzeba było odrabiać na polu pana
- upadek przemysłu
- upadek gospodarczy miast
- śmierć tysięcy ludzi w wyniku działań wojennych, głodu i chorób
- brak rąk do pracy
- problem magnatów i szlachty kresowej, która po utracie wschodnich województw straciła majątki i urzędy - trzeba było zapewnić im to w Polsce
- niechęć do innych religii - np. wypędzenie Arian, których oskarżono o współpracę ze Szwedami
Jak widać, właściwie są to wyłącznie skutki negatywne. Wiek XVII został w polskiej historiografii nazwany "wiekiem wojen" - rzeczywiście, wówczas Polska cały czas była w stanie wojny z jakimś państwem. Przedłużające się wojny bardzo fatalnie oddziaływały na gospodarkę: brakowało rąk do pracy, a szlachta jeszcze bardziej zwiększała pańszczyznę, co z kolei uderzało w chłopów, którzy nie mogli uprawiać własnego gospodarstwa.
