Stosunek części szlachty z Pana Tadeusza do powstania
Zarys sytuacji
Zgromadzona szlachta radzi nad tym, czy przyłączyć się do planowanego na Litwie powstania przeciw Moskalom. Zebranie odbywa się przed domem Maćka Dobrzyńskiego i uczestniczy w nim szlachta z najbliżych zaścianków.
Reakcja bohaterów
Opinie na temat powstania są podzielone. Porywczy Maciej o przydomku Kropiciel pragnie walczyć natychmiast, ponieważ rwie się do bicia Moskali. Część szlachty go popiera, a wśród niej są Bartek Brzytewka i Maciej Konewka. Powoduje to kłótnię, którą podsyca Gerwazy. Część najbardziej zapalczywej szlachty następnie dokonuje zajazdu na Sopliców.