Pieśń o Rolandzie - najstarszy francuski epos rycerski, datowany na XI wiek. Autor jest nieznany. Polski przekład Pieśni o Rolandzie pochodzi z roku 1932, jego autorem jest Tadeusz Boy-Żeleński.
Symboliczne gesty i ich znaczenie w scenie śmierci Rolanda:
- Roland świadomie na miejsce swej śmierci wybiera wzgórze - nawiązanie do biblijnej Golgoty, wzgórza, na którym zmarł Jezus. Jego śmierć jest ofiarą, jak ofiara Chrystusa.
- Rycerz ma przy sobie najcenniejsze rzeczy: miecz Durendal, który w głowicy zawiera relikwie (dar od cesarze, symbol stanu rycerskiego) oraz róg będący symbol dowódcy. Rękawicę rycerza zabiera anioł Gabriel do nieba, bo Roland pozostanie rycerzem także po śmierci.
- Roland odwraca głowę w kierunku pogan, w stronę Hiszpanii, żeby pokazać, że nie boi się wroga i umiera jako zwycięzca.
- Rycerz wyciąga do nieba prawą rękę (oddaje hołd Bogu) i bije się w piersi, symbolicznie żałując za grzechy.