OSIE CZYTA LEKCJA 1 NA POCZĄTEK Z czym kojarzy Ci się podróżowanie? Dlaczego ludzie podróżują? Podrite Za miasto, dookoła świata i na Księżyc Podróż w życiu człowieka Pytania o sens Leszek Kołakowski O podróżach (fragmenty) Po co podróżujemy? Dlaczego lubimy podróżować? Wydaje się, że to niemą- dre pytanie, bo każdy wie dlaczego i po co. Jest jednakowoż wiele rzeczy, które wydają się oczywiste, a po zastanowieniu takimi być przestają. [...] Czy dozna- jemy satysfakcji stąd, że doświadczamy czegoś, co jest po prostu nowe, że no- wość jako taka nas przyciąga? A jeśli tak, czy nie jest to dziwne zadowolenie? Wedle wielopokoleniowych doświadczeń [...] świat nie odnosi się do nas przy- jaźnie, lecz raczej wrogo, powinniśmy więc tego, co nowe i nieznane, się wy- strzegać, a cenić sobie to, co już w doświadcze- níu oswojone i bezpieczne, siedzieć w znajomych kątach i chodzić po wydeptanych ścieżkach. Ale tak nie jest. Dlaczego w dzieciństwie czytamy z zapałem książki podróżnicze? Dlaczego lu- dzie, ledwo zlikwidowali białe plamy na ma- pach, rzucili się do niedawno jeszcze niewy- obrazalnych wojaży po wielkiej przestrzeni io coraz dalszych przestrzeniach marzą? Trzeba zauważyć, że mówiąc o podrózach, mamy na myśli nie wszelkie przemieszczanie się w przestrzeni, ale takie, gdzie podróż sama w so- bie jest celem [W Biznesmeni, którzy urządzają sobie spotka- nia na lotniskach w specjalnie na ten cel przy- sposobionych salach konferencyjnych, by zaraz potem wracać do swoich siedzib, wcale nie po- dróżują, lecz załatwiają swoje interesy, a jeśli Leszek Kołakowski (1927-2009) Był jednym z najwybitniejszych polskich filozofów. Pisal nie tylko teksty naukowe, lecz także przypowiastki i bajki, w których w prosty i łatwy do zrozumienia sposób przedstawiał zagadnienia filozoficzne. W swoich utworach omawiał sprawy bliskie ludziom, takie jak młodość, wolność. sprawiedliwość Za miasto, dookoła świata i na Księżyc mogą, załatwiają je inaczej, co jest zresztą coraz łatwiejsze. Nie wiem nawet, czy do podróży zaliczyć można ten rodzaj masowej turystyki, gdzie, na przy- kład, mieszkańcom krajów chłodnych, jak Anglia, chodzi o kawałek ciepłego morza w Hiszpanii, a na miejscu już tam mają przygotowane angielskie bary, angielskie jedzenie [...], Hiszpania sama zaś nic ich nie obchodzi. Tu jednak mówimy o podróżach, gdzie chodzi nam, podróżnikom, o doświadczenie czegoś nowego jako nowego właśnie, o kontakt z jakąś rzeczywistością nie- znajomą. W podróżach nie chodzi nam chyba [...] o to, by się czegoś nauczyć: prawie wszystko, co poznajemy przez podróże, możemy poznać bez nich, często wyrwać i o kłopotach zapomnieć [...]. Nie, nie żądza wiedzy nas gna ani ocho- lepiej [...]. [...] Nie po to też podróżujemy, by na chwilę z codziennych trosk się ta ucieczki, ale ciekawość, a ciekawość, jak się zdaje, jest osobnym popędem [...]. Uczeni mówią nam, że ciekawość, czyli potrzeba bezinteresownego bada- nía otoczenia, przechowuje się u ludzi przez całe życie i że to jest właśnie swo- iście ludzka zdolność. PO PRZECZYTANIU Pedrole prawdziwe Jesteśmy ciekawi nie dlatego, by nieznajome rzeczy obiecywały nam ja- kieś zaspokojenia albo czymś groziły, czemu trzeba zapobiec, jesteśmy cie- kawi po prostu. Ludzie podejmują z ciekawości rozmaite czynności i dzieła, o których wiedzą, że są niebezpieczne, podróżują w różne miejsca mało znane i groźne, giną na wspinaczkach górskich albo w czeluściach jaskiń. Dlaczego podróżujemy? Czytanie ze zrozumieniem 1. Jakie pytanie o podróżowanie zadaje autor w pierwszym akapicie? 2. Filozof pisze o przemieszczaniu się, które - według niego - nie jest podróżowaniem. Podaj jeden przykład takiego przemieszczania się, który jest wymieniony w tekście. 3. Co skłania ludzi do podróżowania? Czy jest to cecha charakterystyczna tylko dla człowieka? Ukryte w tekście 4. Wyjaśnij różnicę między podróżowaniem a przemieszczaniem się w przestrzeni. 5. Czy chęć podróżowania w nieznane miejsca jest dla człowieka czymś naturalnym? Uzasadnij odpowiedź na podstawie tekstu. Twoim zdaniem 6. Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem: prowie wszystko, co poznajemy przez podróże, možem poznać bez nich, często lepiej? Uzasadnij swoje zdanie. Poszukaj 7. Jakimi innymi wyrazami można zastąpić słowo podróż? Podaj trzy synonimy.
