Plutarcha z Cheronei. Wykonując kolejno polecenia znajduje
z jakimi trudnościami borykają się historycy podczas swojej codziennej pracy, szczególnie jeśli dysponują
odosobnionymi opisami danego zjawiska.
1. Ustalenie podstawowych informacji
• Przeczytaj uważnie zamieszczony frag-
ment źródła i wyjaśnij nieznane terminy.
• Ustal, kim był autor przytoczonego tek-
stu i czy coś łączyło go ze Spartą.
Znajdź informacje na temat okresu twór-
czości autora. Czy Sparta była wów-
czas niepodległym państwem?
●
●
ETAPY PRACY
●
Ustal, jakim cechom i rodzajom aktywności
patronowała w starożytnej Grecji Artemida.
2. Konfrontowanie wiadomości
Sprawdź, na który wiek datuje się
prawodawstwo Likurga.
• Rozstrzygnij, czy autor mógł osobiście
zaobserwować opisane zwyczaje.
• Wskaż możliwe źródła wiedzy autora
na temat życia spartańskich dziewcząt.
3. Interpretacja
●
• Wyjaśnij, jaki cel miało wprowadzenie
do wychowania spartańskich dziewcząt
licznych ćwiczeń fizycznych.
• Przedstaw rolę, którą w procesie kształto-
wania wojowniczego ducha młodych
Spartan odgrywały dziewczęta.
• Wskaź fragment, w którym autor tłumaczy
przyczyny niezależności spartańskich kobiet.
• Wyjaśnij, dlaczego to właśnie
●
Artemida była popularną boginią
wśród spartańskich kobiet.
Tekst 1. Wychowanie spartańskich
dziewcząt i ich rola w społeczeństwie
Zadbał o sprawność fizyczną dziewcząt, które mu
siały biegać, walczyć w zapasach, brać udział w rzu-
tach dyskiem i oszczepem. Jego zdaniem w ich
mocnych ciałach od samego początku mocno za-
korzeniało się życie płodu i w ten sposób mogło le-
piej wzrastać, natomiast same dziewczęta nabierały
sił do podjęcia trudów macierzyństwa oraz potrafi-
ły łatwo i skutecznie znosić bóle porodowe. Za jego
sprawą także z ich życia zniknął zbytek, przebywa-
nie w cieniu domu i cała ta zniewieściałość. Podob-
nie jak chłopców, przyzwyczaił dziewczęta, by na-
gie brały udział w procesjach religijnych, a w czasie
określonych świąt tańczyły i śpiewały w obecności
przypatrujących się młodzieńców. Bywało, że śpie-
wały złośliwe piosenki, skutecznie godząc w każ-
dego z winnych, jak i układały pieśni pochwalne
dla tych, którzy na to zasługiwali. W ten sposób
wzbudzały wielką zazdrość u chłopców i pragnie-
nie rywalizacji, ponieważ ten, kogo pochwality
w pieśniach za męstwo, stawał się sławny wśród
dziewcząt [...]. Natomiast ich kąśliwe żarty i szy-
derstwa były nie mniej skuteczne niż poważne
moralne pouczenia, bo w owych widowiskach na
równi z innymi obywatelami brali udział także
królowie i geronci. [...] Kobiety zaczęły odważniej
myśleć, bo o wiele aktywniej uczestniczyły w zdo-
bywaniu doskonałej sprawności fizycznej i wyni-
kającej stąd sławy. Dlatego mogły myśleć i mówić
to, co Gorgo, żona Leonidasa. Oto powiadają, że
kiedyś właśnie do niej pewien przybysz zwrócił się
z uwagą: „Tylko wy, Lakonki, rządzicie swoimi
mężami", a ona odpowiedziała mu tak: „Ależ tylko
my rodzimy prawdziwych mężczyzn".