TEKST ŹRÓDŁOWY Karta atlantycka z 14 sierpnia 1941 r. (fragment). Prezydent Stanów i premier Wielkiej Brytanii uważają za słuszne ogłosić pewne wspólne zasady w zakresie polityki narodowej obu krajów, na których opierają oni swe nadzieje osiągnięcia lepszej przyszłości świata. Po pierwsze, ich kraje nie dążą do żadnego rozrostu ani pod względem terytorialnym, ani pod żadnym innym. Po wtóre, nie pragną oni zrealizować żadnych zmian terytorialnych, które by nie zgadzały się ze swobod- nie wyrażonymi życzeniami ludów zainteresowanych. Po trzecie, szanują oni prawo wszystkich ludów do wybrania sobie ustroju, w jakim chcą żyć, i pragną oni, żeby przywrócono prawa suwerenne i autonomie tym, którym je odebrano siłą; Po czwarte, [...] będą oni usiłowali ułatwić wszystkim państwom wielkim i małym, zwycięzcom i zwyciężo- nym korzystanie z dostępu, w równym stopniu, do handlu i surowców świata, potrzebnych im dla ich po- myślności gospodarczej. [...] Po ósme, wierzą oni, że wszystkie narody, ze względów zarówno rzeczowych, jak i duchowych, muszą dojść do wyrzeczenia się stosowania przemocy.
1. Wskaż główne postanowienia zawarte w Karcie atlantyckiej i powiedz, na jakich zasadach miała się układać współ- praca między narodami. 2. Wymień ustalenia zawarte w dokumencie odnośnie do państw pozbawionych suwerenności. 3. Wyjaśnij, czym twórcy Karty atlantyckiej motywowali jej powstanie,
