Odpowiedź :
HISTORIA
Początki miasta sięgają pierwszej połowy XV wieku. W roku 1415 Wierzbięta Krotoski (lub Krotoszyński), rycerz z wielkopolskiego rodu Łodziów, na mocy wcześniejszego o kilka lat przywileju Władysława Jagiełły dokonał lokacji Krotoszyna w miejscu, gdzie dziś znajduje się śródmieście miasta. W XVI w. przeszło ono w ręce rodu Rozdrażewskich. Zniszczone w czasie wojen szwedzkich odzyskało świetność w końcu XVII w. Świetność tę podkreślał ratusz, którego budowę ukończono około 1689 roku. Kolejni właściciele wzbogacili Krotoszyn o nowe obiekty architektoniczne. Ostatnimi byli członkowie niemieckiego rodu książęcego von Thurn und Taxis.
KALENDARIUM DZIEJÓW MIASTA
3200-1800 p.n.e najstarsze ślady osadnictwa na terenie dzisiejszego Krotoszyna, pochodzące z neolitu (młodszej epoki kamienia)
1405 pierwsza wzmianka pisana o wsi Crothoszino
1414 najstarsza informacja o mieście, założonym przez Wierzbiętę Krotoskiego herbu Łodzia (wcześniej uczestnika bitwy pod Grunwaldem) na terenie osad Banów (Bonów), Oraczewice i Rybaki - w sąsiedztwie dotychczasowej wsi, którą zaczęto nazywać Starym Krotoszynem
1415 nadanie nowej osadzie magdeburskiego prawa miejskiego przez Władysława Jagiełłę; aż do rozbiorów leżało ono w powiecie pyzdrskim i woj. kaliskim
1419 ufundowanie w pobliżu siedziby właściciela kościoła św. Piotra i Pawła, przy którym istniała szkółka parafialna
1453 pożar miasta; po nim 2 lipca król Kazimierz Jagiellończyk wydał w Piotrkowie dokument dla Krotoszyna, potwierdzający prawa miejskie, wyjaśniający pewne zawiłości prawne i ustanawiający targi tygodniowe co wtorek, a rocznych jarmarków 3 [...] po 3 dni.
1458 Krotoszyn zobowiązano do wysłania na wyprawę malborską 2 pieszych żołnierzy, a więc zaliczał się do miast bardzo małych (Koźmin wystawiał 20 żołnierzy, Kobylin - 10, Zduny - 2)
przed 1526 przejście miasta na Niewieskich herbu Pomian (od 1453 r. byli współwłaścicielami Krotoszyna)
1570-1685 miasto w rękach rodziny Rozdrażewskich herbu Doliwa, należącej do najbogatszych w Wielkopolsce (w okolicy ich własnością był też Rozdrażew, Lutogniew, Benice, Kobierno, Tomice, Dąbrowa, Durzyn, Biadki, Gorzupia); w okresie reformacji kasztelan poznański Jan Rozdrażewski popierał braci czeskich
1579 dla przyspieszenia rozbudowy miasta Jan Rozdrażewski nadał mu różne przywileje i dobra, m.in. cegielnię
1628 osiedlenie się w Krotoszynie sporej grupy uciekinierów wyznania protestanckiego z Niemiec objętych wojną 30-letnią
1638 pożar miasta
1656 w czasie "potopu" szwedzkiego w lasach pod miastem ukrywały się oddziały partyzanckie, liczące do 4 tys. osób (głównie chłopów); zwalczające je wojska szwedzkie gen. Wrzesowicza złupiły i 5 lipca spaliły miasto (z wyjątkiem przedmieścia koźmińskiego), które potem długo odbudowywano
2 poł. XVII w. Krotoszyn otoczono wałem ziemnym z 3 bramami i fosą (umocnienia te zlikwidowano pod koniec XVIII w.)
07.10.1690 spalono na stosie Zofię Kowalkę, jej siostrę Magdę Sobkowską i Zofię Bojadłową z Rozdrażewa, posądzone o czary i przedtem torturowane
1692 właścicielem miasta został Franciszek Zygmunt Gałecki herbu Junosza - generał-adiutant wojsk królewskich i kuchmistrz koronny, później kolejno kasztelan kaliski i poznański, wojewoda inowrocławski, kaliski i poznański
28.06.1712 w czasie wojny północnej oddział starosty rawskiego Jana Grudzińskiego, stronnika króla Stanisława Leszczyńskiego (kilka tysięcy żołnierzy), wskutek szczupłości sił nie mogący podjąć akcji zaczepnej, został pobity pod miastem przez popierające Augusta II wojska polsko-saskie pod dowództwem Brzuchowieckiego
1725-51 miasto należało do Józefa Potockiego herbu Pilawa, wojewody kijowskiego i hetmana wielkiego koronnego (najbogatszego magnata Rzeczypospolitej wywodzącego się z jej wschodnich ziem), a później jako dożywocie do wdowy po nim - Ludwiki z Mniszchów
15.08.1728 Józef Potocki wydał statut miejski porządkiem zwany, w 43 punktach szczegółowo regulujący życie miasta (po półtora roku poszerzony o dalszych 17 artykułów)
poł. XVIII w. miasto liczyło 4 tys. mieszkańców; na przedmieściach istniało ok. 50 wiatraków
1767 zjazd szlachty wielkopolskiej, zakończony zawiązaniem 27 maja konfederacji sprzeciwiającej się reformom
19-22.07.1774 kolejny wielki pożar niszczy prawie całą zabudowę Rynku i wschodnią część miasta
1779 przez podstawione osoby dobra krotoszyńskie zakupił król pruski Fryderyk II; na najstarszym zachowanym planie Krotoszyna oprócz zabudowy miejskiej i rezydencji właścicieli widoczna jest manufaktura (folusz i farbiarnia) w rejonie zbiegu obecnych ulic Kobylińskiej i Mickiewicza oraz duży staw farbiarski między zakładem a klasztorem trynitarzy
1788 w mieście pracowało 16 warsztatów sukienniczych
1793 w II rozbiorze Polski przejście pod zabór pruski; wprowadzenie obcej administracji, utworzenie powiatu krotoszyńskiego
1800 Krotoszyn liczył 4318 mieszkańców
1819 przejście miasta i okolicznych dóbr w ręce księcia Karola von Thurn und Taxis z Ratyzbony jako odszkodowanie za dochody z poczty w Nadrenii; z czasem pojawiło się pojęcie tzw. księstwa krotoszyńskiego (Fürstenthum Krotoschin), obejmującego także Sulmierzyce, Odolanów, 48 wsi, kilka folwarków i rozległe lasy; pod opieką niemieckich właścicieli nastąpiła stopniowa germanizacja miasta
1836 powstała szkoła powiatowa (Kreisschule) - pierwsza w mieście szkoła średnia, w 1854 r. przekształcona w gimnazjum
1841 kolejny wielki pożar miasta, po którym rozpoczęto w mieście na szerszą skalę wznosić domy murowane
30.03.1848 zajście w oberży Grzegorza na Nowym Rynku: Niemcy i Żydzi zaatakowali obradujący komitet polski; uratował go oddział wojskowy, ale Polacy musieli przenieść swą działalność do Koźmina
1852 miasto liczyło 7787 mieszkańców i było czwarte co do wielkości w rejencji poznańskiej; rozwijał się w nim przemysł (m.in. browar i cegielnia parowa)
1865 uruchomiono gazownię miejską
1871 założenie Towarzystwa Przemysłowego św.Józefa - zasłużonej organizacji gospodarczej, działającej również na polu narodowym; później powstały inne stowarzyszenia, które skutecznie podtrzymywały ducha polskiego w okresie nasilonej germanizacji
1872 powstał polski bank spółdzielczy
30.06.1875 uruchomienie lini kolejowej Jarocin-Oleśnica, dzięki której rozpoczął się okres intensywniejszego rozwoju miasta
01.10.1888 otwarto linię kolejową Leszno-Ostrów Wlkp.
koniec XIX w. rozbudowa miasta w wyniku rozwoju gospodarczego; Krotoszyn uważano za ośrodek dobrze uprzemysłowiony
1896 powstało koło "Sokoła" - towarzystwa gimnastycznego (najstarszej organizacji sportowej w mieście), ale także stowarzyszenia o charakterze narodowym
1901 początki budownictwa spółdzielczego; uruchomienie wodociągu zasilanego ze źródeł podziemnych na południe od miasta
1908 otwarto seminarium nauczycielskie (później liceum pedagogiczne), kształcące nauczycieli (z przerwą w latach 1914-21 i 1939-45) do 1970 r.
1910 w Krotoszynie mieszkały 13064 osoby
07.12.1918 powstała polska organizacja harcerska
01.01.1919 oswobodzenie miasta przez kompanię powstańców z Pleszewa, wspieranych przez pociąg pancerny "Poznańczyk"; przez cały okres powstania wielkopolskiego istniało zagrożenie miasta od południa (najsilniejszy atak niemiecki 16 lutego)
1919-39 zmniejszone znaczenie gospodarcze miasta, stagnacja w przemyśle związana z przygranicznym położeniem
1920 założenie spółdzielni budowlano-mieszkaniowej
1921 po stratach wojennych i wyjeździe znacznej liczby Niemców zaludnienie miasta spadło do 11065 osób
1927 przejęcie przez Skarb Państwa dóbr krotoszyńskich - przekazanie terenów leśnych Lasom Państwowym, parcelacja znacznej części gruntów rolnych
1928 uruchomienie elektrowni miejskiej
1931 miasto zajmowało obszar 22,13 km2 i liczyło 12962 mieszkańców1939 zaludnienie Krotoszyna wzrosło do 14135 osób
01.09.1939 od wczesnego rana ostrzeliwanie Krotoszyna przez artylerię niemiecką z rejonu Cieszkowa (uszkodzono kościół farny, budynki sądu i poczty oraz szereg domów mieszkalnych), a następnie natarcie odparte na przedpolu miasta przez żołnierzy 56 pułku piechoty; po wycofaniu polskich oddziałów Niemcy zajęli miasto 3 dni później; w koszarach utworzono obóz przejściowy dla jeńców polskich, przez który przeszło 4,5 tys. uwięzionych żołnierzy
02.09.1939 zbombardowanie w Kole pociągu z ewakuowanymi mieszkańcami Krotoszyna (zginęło ok. 300 osób)
1939-45 okupacja hitlerowska - intensywna germanizacja Krotoszyna, dyskryminacja i eksterminacja ludności polskiej; w mieście istniało więzienie karno-śledcze; z powiatu krotoszyńskiego wysiedlono łącznie 9722 osoby; już w październiku 1939 konspiracyjnie reaktywowano działalność harcerską (4 drużyny, 8 zastępów), później powstała komórka Armii Krajowej (od jesieni 1941 r. w Krotoszynie była siedziba inspektoratu AK "Kwiaciarnia"), w ramach której w 1943 r. odtworzono zręby organizacyjne 56 pułku piechoty; prowadzono tajne nauczanie, którym objęto 490 uczniów
23.01.1945 oswobodzenie miasta przez oddziały 4 armii pancernej 1 Frontu Ukraińskiego, przy współudziale ponad 50 miejscowych ochotników (trzech z nich poległo); na zachód od Krotoszyna szereg zaciętych potyczek oddziałów pancernych radzieckich i niemieckich
1945-47 w okresie zagospodarowywania Ziem Odzyskanych Krotoszyn sprawował początkowo patronat nad pobliskim Miliczem, a później nad Gorzowem Wlkp. (wspólnie z Wągrowcem) i Pyrzycami; z miasta i powiatu wyjechało tam 2 tys. osób
1946 miasto liczyło 13748 mieszkańców
1956 rozpoczęcie wznoszenia osiedla w rejonie ulic Wiśniowej i Robotniczej, które zapoczątkowało szeroko później rozwinięte budownictwo jednorodzinne w mieście
1961 uruchomienie dużej proszkowni mleka
1964 zaludnienie Krotoszyna przekroczyło 20 tys. osób
1973 utworzenie gminy Krotoszyn
29.08.1974 otwarto Dom Usług przy ul. Słodowej
23.01.1975 oddanie do użytku nowej, obszernej siedziby biblioteki przy ul. Benickiej (w 1986 r. otrzymała ona imię Arkadego Fiedlera, znanego podróżnika i pisarza)
1975 likwidacja powiatu krotoszyńskiego; miasto włączono do nowo utworzonego województwa kaliskiego i powiązano z gminą w jedną jednostkę administracyjną
1976 otwarcie szkoły muzycznej
1978
- Geodeta Miejski Włodzimierz Augustyniak opracował pierwszy plan miasta Krotoszyna, który został wydany w 1980 r. nakładem Okręgowego Przedsiębiorstwa Geodezyjno-Kartograficznego w Poznaniu, zobacz okładkę...
- 28 kwietnia rozpoczęły kursowanie autobusy miejskie
1982 przekazanie do użytku hali sportowo-widowiskowej LKS "Ceramik"
24.09.1987 rozpoczęły kursowanie pociągi elektryczne do Ostrowa Wlkp.; później zelektryfikowano linie do Jarocina i Oleśnicy
1994 Krotoszyn liczy 29 tys. mieszkańców i jest trzecim co do wielkości miastem woj. kaliskiego; jego obszar wynosi 2255 ha, a w granicach miasta leży też 124 ha terenów leśnych
1997 Miasto i Gmina Krotoszyn liczy ponad 41 tys. mieszkańców (miasto - 29838, co stanowi 72,45%, wieś - 11347, co stanowi 27,72%) i zajmuje 259 km2 powierzchni (miasto - 23 km2, wieś - 236 km2, gęstość zaludnienia - 156 osób/km2)
1989
- podpisanie umowy o współpracy z Brummen w Holandii
1992
- podpisanie umowy o współpracy z Mejszagołą na Litwie
1994
- podpisanie umowy o współpracy z Fontenay-le-Comte we Francji
- wdrożenie opracowania "Oszczędnościowy program kompleksowej modernizacji, przebudowy i rozwoju oświetlenia ulicznego miasta Krotoszyn",
- zakończenie budowy sieci wodociągowej w mieście i gminie Krotoszyn
1995
- oddanie do użytku mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków i rozpoczęcie budowy na terenach wiejskich
- utworzenie stowarzyszenia "Krotoszyńskie Centrum Przedsiębiorczości"
1996
- opracowanie "Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Krotoszyn"
- uruchomienie zakładu produkcyjnego KREPEL Polska sp. z o.o. przez inwestora holenderskiego
1997
- I emisja obligacji komunalnych na kwotę 7.000.000 zł
- podpisanie umowy o współpracy z Dierdorfem w Niemczech
1998
- 9 kwietnia informatycy Urzędu Miejskiego w Krotoszynie: Adam Augustyniak i Robert Grządka założyli stronę internetową miasta i gminy Krotoszyn - http://www.krotoszyn.pl/
- przyznanie grantu na projekt "Krotoszyńskie Forum Współpracy Europejskiej"
1999
- przejęcie Muzeum Regionalnego PTTK im. Hieronima Ławniczaka przez miasto i gminę Krotoszyn
- II emisja obligacji komunalnych na kwotę 10.000.000 zł
- przejęcie pakietu kontrolnego akcji w "Wytwórni Sprzętu Mechanicznego Krotoszyn" S.A. przez koncern MAHLE
- utworzenie z inicjatywy Krotoszyńskiego Centrum Przedsiębiorczości Krotoszyńskiego Banku Kadr
2000
- otwarcie Krytej Pływalni z Ośrodkiem Rehabilitacyjnym "WODNIK"
- utworzenie Biura Integracji Europejskiej
- miasto otrzymało Dyplom Rady Europy
2001
- miasto otrzymało Honorową Flagę Rady Europy
- I miejsce w ogólnopolskim konkursie - najlepiej oświetlona gmina roku
2002
- wyróżnienie w konkursie - "Najbardziej zinformatyzowana gmina Wielkopolski"
2003
- 1 lipca powstał Biuletyn Informacji Publicznej (BIP) prowadzony przez Urząd Miejski w Krotoszynie, adres internetowy: http://www.bip.um.krotoszyn.pl/
2004
- miasto otrzymało certyfikat "Gmina Fair Play 2004"
- Miasto i Gmina Krotoszyn przystąpiła do Samorządowego Funduszu Poręczeń Kredytowych sp. z o.o. w Gostyniu
- utworzony został Związek Gmin Zlewni Górnej Baryczy z siedzibą w Krotoszynie, który łącznie z Krotoszynem tworzy 13 gmin
2005
- miasto otrzymało certyfikat "Gmina Fair Play 2005"
- miasto otrzymało Honorową Tablicę Rady Europy
- opracowanie "Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Krotoszyn" na lata 2005 - 2014
- Krotoszyn wstąpił do Stowarzyszenia Związek Miast Czystej Energii z siedzibą we Włocławku
2006
- miasto otrzymało tytuł "Gmina Fair Play 2006"
- Urząd Miejski otrzymał wyróżnienie za udział w akcji „Przejrzysta Polska”
- odsłonięcie i poświęcenie pomnika Wolności na Placu Jana Pawła II
- podpisanie protokołu przyjaźni między Krotoszynem a miastem Bucak w Turcji
- utworzenie na terenie gminy 14-hektarowej podstrefy wchodzącej w skład Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej
- zakończenie inwestycji mającej na celu rozbudowę i modernizację sieci kanalizacyjnej na osiedlu Parcelki, ul. Kopieczki z ulicami przyległymi oraz ul. Magazynowej, Zamkowy Folwark i Rawickiej z ulicami przyległymi. Zadanie zostało zrealizowane dzięki pozyskaniu środków pomocowych z Unii Europejskiej
- opracowanie "Wieloletniego Planu Inwestycyjnego Miasta i Gminy Krotoszyn na lata 2006-2015"
- opracowanie "Planu Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Krotoszyn na lata 2004-2007"
- otwarcie "Centrum Koordynacyjno-Informacyjnego dla Organizacji Pozarządowych", którego głównym zadaniem jest przygotowywanie wniosków o dotacje z funduszy europejskich
- piąte po 1989 roku wybory samorządowe do władz gminy i powiatu
- przestały działać funkcjonujące od 1886 roku Zakłady Mięsne Krotoszyn
- Międzynarodowe Mistrzostwa Polski w Sumo organizowane przez TA "Rozum"
- Puchar Polski Seniorów w zapasach w stylu wolnym mężczyzn organizowane przez LKS "Ceramik"
- Urząd Miejski zorganizował I Ogólnopolski "Bieg Jesieni" w ramach ogólnopolskiej akcji "Cała Polska biega"
- wydanie książki dr. Bogdana Kolasińskiego pt. "Jakim cudem jeszcze żyję"
2007
- Urząd Miejski otrzymał tytuł i statuetkę "HIT Regionu 2006" w kategorii "Samorządność" za utworzenie na terenie gminy specjalnej strefy ekonomicznej
- 10-lecie Klubu Sportowego "Krotosz"
Źródło:
- Paweł Anders "Krotoszyn" (Wielkopolska Biblioteka Krajoznawcza - Poznań 1994)
- Strona główna -
Webadmin: Adam Augustyniak & Robert Grządka
Uprzejmie prosimy o wszelkie uwagi i komentarze
Początki miasta sięgają pierwszej połowy XV wieku. W roku 1415 Wierzbięta Krotoski (lub Krotoszyński), rycerz z wielkopolskiego rodu Łodziów, na mocy wcześniejszego o kilka lat przywileju Władysława Jagiełły dokonał lokacji Krotoszyna w miejscu, gdzie dziś znajduje się śródmieście miasta. W XVI w. przeszło ono w ręce rodu Rozdrażewskich. Zniszczone w czasie wojen szwedzkich odzyskało świetność w końcu XVII w. Świetność tę podkreślał ratusz, którego budowę ukończono około 1689 roku. Kolejni właściciele wzbogacili Krotoszyn o nowe obiekty architektoniczne. Ostatnimi byli członkowie niemieckiego rodu książęcego von Thurn und Taxis.
KALENDARIUM DZIEJÓW MIASTA
3200-1800 p.n.e najstarsze ślady osadnictwa na terenie dzisiejszego Krotoszyna, pochodzące z neolitu (młodszej epoki kamienia)
1405 pierwsza wzmianka pisana o wsi Crothoszino
1414 najstarsza informacja o mieście, założonym przez Wierzbiętę Krotoskiego herbu Łodzia (wcześniej uczestnika bitwy pod Grunwaldem) na terenie osad Banów (Bonów), Oraczewice i Rybaki - w sąsiedztwie dotychczasowej wsi, którą zaczęto nazywać Starym Krotoszynem
1415 nadanie nowej osadzie magdeburskiego prawa miejskiego przez Władysława Jagiełłę; aż do rozbiorów leżało ono w powiecie pyzdrskim i woj. kaliskim
1419 ufundowanie w pobliżu siedziby właściciela kościoła św. Piotra i Pawła, przy którym istniała szkółka parafialna
1453 pożar miasta; po nim 2 lipca król Kazimierz Jagiellończyk wydał w Piotrkowie dokument dla Krotoszyna, potwierdzający prawa miejskie, wyjaśniający pewne zawiłości prawne i ustanawiający targi tygodniowe co wtorek, a rocznych jarmarków 3 [...] po 3 dni.
1458 Krotoszyn zobowiązano do wysłania na wyprawę malborską 2 pieszych żołnierzy, a więc zaliczał się do miast bardzo małych (Koźmin wystawiał 20 żołnierzy, Kobylin - 10, Zduny - 2)
przed 1526 przejście miasta na Niewieskich herbu Pomian (od 1453 r. byli współwłaścicielami Krotoszyna)
1570-1685 miasto w rękach rodziny Rozdrażewskich herbu Doliwa, należącej do najbogatszych w Wielkopolsce (w okolicy ich własnością był też Rozdrażew, Lutogniew, Benice, Kobierno, Tomice, Dąbrowa, Durzyn, Biadki, Gorzupia); w okresie reformacji kasztelan poznański Jan Rozdrażewski popierał braci czeskich
1579 dla przyspieszenia rozbudowy miasta Jan Rozdrażewski nadał mu różne przywileje i dobra, m.in. cegielnię
1628 osiedlenie się w Krotoszynie sporej grupy uciekinierów wyznania protestanckiego z Niemiec objętych wojną 30-letnią
1638 pożar miasta
1656 w czasie "potopu" szwedzkiego w lasach pod miastem ukrywały się oddziały partyzanckie, liczące do 4 tys. osób (głównie chłopów); zwalczające je wojska szwedzkie gen. Wrzesowicza złupiły i 5 lipca spaliły miasto (z wyjątkiem przedmieścia koźmińskiego), które potem długo odbudowywano
2 poł. XVII w. Krotoszyn otoczono wałem ziemnym z 3 bramami i fosą (umocnienia te zlikwidowano pod koniec XVIII w.)
07.10.1690 spalono na stosie Zofię Kowalkę, jej siostrę Magdę Sobkowską i Zofię Bojadłową z Rozdrażewa, posądzone o czary i przedtem torturowane
1692 właścicielem miasta został Franciszek Zygmunt Gałecki herbu Junosza - generał-adiutant wojsk królewskich i kuchmistrz koronny, później kolejno kasztelan kaliski i poznański, wojewoda inowrocławski, kaliski i poznański
28.06.1712 w czasie wojny północnej oddział starosty rawskiego Jana Grudzińskiego, stronnika króla Stanisława Leszczyńskiego (kilka tysięcy żołnierzy), wskutek szczupłości sił nie mogący podjąć akcji zaczepnej, został pobity pod miastem przez popierające Augusta II wojska polsko-saskie pod dowództwem Brzuchowieckiego
1725-51 miasto należało do Józefa Potockiego herbu Pilawa, wojewody kijowskiego i hetmana wielkiego koronnego (najbogatszego magnata Rzeczypospolitej wywodzącego się z jej wschodnich ziem), a później jako dożywocie do wdowy po nim - Ludwiki z Mniszchów
15.08.1728 Józef Potocki wydał statut miejski porządkiem zwany, w 43 punktach szczegółowo regulujący życie miasta (po półtora roku poszerzony o dalszych 17 artykułów)
poł. XVIII w. miasto liczyło 4 tys. mieszkańców; na przedmieściach istniało ok. 50 wiatraków
1767 zjazd szlachty wielkopolskiej, zakończony zawiązaniem 27 maja konfederacji sprzeciwiającej się reformom
19-22.07.1774 kolejny wielki pożar niszczy prawie całą zabudowę Rynku i wschodnią część miasta
1779 przez podstawione osoby dobra krotoszyńskie zakupił król pruski Fryderyk II; na najstarszym zachowanym planie Krotoszyna oprócz zabudowy miejskiej i rezydencji właścicieli widoczna jest manufaktura (folusz i farbiarnia) w rejonie zbiegu obecnych ulic Kobylińskiej i Mickiewicza oraz duży staw farbiarski między zakładem a klasztorem trynitarzy
1788 w mieście pracowało 16 warsztatów sukienniczych
1793 w II rozbiorze Polski przejście pod zabór pruski; wprowadzenie obcej administracji, utworzenie powiatu krotoszyńskiego
1800 Krotoszyn liczył 4318 mieszkańców
1819 przejście miasta i okolicznych dóbr w ręce księcia Karola von Thurn und Taxis z Ratyzbony jako odszkodowanie za dochody z poczty w Nadrenii; z czasem pojawiło się pojęcie tzw. księstwa krotoszyńskiego (Fürstenthum Krotoschin), obejmującego także Sulmierzyce, Odolanów, 48 wsi, kilka folwarków i rozległe lasy; pod opieką niemieckich właścicieli nastąpiła stopniowa germanizacja miasta
1836 powstała szkoła powiatowa (Kreisschule) - pierwsza w mieście szkoła średnia, w 1854 r. przekształcona w gimnazjum
1841 kolejny wielki pożar miasta, po którym rozpoczęto w mieście na szerszą skalę wznosić domy murowane
30.03.1848 zajście w oberży Grzegorza na Nowym Rynku: Niemcy i Żydzi zaatakowali obradujący komitet polski; uratował go oddział wojskowy, ale Polacy musieli przenieść swą działalność do Koźmina
1852 miasto liczyło 7787 mieszkańców i było czwarte co do wielkości w rejencji poznańskiej; rozwijał się w nim przemysł (m.in. browar i cegielnia parowa)
1865 uruchomiono gazownię miejską
1871 założenie Towarzystwa Przemysłowego św.Józefa - zasłużonej organizacji gospodarczej, działającej również na polu narodowym; później powstały inne stowarzyszenia, które skutecznie podtrzymywały ducha polskiego w okresie nasilonej germanizacji
1872 powstał polski bank spółdzielczy
30.06.1875 uruchomienie lini kolejowej Jarocin-Oleśnica, dzięki której rozpoczął się okres intensywniejszego rozwoju miasta
01.10.1888 otwarto linię kolejową Leszno-Ostrów Wlkp.
koniec XIX w. rozbudowa miasta w wyniku rozwoju gospodarczego; Krotoszyn uważano za ośrodek dobrze uprzemysłowiony
1896 powstało koło "Sokoła" - towarzystwa gimnastycznego (najstarszej organizacji sportowej w mieście), ale także stowarzyszenia o charakterze narodowym
1901 początki budownictwa spółdzielczego; uruchomienie wodociągu zasilanego ze źródeł podziemnych na południe od miasta
1908 otwarto seminarium nauczycielskie (później liceum pedagogiczne), kształcące nauczycieli (z przerwą w latach 1914-21 i 1939-45) do 1970 r.
1910 w Krotoszynie mieszkały 13064 osoby
07.12.1918 powstała polska organizacja harcerska
01.01.1919 oswobodzenie miasta przez kompanię powstańców z Pleszewa, wspieranych przez pociąg pancerny "Poznańczyk"; przez cały okres powstania wielkopolskiego istniało zagrożenie miasta od południa (najsilniejszy atak niemiecki 16 lutego)
1919-39 zmniejszone znaczenie gospodarcze miasta, stagnacja w przemyśle związana z przygranicznym położeniem
1920 założenie spółdzielni budowlano-mieszkaniowej
1921 po stratach wojennych i wyjeździe znacznej liczby Niemców zaludnienie miasta spadło do 11065 osób
1927 przejęcie przez Skarb Państwa dóbr krotoszyńskich - przekazanie terenów leśnych Lasom Państwowym, parcelacja znacznej części gruntów rolnych
1928 uruchomienie elektrowni miejskiej
1931 miasto zajmowało obszar 22,13 km2 i liczyło 12962 mieszkańców1939 zaludnienie Krotoszyna wzrosło do 14135 osób
01.09.1939 od wczesnego rana ostrzeliwanie Krotoszyna przez artylerię niemiecką z rejonu Cieszkowa (uszkodzono kościół farny, budynki sądu i poczty oraz szereg domów mieszkalnych), a następnie natarcie odparte na przedpolu miasta przez żołnierzy 56 pułku piechoty; po wycofaniu polskich oddziałów Niemcy zajęli miasto 3 dni później; w koszarach utworzono obóz przejściowy dla jeńców polskich, przez który przeszło 4,5 tys. uwięzionych żołnierzy
02.09.1939 zbombardowanie w Kole pociągu z ewakuowanymi mieszkańcami Krotoszyna (zginęło ok. 300 osób)
1939-45 okupacja hitlerowska - intensywna germanizacja Krotoszyna, dyskryminacja i eksterminacja ludności polskiej; w mieście istniało więzienie karno-śledcze; z powiatu krotoszyńskiego wysiedlono łącznie 9722 osoby; już w październiku 1939 konspiracyjnie reaktywowano działalność harcerską (4 drużyny, 8 zastępów), później powstała komórka Armii Krajowej (od jesieni 1941 r. w Krotoszynie była siedziba inspektoratu AK "Kwiaciarnia"), w ramach której w 1943 r. odtworzono zręby organizacyjne 56 pułku piechoty; prowadzono tajne nauczanie, którym objęto 490 uczniów
23.01.1945 oswobodzenie miasta przez oddziały 4 armii pancernej 1 Frontu Ukraińskiego, przy współudziale ponad 50 miejscowych ochotników (trzech z nich poległo); na zachód od Krotoszyna szereg zaciętych potyczek oddziałów pancernych radzieckich i niemieckich
1945-47 w okresie zagospodarowywania Ziem Odzyskanych Krotoszyn sprawował początkowo patronat nad pobliskim Miliczem, a później nad Gorzowem Wlkp. (wspólnie z Wągrowcem) i Pyrzycami; z miasta i powiatu wyjechało tam 2 tys. osób
1946 miasto liczyło 13748 mieszkańców
1956 rozpoczęcie wznoszenia osiedla w rejonie ulic Wiśniowej i Robotniczej, które zapoczątkowało szeroko później rozwinięte budownictwo jednorodzinne w mieście
1961 uruchomienie dużej proszkowni mleka
1964 zaludnienie Krotoszyna przekroczyło 20 tys. osób
1973 utworzenie gminy Krotoszyn
29.08.1974 otwarto Dom Usług przy ul. Słodowej
23.01.1975 oddanie do użytku nowej, obszernej siedziby biblioteki przy ul. Benickiej (w 1986 r. otrzymała ona imię Arkadego Fiedlera, znanego podróżnika i pisarza)
1975 likwidacja powiatu krotoszyńskiego; miasto włączono do nowo utworzonego województwa kaliskiego i powiązano z gminą w jedną jednostkę administracyjną
1976 otwarcie szkoły muzycznej
1978
- Geodeta Miejski Włodzimierz Augustyniak opracował pierwszy plan miasta Krotoszyna, który został wydany w 1980 r. nakładem Okręgowego Przedsiębiorstwa Geodezyjno-Kartograficznego w Poznaniu, zobacz okładkę...
- 28 kwietnia rozpoczęły kursowanie autobusy miejskie
1982 przekazanie do użytku hali sportowo-widowiskowej LKS "Ceramik"
24.09.1987 rozpoczęły kursowanie pociągi elektryczne do Ostrowa Wlkp.; później zelektryfikowano linie do Jarocina i Oleśnicy
1994 Krotoszyn liczy 29 tys. mieszkańców i jest trzecim co do wielkości miastem woj. kaliskiego; jego obszar wynosi 2255 ha, a w granicach miasta leży też 124 ha terenów leśnych
1997 Miasto i Gmina Krotoszyn liczy ponad 41 tys. mieszkańców (miasto - 29838, co stanowi 72,45%, wieś - 11347, co stanowi 27,72%) i zajmuje 259 km2 powierzchni (miasto - 23 km2, wieś - 236 km2, gęstość zaludnienia - 156 osób/km2)
1989
- podpisanie umowy o współpracy z Brummen w Holandii
1992
- podpisanie umowy o współpracy z Mejszagołą na Litwie
1994
- podpisanie umowy o współpracy z Fontenay-le-Comte we Francji
- wdrożenie opracowania "Oszczędnościowy program kompleksowej modernizacji, przebudowy i rozwoju oświetlenia ulicznego miasta Krotoszyn",
- zakończenie budowy sieci wodociągowej w mieście i gminie Krotoszyn
1995
- oddanie do użytku mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków i rozpoczęcie budowy na terenach wiejskich
- utworzenie stowarzyszenia "Krotoszyńskie Centrum Przedsiębiorczości"
1996
- opracowanie "Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Krotoszyn"
- uruchomienie zakładu produkcyjnego KREPEL Polska sp. z o.o. przez inwestora holenderskiego
1997
- I emisja obligacji komunalnych na kwotę 7.000.000 zł
- podpisanie umowy o współpracy z Dierdorfem w Niemczech
1998
- 9 kwietnia informatycy Urzędu Miejskiego w Krotoszynie: Adam Augustyniak i Robert Grządka założyli stronę internetową miasta i gminy Krotoszyn - http://www.krotoszyn.pl/
- przyznanie grantu na projekt "Krotoszyńskie Forum Współpracy Europejskiej"
1999
- przejęcie Muzeum Regionalnego PTTK im. Hieronima Ławniczaka przez miasto i gminę Krotoszyn
- II emisja obligacji komunalnych na kwotę 10.000.000 zł
- przejęcie pakietu kontrolnego akcji w "Wytwórni Sprzętu Mechanicznego Krotoszyn" S.A. przez koncern MAHLE
- utworzenie z inicjatywy Krotoszyńskiego Centrum Przedsiębiorczości Krotoszyńskiego Banku Kadr
2000
- otwarcie Krytej Pływalni z Ośrodkiem Rehabilitacyjnym "WODNIK"
- utworzenie Biura Integracji Europejskiej
- miasto otrzymało Dyplom Rady Europy
2001
- miasto otrzymało Honorową Flagę Rady Europy
- I miejsce w ogólnopolskim konkursie - najlepiej oświetlona gmina roku
2002
- wyróżnienie w konkursie - "Najbardziej zinformatyzowana gmina Wielkopolski"
2003
- 1 lipca powstał Biuletyn Informacji Publicznej (BIP) prowadzony przez Urząd Miejski w Krotoszynie, adres internetowy: http://www.bip.um.krotoszyn.pl/
2004
- miasto otrzymało certyfikat "Gmina Fair Play 2004"
- Miasto i Gmina Krotoszyn przystąpiła do Samorządowego Funduszu Poręczeń Kredytowych sp. z o.o. w Gostyniu
- utworzony został Związek Gmin Zlewni Górnej Baryczy z siedzibą w Krotoszynie, który łącznie z Krotoszynem tworzy 13 gmin
2005
- miasto otrzymało certyfikat "Gmina Fair Play 2005"
- miasto otrzymało Honorową Tablicę Rady Europy
- opracowanie "Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Krotoszyn" na lata 2005 - 2014
- Krotoszyn wstąpił do Stowarzyszenia Związek Miast Czystej Energii z siedzibą we Włocławku
2006
- miasto otrzymało tytuł "Gmina Fair Play 2006"
- Urząd Miejski otrzymał wyróżnienie za udział w akcji „Przejrzysta Polska”
- odsłonięcie i poświęcenie pomnika Wolności na Placu Jana Pawła II
- podpisanie protokołu przyjaźni między Krotoszynem a miastem Bucak w Turcji
- utworzenie na terenie gminy 14-hektarowej podstrefy wchodzącej w skład Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej
- zakończenie inwestycji mającej na celu rozbudowę i modernizację sieci kanalizacyjnej na osiedlu Parcelki, ul. Kopieczki z ulicami przyległymi oraz ul. Magazynowej, Zamkowy Folwark i Rawickiej z ulicami przyległymi. Zadanie zostało zrealizowane dzięki pozyskaniu środków pomocowych z Unii Europejskiej
- opracowanie "Wieloletniego Planu Inwestycyjnego Miasta i Gminy Krotoszyn na lata 2006-2015"
- opracowanie "Planu Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Krotoszyn na lata 2004-2007"
- otwarcie "Centrum Koordynacyjno-Informacyjnego dla Organizacji Pozarządowych", którego głównym zadaniem jest przygotowywanie wniosków o dotacje z funduszy europejskich
- piąte po 1989 roku wybory samorządowe do władz gminy i powiatu
- przestały działać funkcjonujące od 1886 roku Zakłady Mięsne Krotoszyn
- Międzynarodowe Mistrzostwa Polski w Sumo organizowane przez TA "Rozum"
- Puchar Polski Seniorów w zapasach w stylu wolnym mężczyzn organizowane przez LKS "Ceramik"
- Urząd Miejski zorganizował I Ogólnopolski "Bieg Jesieni" w ramach ogólnopolskiej akcji "Cała Polska biega"
- wydanie książki dr. Bogdana Kolasińskiego pt. "Jakim cudem jeszcze żyję"
2007
- Urząd Miejski otrzymał tytuł i statuetkę "HIT Regionu 2006" w kategorii "Samorządność" za utworzenie na terenie gminy specjalnej strefy ekonomicznej
- 10-lecie Klubu Sportowego "Krotosz"
Źródło:
- Paweł Anders "Krotoszyn" (Wielkopolska Biblioteka Krajoznawcza - Poznań 1994)
- Strona główna -
Webadmin: Adam Augustyniak & Robert Grządka
Uprzejmie prosimy o wszelkie uwagi i komentarze
