Tytułowy bohater opowiadania jest bardzo biednym człowiekiem. Całe życie łowił ryby w Golfstromie, ale nie dorobił się na tym majątku. Mieszka w nędznej chacie w niewielkiej wiosce koło Hanaway, najcenniejszą wartością Saintiago jest łódź z połatanym żaglem. Poza tym nie ma w domu nawet porządnej pościeli, zamiast poduszki podkłada pod głowę ubranie. Jest od lat wdowcem, nie ma dzieci.
Santiago jest stary. Sylwetkę ma wychudzoną, skórę ciemną od słońca, pokrytą plamami po niezłośliwym raku. Twarz starego jest pomarszczona tylko jasne oczy wydają się młode i niezłomne. Patrząc na starego człowieka trudno uwierzyć w krzepkość i siłę, której nie stracił do końca, mimo upływu lat.
Bohater nie ma wykształcenia, jest człowiekiem bardzo prostym, umie zaledwie czytać i pisać. Pasjonuje się baseballem, a jego idolem jest amerykański gracz Joe di Maggio. Cała mądrość Saintiago pochodzi z podróży oraz z doświadczenia życiowego. Posiada ogromną wiedzę na temat swojego zawodu: o rybach i morzu wie wszystko, praktykował wszelkie metody łowienia, zakładania przynęty, używania odpowiedniego sprzętu. Stary rybak nie traci optymizmu mimo wielu dni niepowodzeń. Jest bardzo tolerancyjny, nie ma pretensji do Manolina, że przestał z nim pływać, skoro jego łódź okazała się pechowa. W najtrudniejszych chwilach nie poddaje się rozpaczy, a przecież spada na niego prawdziwi grad klęsk.
Jest prawdziwym mężczyzną, w nikim nie szuka winnego. Skromność i szlachetność starego rybaka widać wyraźnie w jego stosunku do zwierząt, przyrody, morza. Nie uważa siebie za "pana stworzenia". Przyznaje równe prawa do życia rybom i ptakom.
