TEKST ŹRÓDŁOWY
Marcin Luter do szlachty niemieckiej
Tam, gdzie pielgrzymki nie organizują się same, urządza się je specjalnie, czyniąc świętych, nie świętych dla uczczenia, bo i tak bez ich kanonizacji dosyć byliby czczeni, ale dla krętactwa i zyskania pieniędzy. Do tego pomaga teraz papież i biskupi [...]. Chciałbym, aby drogich świętych zostawiono w spokoju, a biednego ludu nie zwodzono. Jakiż to duch dał papieżowi władzę czynienia świętych? Kto mu powiedział, czy są oni świętymi czy też nie? Czyż nie ma już dosyć grzechów na ziemi, że musi się próbować odgadywać boże wyroki i drogich świętych przedstawiać jako bałwany ze złota?
Ani anioł, ani papież nie da ci tyle, ile daje ci Bóg w twojej parafii. Papież odwiedzie cię nawet od darów bożych, które masz za darmo, do swoich darów, które musisz kupować, i da ci ołów zamiast złota, skórę zamiast mięsa, powróz zamiast sakwy, wosk zamiast miodu [...]. Jeśli zechcesz na tym pergaminie i wosku [...] zajechać do nieba, to niebawem wóz ci się połamie, i trafisz do piekła, a nie w objęcia Boga. Pamiętaj zawsze o jednym: to, co musisz kupować od papieża, to nie jest ani dobre, ani też nie pochodzi od Boga. [...]
Z dzieł teologicznych należy czytać nieliczne i najlepsze. Wiele książek nie czyni człowieka uczonym, dużo czytania także nie. Trzeba czytać rzeczy dobre, i to często (a mało ich jest), oto co czyni człowieka uczonym w piśmie i pobożnym. Tak więc, powinno się czytać dzieła ojców Kościoła tylko przez jakiś czas, abyśmy poprzez nie mogli dojść do Biblii [...], jedynie Pismo Święte jest bowiem naszą winnicą, w której powinniśmy się ćwiczyć i pracować.
Przede wszystkim najważniejszą i najpowszechniejszą lekcję w wyższych i niższych szkołach winna stanowić nauka Pisma Świętego, a u młodych chłopców Ewangelii. I chciałby Bóg, aby każde miasto miało także szkołę dla dziewcząt, w której codziennie przez jedną godzinę dziewczynka słuchałaby Ewangelii po niemiecku lub łacinie [...]. Teraz zaś nawet wielce uczeni biskupi i prałaci nie znają Ewangelii.
Cyt. za: Wiek XVI–XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S. Lenard, Warszawa 1999, s. 125–126.
zad. 1
Tekst dotyczy przede wszystkim
A. poglądów Lutra
B. wyłącznie kwestii finansowych
C. spraw polityki państwowej
D. w niewielkim stopniu spraw religijnych
zad. 2
Marcin Luter
A. zalecał czytaĆ jak najwięcej różnych dzieł teologicznych
B. głosił, że księgi ojców Kościoła są wstępem do studiowania Biblii
C. twierdził, iż samo czytanie czyni człowieka uczonym
D. uważał, że nie powinno się czytaĆ dzieł ojców Kościoła
zad.3
Według autora, przyczyną ogłoszenia świętych przez papieża jest
A. dążenie do dominacji papieskiej
B. jego niewiedza
C. nakaz Boży
d. chęĆ dobycia przez niego środków finansowych.
zad.4
zgodnie z poglądami Lutra
A. dziewczęta nie powinny poznawaĆ dokładniej treści Pisma Świętego
B. księża dobrze znali Ewangelię
C. podstawą edukacji winna byĆ nauka Pisma Świętego
D. płacenie Kościołowi zapewni zbawienie
zad.5
w swoim tekście Marcin Luter
A. jest tolerancyjny wobec działań papieża
B. sprzyja duchowieństwu katolickiemu
C. nie występuje przeciw kultowi świętych ustanowionych przez papieża
D. poucz bliźnich, jak właściwie czciĆ Boga.
