Większość protisów ma zdolność do poruszania się. Istnieją różne rodzaje poruszania się protisów:
1. Ruch pełzakowaty
Komórka wytwarza wypustki cytoplazmatyczne, czyli nibynóżki (inaczej pseudopodia), do których przelewa się cytoplazma, co umożliwia komórce ruch.
Ten rodzaj ruchu występuje u:
- ameby - jest u niej możliwy dzięki obecności włókien kurczliwych wewnątrz pseudopodiów
- otwornic i promienic
- śluzowców (tylko w jednym ze stadiów rozwoju - śluźni)
2. Ruch za pomocą rzęsek
Rzęski występują u protistów, które występują w wodzie. Zawierają one charakterystycznie ułożone włókna tubulinowe, które są odpowiedzialne za ruch. Rzęski pracują na zasadzie wioseł.
Ten typ ruchu występuje m.in. u pantofelka.
3. Ruch za pomocą wici
Wici również występują u pierwotniaków wodnych i zawierają mikrotubule. Poruszają się ruchem falowym lub śrubowatym.
Ten typ ruchu występuje u:
- eugleny (klejnotki) - euglena porusza się za pomocą jednej lub dwóch wici, które pochodzą z wgłębienia znajdującego się na jednym końcu ciała
- bruzdnic.
4. Ruch za pomocą błonki falującej:
Błonka jest ułożona z jednej strony wzdłuż całej komórki, jest połączona z wicią. Wykonuje ruchy faliste i działa w sposób podobny do płetwy. Służy do poruszania się w gęstym środowisku (np. krwi) i pokonywania prądów (np. krwi).
Ten rodzaj poruszania się występuje u:
- rzęsistków
- świdrowców.
