Charakterystyczną właściwością metali ciężkich jest ich wysoka gęstość (>4,5 g/cm3) oraz bezwzględna toksyczność. Nie biorą one udziału w procesach życiowych, do takich metali zalicza się kadm, ołów i rtęć. Metale te mają największy współczynnik akumulacji, łatwo absorbują się z powietrza, z przewodu pokarmowego, łatwo przechodzą przez łożysko, barierę krew-mózg , łatwo wiążą się z makrocząsteczkami (białka), łatwo uszkadzają strukturę DNA .Ich obecność w organizmie wiąże się z efektem mutagennym, embriotoksycznym, teratogennym i karcinogennym.
