Rozwiązane

Wypisz wraz z przykładami typy genetyczne jezior w Polsce z przykładami.



Odpowiedź :

Jezioro – obszar wodny ograniczony lądem.



Najwięcej jezior znajduje się w Polsce na Pojezierzach: Pomorskim, Suwalskim, Wielkopolskim, na Polesiu Lubelskim i w Tatrach.



Jeziora zajmują 1% powierzchni kraju.

Jezior o powierzchni większej od 1 ha jest ponad 9 000, a większej od 1000 ha, 28.



Jeziora polodowcowe:

 nizinne

- rynnowe(powstałe w zagłębieniach wyżłobionych przez rzeki polodowcowe) – Wigry, Gopło, Raduńskie, Hańcza, Miedwie

- morenowo-zaporowe (powstałe między wałami moren) - Śniardwy, Mamry

- wytopiskowe (powstałe z wytopienia brył martwego lodu)– „oczka” - Białe

 górskie

- morenowe – Toporowe Stawki

- cyrkowe – Czarny Staw, Wielki Staw

 inne

- przybrzeżne – Łebsko, Gardno, Sarbsko

- zakolowe – starorzecza – jezioro Czerniakowskie

- deltowe – Dąbie, Drużno

- wydmowe – jeziora między Notecią a Wartą

- krasowe ( powstałe przez wymywanie przez wodę w skałach wapiennych wapni i gipsów) – jeziora Polesia Lubelskiego

- zaporowo-osuwiskowe – jezioro Duszatyńskie w Bieszczadach



Największe jeziora: Śniardwy, Mamry, Łebsko

Najgłębsze jeziora: Hańcza, Drawsko, Wielki Staw
Bambi
a) POLODOWCOWE powstały na skutek akumulacji i erozji lądolodów i lodowców górskich.
Dzielimy je na :
• morenowe : powstały na skutek wypełniania wodą zagłębień na obszarach moreny dennej i czołowej, mają one rozwinięta linię brzegową oraz dużą powierzchnię np. Śniardwy , Mamry, Wielimie jeziora Finlandii
• rynnowe: podłużne zagłębienia powstałe w wyniku erozji działalności rzek płynących pod lądolodem ( pod ciśnieniem) lub też zostały wyżłobione przez lód np. Jezioro Raduńskie, Tałty, Bełdany , Nidzkie.
• Oczka powstałe z brył martwego lodu
• Cyrkowe: powstałe na skutek wyorania przez lodowce misy jeziornej w skalnym podłożu np. Czarny Staw , Wielki Staw , Morskie Oko
b) TEKTONOCZNO - LODOWCOWE powstałe w wyniku ruchów skorupy ziemskiej tworzących wielkie zagłębienia i obniżenia , przemodelowanie przez lądolód , i wypełnione wodą z topniejącego lądolodu np., Wielkie Jeziora w Ameryce Północnej oraz w Europie Północnej (Ładoga , Onega ,Wener)
c) TEKTONICZNE powstałe w wyniku ruchu skorupy ziemskiej w zapadliskach i rowach tektonicznych np., Tanganika ,Niasa , Titicaca ,Bajkał
d) RELIKTOWE powstałe w wyniku ruchów tektonicznych powodujących odcięcia dawnych mórz od oceanów np. Morze Kaspijskie , Jezioro Aralskie
e)WULKANICZNE powstałe w kraterach wygasłych wulkanów , wypełnione wodą pochodzenia atmosferycznego np. Albano we Włoszech , jeziora na Jawie.
f) KOSMICZNE wypełnione wodą kratery powstałe po uderzeniu meteorytu np. Crater Lake w Am. Pół.
g)KRASOWE utworzone w skutek wypłukania węglanu wapnia w skałach.
h) NADBRZEŻNE powstają przez odcięcie mierzejami zatok np. Łebsko ,Gardno.
i)PRZYRZECZNE (starorzecza) powstałe w opuszczonych meandrach będących częścią dawnego koryta rzeki