SKUTKI REFORMACJI
- tłumaczenie Lutra na Niemiecki-> tłumaczenie Biblii na języki narodowe-> rozwój druku
- rozwój szkolnictwa, pedagogiki humanistycznej
- rozkwit kultur narodowych, publikacja literatury w językach narodowych
- stosunki gospodarczo- społeczne, w dziedzinach, w których wypowiadali się reformatorzy, m.in.: brak potępienia dla lichwiarstwa, podkreślanie roli pracowitości,
- malejące uprawnienia monarchy na rzecz szlachty i magnaterii,
- kontynuacja charytatywnej działalności kościoła przez państwo (związane z sekularyzacją)
- odrzucenie doktryn uniwersalistycznych i wzmocnienie tworzenia państw,
