Był wspaniałym wodzem i organizatorem. Jego zasługi to m.in. stworzenie piechoty wybranieckiej, rekrutowanej z chłopów królewskich oraz unowocześnienie artylerii co pod koniec XVI w. Wydatnie wzmocniło siłę Polski. S.B. docenił znaczenie szybkiej informacji, w czasie wypraw przeciw gdańszczanom działała drukarnia obozowa zwana latającą, drukująca komunikaty o kolejnych zwycięstwach króla. S.B. miał staranne wykształcenie, znał parę języków, choć polskiego nigdy się nie nauczył (z żoną porozumiewał się przez tłumacza). Interesował się kulturą (m.in. założył Uniwersytet Wileński w 1578), zwolennik tolerancji religijnej np. za napad na świątynie i domu innowierców polecał karać śmiercią.
Zmarł 12 .XII.1586 na nieuleczalny wrzód na nodze i chorobę nerek. Prawdopodobnie wiedział o zbliżającej się śmierci bo kilkakrotnie pisał testament.
Wygląd i cechy charakteru: wysoki, niezbyt tęgi, twarz śniada, wydatny nos, wystające kości policzkowe, oczy ciemne, sumiaste wąsy, broda, białe zęby, zdrowy wygląd, skromny w jedzeniu i ubiorze, wykształcony, dobry katolik, słuchał cudzej rady, prostota, dyscyplina, umiar, ulubiona siedziba Niepotnice, przed śmiercią zmienił się – stał się psychicznie niezrównoważony
